۱۲ بانک خارجی در راه ایران

ایران قصد دارد ۴ بانک بزرگ دولتی خود را به بخش خصوصی واگذار نماید، اما سؤال مهم آن است که ایران چگونه می‌تواند در بحبوحه محدودیت‌های بانکی آمریکا، بانک‌های دولتی را به بخش خصوصی واگذار نماید؟
این چالشی است که دولت ایران برای خصوصی‌سازی ۴ بانک صادرات، ملت، رفاه و تجارت در پیش‌رو دارد.
دولت ایران برنامه عظیم خصوصی‌سازی را با هدف بالا بردن رشد اقتصادی از سطح ۵/۵ درصد فعلی و کاهش نرخ بیکاری که اقتصاددانان آن را ۲۰ درصد تخمین می‌زنند، دنبال می‌کند و چالاک‌تر کردن بخش خدمات مالی بخشی از راهبرد اقتصادی دولت محسوب می‌شود.
بانک صادرات نخستین بانک از ۴ بانکی است که قرار است در سال مالی ۲۰۰۸ به بخش خصوصی واگذار شود و پس از آن بانک‌های ملت، رفاه و تجارت نیز در نوبت واگذاری قرار دارند.
بانک صادرات به طور سنتی بیشترین فعالیت‌های بین‌المللی را در میان سایر بانک‌ها داشته و اکنون با ۲۰ شعبه خارجی، بزرگترین شبکه بانکی بین‌المللی را در اختیار دارد. این بانک از بزرگترین بانک‌های این کشور با مجموع دارایی ۲۸ میلیارد دلار، ۳۴۰۰ شعبه و ۴۲ میلیون حساب بانکی است.
از آنجا که ۴ بانک فوق، مجموعاً ۳۰ میلیارد دلار دارایی قابل واگذاری دارند و توان مالی کافی در داخل ایران برای خرید این بانک‌ها وجود ندارد، دولت نیازمند حضور سرمایه‌گذاران بین‌المللی برای خرید بخشی از سهام این بانک‌هاست. البته این هدف، با توجه به موقعیت و شرایط سیاسی بین‌المللی در کوتاه‌مدت کار آسانی نخواهد بود.
سازمان ملل تحت تأثیر آمریکا برای اعمال فشار بر ایران درباره برنامه هسته‌ای این کشور، اعمال محدودیت‌های بانکی علیه ایران را دنبال می‌کند؛ اما برای سرمایه‌گذاران خارجی ایران جذابیت‌های خودش را دارد: ایران یکی از تازه‌ترین بازارهای نوظهور دنیا محسوب می‌شود و برای بانک‌های خارجی حتماً فرصت‌های تجاری کافی در کشوری نفت‌خیز با جمعیت ۷۰ میلیون نفری که از خدمات کافی بانک‌های داخلی برخوردار نیستند، وجود دارد. بانک‌های خصوصی کنونی در ایران که از سال ۲۰۰۰ مجوز فعالیت گرفتند، از لحاظ رقابتی، هنوز کوچک هستند.
به گفته مقامات ایرانی، بانک‌های بین‌المللی مختلفی برای خرید سهام بانک‌های ایرانی ابراز تمایل کرده‌اند و دولت قصد دارد مجوزهای قانونی برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی به منظور خرید سهام بانک‌های داخلی را فراهم کند. البته در حالی که مدیران بانکی جواز خرید ۴۰ درصد سهام ۴ بانک فوق توسط بانک‌های خارجی را مطلوب می‌دانند، مقامات وزارت اقتصاد و بانک مرکزی ایران رقم پایین‌تری را مدنظر دارند.
البته بانک‌های خارجی که قصد خرید سهام بانک صادرات را داشته باشند، با یک چالش بزرگ مواجهند و آن در لیست سیاه قرار گرفتن این بانک از سوی اداره کنترل دارایی‌های خارجی خزانه‌داری آمریکاست. بانک صادرات ایران اخیراً سومین نامه مستند خود را در ردّ اتهامات استورات لوی معاون وزارت خزانه‌داری آمریکا به این بانک در حمایت از تروریسم، تهیه و به مراجع مالی بین‌المللی فرستاده است.
بانک‌هایی همچون اچ.اس.بی.سی که در فاینانس اسلامی متبحرند و حضور گسترده‌ای در منطقه خاورمیانه دارند، از نامزدهای بارز سرمایه‌گذاری در نظام بانکی ایران محسوب می‌شوند.
این بانک قصد دارد به همین منظور به زودی دفتر نمایندگی در تهران افتتاح کند. این در حالی است که بانک‌های معتبری همچون کردیت سوئیس از سال ۲۰۰۵ اکثر مراودات بانکی خود با ایران را قطع کرده‌اند.
با وجود بحث‌های سیاسی، به دنبال قوانین جدیدی که قرار است درهای نظام بانکی ایران را به روی بانک‌های خارجی باز کند، تاکنون ۱۲ بانک اروپایی، آسیایی و عربی درخواست تاسیس شعبه نمایندگی در ایران را ارائه کرده‌اند.

منبع : روزنامه تفاهم