بر چشم بد لعنت!

اصلا به این گربه می‌آید كه بدشانسی بیاورد؟!
تصور كنید كه شما روز جمعه سیزدهم ماه، می‌خواهید وارد خانه‌ای در انتهای یك كوچه بن‌بست شوید كه سرتاسر كوچه پر از نردبانهای ایستاده است و از بد حادثه پلاك خانه مورد نظر شما هم ۶۶۶ است.
در انتهای كوچه نیز گربه سیاهی ایستاده و به شما زل زده و درست وقتی وارد كوچه می‌شوید رفتگر محله هم جاروی خود را روی كفش شما می‌كشد. مطمئناً اگر یك آدم خرافاتی باشید به این نتیجه می‌رسید كه كمترین بلایی كه آن روز سرتان می‌آید سقوط یك شهاب‌سنگ آسمانی روی كله‌تان است زیرا براساس علوم خرافه هر كدام از موارد بالا به تنهایی بدیمن است چه برسد به اینكه تمام آنها یك جا برای شما پیش بیاید!
اگر همان‌طور كه ذكر شد شما اگر آدم خرافاتی باشید پس از روی دادن این اتفاق یك سنگ آبی را به لباستان آویزان می‌كنید و در حالی كه نعل اسبی را به صورت وارونه در دست گرفته‌اید از آن كوچه دور می‌شوید. البته امكان دارد با قرار گرفتن در چنین موقعیتی اصلاً به شرایط ایجاد شده اعتنا نكنید، چون آدم خرافاتی نیستید و به این حرفها هم اعتقادی ندارید.
● راستی؛ اصلاً خرافات چیست؟
▪ تعریف خرافات:
در لغت‌نامه دهخدا معنی لغوی خرافات سخنان پریشان و نامربوط است. این كلمه جمع خرافه به معنی چیده شدن میوه و نام مردی پریزاد از قبیله عذره است كه مردم سخنان او را باور نداشتند و معتقد بودند دائماً هذیان می‌گوید.
خرافات در طول تاریخ بخش عمده‌ای از تمام فرهنگهای قدیم و جدید بوده و به خاطر چنین آمیختگی دیرینه‌ای هنوز هم بسیاری از مردم به عقاید خاص خرافاتی اعتقاد دارند و از آن پیروی می‌كنند. پیشینه خرافات به صد سال پیش از میلاد مسیح برمی‌گردد به طوری كه گاهی این باورها گریبانگیر بسیاری از دانشمندان و فلاسفه بزرگ نیز شده مثلاً فیثاغورس فیلسوف و ریاضیدان یونانی كه در حدود ۵۳۰ سال پیش از میلاد مسیح می‌زیسته معتقد بوده:
نباید آتش را با چاقو زیر و رو كرد.
نباید از روی ترازویی كه در حال وزن كردن است عبور كرد.
رختخواب باید هر روز صبح جمع شود.
دستها را نباید با اشتیاق برای كسی تكان داد.
نباید اجازه داد آب روی ناخن بماند!
● روانشناسی خرافات!
روانشناسان می‌گویند هر چه افراد افكار خرافاتی بیشتری داشته باشند میزان اضطراب، خود‌كم‌بینی و روان‌پریشی‌شان نیز بیشتر است. زیرا وقتی انسان در برابر حادثه‌ای ناگوار قرار می‌گیرد و از علل وقوع آن سردرنمی‌آورد یا از درك آن عاجز است، سعی می‌كند از طریق ابزاری بی‌ربط و سهل‌الوصول و یا از طریق افكاری قابل پذیرش خود را آرام سازد. با توجه به آنچه گفته شد چون در گذشته علم پیشرفت چندانی نداشت و بسیاری از چراهای انسان بدون جواب می‌ماند خرافات نقش پررنگ‌تری در زندگی بشر ایفا می‌كرد.
● این خرافات از كجا آمده‌اند؟
گاهی اوقات برخی عقاید خرافی ریشه تاریخی و حكایتهای جالبی دارندكه در ادامه به چند مورد از داستانهای این چنینی اشاره می‌شود:
۱) در باور مسیحیان قدیم وقتی نردبان به دیوار تكیه داده می‌شد یك مثلث را تشكیل می‌داد كه انسان با گام برداشتن از میان آن به تثلیث مقدس توهین می‌كرد. گروهی هم معتقدند این اعتقاد به بدیمنی عبور از زیر نردبان از زمان مصر باستان به وجود آمده زیرا در آن زمان اگر پادشاه یا ملكه‌ای از دنیا می‌رفت نردبانی مهیا می‌شد تا روح آنها به وسیله آن به بهشت برود و اگر كسی از زیر آن نردبان عبور می‌كرد در صعود ارواح به بهشت اختلال ایجاد می‌شد!
۲) یكی دیگر از متداولترین خرافات مطرح شده نحس بودن جمعه و سیزدهم ماه است. در اروپا اعتقاد بر این است كه آدم و حوا در روز جمعه از بهشت رانده شدند و طوفان نوح نیز در روز جمعه به وقوع پیوست و مسیح نیز در روز جمعه به صلیب كشیده شد. همچنین مسیحیان اعتقاد دارند در هر مراسم شیطانی همواره ۱۲ عجوزه جادوگر به اضافه یك شیطان حضور دارد. بنابراین روز جمعه سیزدهم ماه تلفیق خطرناك و مرگ‌آوری از نحسی عدد ۱۳ روز جمعه است.
البته گاهی هم مطرح كردن عقاید خرافی بیشتر جنبه آموزشی و یا تربیتی دارد. مثلاً بعضی از مردم اعتقاد دارند دختری كه هنگام پختن غذا آواز بخواند بی‌شوهر می‌ماند كه به نظر می‌رسد آنها بیشتر نگران سوختن غذا هستند و برای خوردن یك غذای خوشمزه و ته نگرفته دختران را از بی‌شوهری می‌ترسانند تا آواز نخوانند و حواسشان به كارشان باشد!
در كشور ما نیز متداولترین خرافات مربوط به چشم زخم می‌باشد به طوری كه اكثر قریب به اتفاق ما معتقدیم اتفاقات خوب زندگی را نباید برای هركس تعریف كنیم زیرا در باور ما حسود دارای نیروی خارق‌العاده‌ای است كه به وسیله آن می‌تواند به راحتی حادثه خوش‌یمن ما را به یك بدشانسی محض تبدیل كند.
به هرحال با وجود تمام مداركی كه بر بی‌اساسی خرافات دلالت می‌كنند هنوز هم در میان ما هستند مدیرانی كه سیزدهم ماه قرارداد نمی‌بندند و یا نویسندگانی كه وقتی بیست و دوم ماه روز شنبه باشد دست به قلم نمی‌برند... راستی خود شما وقتی در یك شب تاریك با یك گربه سیاه روبه‌رو می‌شوید چه كار می‌كنید؟

نسیم صباغان

منبع : پایگاه‌ اطلاع‌رسانی گل‌آقا