نقش ارزیابی بازآرایی ژنی زنجیره سنگین ایمونوگلوبولین توسط (IgHPCR) PCR در تشخیص موارد مشکوک لنفوم‌های غیر هوچکین از نوع سلول B

● سابقه و هدف
در پاره‌ای از موارد لنفوم‌های بدخیم منظره مورفولوژیکی شبیه فرآیندهای واکنشی دارند و تشخیص قطعی آن‌ها با استفاده از روش‌های مرسوم هیستوپاتولوژیک دشوار است. یکی از بهترین روش‌های تشخیص، تعیین وجود جمعیت‌های سلولی مونوکلونال در نمونه‌های بیماران است، زیرا وجود این سلول‌های دارای بازآرایی کلونال مطرح کننده وجود بدخیمی است. با استفاده از PCR می‌توان بازآرایی ژنی زنجیره سنگین ایمونوگلوبولین را بررسی کرد و جمعیت‌های کلونال لنفوسیت‌ها را مورد شناسایی قرار داد.
● مواد وروش‌ها
مطالعه انجام شده از نوع تحلیلی بود. در مطالعه حاضر بلوک‌های پارافینه یا نمونه آسپیراسیون مغز استخوان ۱۲ بیمار با تشخیص هیستوپاتولوژیک غیر قطعی یا مشکوک به لنفوم مورد بررسی قرار گرفت. پس از استخراج DNA و انجام کنترل کیفی با استفاده از آغازگرهای ناحیه ثابت FR۳ و JH ، مناطق CDR۳ ژن زنجیره سنگین ایمونوگلوبولین مورد تکثیر قرار گرفت. محصولات PCR پس از آنالیز هترودوبلکس روی ژل پلی‌آکریل آمید الکتروفورز شده و با رنگ‌آمیزی نقره مشاهده گردید.
● یافته‌ها
۷۵% بیماران مطالعه حاضر دارای بازآرایی کلونال و ۶/۱۶% دارای الگوی پلی‌کلونال بودند. یکی از بیماران پس از تکرار متوالی PCR دارای باند ضعیف در پس‌زمینه اسمیر بود و در نهایت مشکوک گزارش گردید.
● نتیجه گیری
نتایج مطالعه حاضر به طور کلی با مطالعات انجام شده در سایر کشورها مطابقت دارد و نشان می‌دهد بررسی بازآرایی کلونال ژن IgH با استفاده از PCR ، روش مفیدی برای ارزیابی موارد مشکوک لنفوم غیر هوچکین است. به عبارت دیگر با کنار یکدیگر قرار دادن اطلاعات حاصل از بررسی هیستوپاتولوژیک و بررسی مولکولی، دستیابی به تشخیص قطعی در موارد مشکوک به لنفوم تسهیل خواهد شد.

دکتر بهزاد پوپک ، دکتر سید ضیاءالدین لطیف‌زاده، دکتر حسن ابوالقاسمی، ابوالفضل یوسفیان، دکتر گلاره خسروی‌پور، کبری فراهانی، محمد جهانگیرپور
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد پزشکی تهران و گروه هماتولوژی دانشگاه تربیت مدرس

منبع : فصلنامه پژوهشی خون