اشتغال نیروهای بومی!

یکی از کارشناسان اقتصادی که مدتی در بندرعباس اقامت داشت مشکلات فراوری شرکت مجتمع کشتی‌سازی و صنایع فراساحل (ایزوایکو) را از سر دلسوزی به نقد کشیده و در پایان پیشنهادهای خروج از رکود فعلی را برشمرده که از نظرتان می‌گذرد:
کارخانه کشتی‌سازی ایزوایکو در ۳۷ کیلومتری غرب بندرعباس واقع شده است. تفکر ایجاد محلی برای تعمیرات و ساخت کشتی اگرچه قبل از انقلاب پایه‌ریزی شد اما ایزوایکو از حدود ۱۵ سال پیش فعالیت‌های خود را به‌صورت جدی در زمینه تعمیرات آغاز نموده و سپس به تکمیل و تجهیز کارگاه‌ها، برای ساخت کشتی اقدام کرد که فعالیت‌های آن تاکنون ادامه دارد. ایزوایکو در سال‌های اخیر در زمینه ساخت سازه‌های فراساحلی نیز فعال بوده است.
در طراحی برای ساخت و تعمیر کشتی محوطه بزرگ ایزوایکو به چند یارد مجزا برای کشتی‌های کوچک، متوسط و بزرگ اختصاص یافته است که قابلیت‌های آن، این کشتی‌سازی را از دیگران متمایز می‌کند.
الف) یارد ۱ دارای ۱۶ پارکینگ با امکانات جانبی برای تعمیر و ساخت لندینگ کرافت و کشتی‌های کوچک به طول ۸۰ متر و دارای کارگاه‌های تعمیراتی مجهز به ماشین‌آلات و جرثقیل‌ها و انبارهای مورد نیاز می‌باشد.
ب) یارد ۲ دارای ۸ پارکینگ با جرثقیل‌های ۱۵۰ تنی برای ساخت و تعمیر کشتی‌های متوسط با طول ۱۸۰ متر و عرض ۳۲ متر می‌باشد.
این یارد هم‌چنین دارای ۱۸ کارگاه مجهز به کلیه ماشین‌آلات سنگین و دستگاه‌های مورد نیاز آنها است. تأسیسات هوای فشرده، اکسیژن، آب شور و شیرین نیز در آن نصب گردیده است.
این یارد از یک سینکرولیفت با ظرفیت ۱۱ هزار تن و طول و عرض ۳۲٭۱۷۲ متر برای بالا بردن شناورهائی با ظرفیت ۲۸ هزار تن DWT استفاده می‌گردد.
ج) یارد ۳ که در حال احداث می‌باشد دارای دو حوضچه خشک بزرگ برای تعمیر و ساخت کشتی‌های LNG و VICC مورد استفاده قرار خواهد گرفت و بقیه امکانات آن در آینده احداث خواهند شد.
د) یارد فراساحل (نفت و گاز) در این یارد عملیات مربوط به ساخت سکوها و جکت‌های مورد نیاز شرکت نفت و گاز برای پروژه‌های اکتشاف و استخراج در قسمت فراساحل تولید می‌گردد.
ایزوایکو در مسافتی نسبتاً طولانی نسبت به شهر بندرعباس واقع گردیده است که این مسافت باعث اتلاف وقت بسیار پرسنل برای تردد و هم‌چنین دسترسی به امکانات شهری شده است.
ایجاد محل‌های مناسب مسکونی و تفریحی در نزدیکی ایزوایکو این مشکل را تا حد زیادی برطرف خواهد نمود.
گرما و رطوبت طاقت‌فرسا در فصول بهار و تابستان نیز در کاهش راندمان کاری بسیار مؤثرند و از نکات منفی مکان کارخانه کشتی‌سازی می‌باشد.
در این‌جا سعی می‌کنیم از عوامل و موانعی که سبب ضعف و کندی ساخت و تولید کشتی و پائین بودن کیفیت کار شده‌اند سخن به میان آوریم.
● آموزش
یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین نکات در پیشرفت و بهبود هر سازمانی، سیستم آموزش مستمر پرسنل در سطوح مختلف است. متأسفانه هم‌اکنون به وضوح کمبود آموزش در کارگران و مهندسان مشاهده می‌شود و هیچ‌گونه برنامه منظم و مدون آموزشی در کشتی‌سازی اجرا نمی‌گردد.
هم‌چنین علی‌رغم اهمیت روزافزون آموزش و وقوف شرکت‌ها و مدیریت‌ها بر آموزش پرسنل این آموزش‌ها یا انجام نمی‌گیرد و یا به‌طور مقطعی اجرا می‌شود. عوامل دخیل در امور آموزش، شناخت جامعی نسبت به کشتی‌سازی و نیازهای آموزشی و برنامه‌ریزی‌های مربوط به آن ندارند. آموزش‌های کافی و لازم، ارزیابی و اجرا نشده است. لذا باید فرم‌های مخصوصی برای هر واحد تهیه و نیازهای آموزشی پرسنل به تفکیک و با رده‌بندی کاربردی مشخص و اعلام گردد.
● کمبود نیروی انسانی
در این مجتمع با پرسنل فعلی حتی به کمک بهترین مدیران هم نمی‌توان تولید را به حد مطلوب رساند. کمبود کارگر و مهندس در اکثر واحدها مشهود است. متأسفانه طی یک سال گذشته برخی از کارگران و مهندسان نیز که چند سال تجربه کار در کشتی‌سازی را داشتند، به دلایل مختلف این صنعت را ترک نموده‌اند. از دست دادن نیروهای مجرب و عدم ایجاد انگیزه برای مهندسان و کارگران و پایداری نیروی انسانی ایزوایکو که سرمایه اصلی هر کشتی‌سازی است از معضلات اساسی محسوب می‌گردد در صورتی‌که کمتر کسی به آن توجه می‌کند.
● کنترل و تقسیم نیروی انسانی
متأسفانه هیچ‌گونه استانداردی در تقسیم نیروی واحدها و تناسب بین آنها مشاهده نمی‌شود.
لذا بررسی مجدد و بازنگری در نیروی انسانی واحدهای مختلف، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا از کمبود و یا اتلاف نیروی کار جلوگیری شود و با توجه به نیاز و استاندارد هر واحد، نیروی انسانی را تقسیم و مشغول به کار نمائیم. به‌عنوان مثال بررسی کنیم که آیا تعداد نیروهائی که در واحد پشتیبانی مشغول به کار هستند، با گروه ساخت تناسبی دارند؟
● نیروی متخصص
یکی از عمده‌ترین عملیات کارگاه کشتی‌سازی، مسئله جوشکاری است. متأسفانه ایزوایکو کم‌ترین سرمایه‌گذاری را به آموزش و تربیت جوشکار ماهر و با انگیزه و هم‌چنین مهندسان کنترل کیفیت جوش اختصاص داده است. این امر مهم باید به‌صورت مستمر و پیوسته صورت پذیرد. به‌خصوص در مورد جوش CO۲ که از کیفیت و سرعت بالاتری برخوردار است. هنوز اهمیت استفاده از این نوع جوش در کشتی‌سازی مشخص نگردیده است.
● قوانین کار
▪ عدم دسترسی به قوانین مدون در امر کشتی‌سازی مقبولیت رابطه کارگر با کارفرما را خدشه‌دار می‌کند. از آن‌جائی که تاکنون قانون‌گذاران به‌صورت مشخص لوایح تخصصی کار در محیط‌های کشتی‌سازی را ارائه نکرده‌اند، این مورد فشار دوچندانی را به کارفرما تحمیل می‌کند که در نتیجه آن کارگران بخش کشتی‌سازی نیز از این مسئله مستثنی نمی‌شوند.
▪ از آن‌جائی که کارفرما توانائی جذب شرکت‌های پیمانکاری معتبر را ندارد، معمولاً در شرکت‌های کشتی‌سازی مطرح حداکثر از ۳۰ درصد نیروهای استخدامی به‌صورت دائمی استفاده و ۷۰ درصد بقیه از منابع بیرونی و بخش‌های خصوصی و بخصصی پیمانکاران بهره‌برداری می‌شوند.
▪ با توجه به موارد فوق کشتی‌سازی‌های داخلی باید حداکثر سعی و تلاش خود را برای جذب نیروهای بومی صرف کنند تا از این طریق نه‌تنها به مسئله اشتغال‌زائی مناطق محروم کمک شود بلکه به پایداری نیروی انسانی همراه با فراگیری تخصص‌های لازم در امر کشتی‌سازی بیانجامد.
▪ پرداخت دستمزدهای واقعی با در نظر گرفتن سختی کار و شرایط خاص آب و هوائی می‌تواند انگیزه بیشتری در کارکنان سطوح پائین کشتی‌سازی پدید آورد. تفاوت فاحش حقوق و دستمزد بین مدیر ارشد و مهندسان و کارگران، منجر به افت شدید انگیزه، وفاداری به سیستم و راندمان کاری می‌گردد.
▪ امروزه کشتی‌سازی‌های مطرح با ایجاد سیستم‌های منظم انضباطی، در برخورد با معضلات ناشی از رفتارهای ناهنجار کارکنان، توانسته‌اند به یکی از معضلات اساسی مسائل نیروی انسانی خاتمه دهند. روش‌های به کار گرفته در برگیرنده اهرم‌های تشویقی و تنبیهی است که مدیران کارآمد آن را اجرا می‌کنند.
● سایر مشکلات
▪ عدم استقرار کلیه واحدهای کشتی‌سازی در بندرعباس و هم‌چنین دور بودن واحدهای مرتبط با یکدیگر در کشتی‌سازی، امکان تبادل سریع اطلاعات و برگزاری جلسات هماهنگی منطم و متعدد و سریع را سلب نموده است.
▪ سطح ایمنی و سلامت موجود در کشتی‌سازی اگرچه نسبت به گذشته بهتر شده اما هنوز در حد بسیار پائین است و نکات ایمنی به‌طور کامل در آن رعایت نمی‌شود.
▪ با توجه به امکانات موجود باید جهت رفع کمبود زیرساختارهای سبک جهت افزایش و تسریع در امر تولید اقدام نمود. مانند نصب سیستم مرکزی برای گازهای CO۲,O۲ C۲H۴ و هم‌چنین خرید و نصب دستگاه‌های اتوماتیک و نیمه اتوماتیک باید جهت رفع کمبود زیرساختارهای سبک جهت افزایش و تسریع در امر تولید اقدام نمود.
▪ هم‌اکنون کارگاه از نظر تجهیزات سنگین تقریباً مجهز می‌باشد، اما تجهیزات و وسائل سبک کارگاه نیاز به تکمیل دارند تا راندمان را بالا و از عملیات اضافی و جابه‌جائی‌های بی‌مورد، وقت‌گیر و هزینه‌دار جلوگیری به عمل آورد. موارد زیر به‌عنوان نمونه مطرح می‌باشد.
۱) نصب دستگا‌ه‌های جوش Co۲ در کارگاه‌های سکشن‌سازی و در پارکینگ‌ها
۲) نصب سیستم لوله‌کشی شده Co۲ جهت استفاده دستگاه‌های جوش و حذف استفاده از سیلندر که بسیار پرهزینه و خطرناک می‌باشد.
۳) تکمیل و ترمیم سیستم لوله‌کشی برای گازهای استیلن، اکسیژن و هوا
۴) تکمیل هرچه سریع‌تر کارگاه رنگ‌آمیزی و سندبلاست
۵) ایجاد کارگاه‌های بیشتر برای ساخت سکشن و جلوگیری از ساخت در محیط باز
۶) تکمیل تابلوهای برق پارکینگ‌ها و کارگاه‌های سکشن‌سازی متناسب با قدرت و تعداد دستگاه‌های جوش
● تعمیر و نگهداری
در حال حاضر به دلایل مختلف از قبیل نبودن قطعات یدکی و تعمیرکار متخصص، خرابی یک دستگاه مخصوصاً ماشین‌آلات کلیدی مانند دستگاه‌های خم‌کاری و ... باعث از کار افتادگی طولانی دستگاه و توقف یا کند شدن تولید می‌گردد.
به‌نظر می‌رسد مناطق و محوطه‌های اختصاصی بخش‌های خصوصی جهت توسعه صنایع مربوط به کشتی‌سازی، کلاً فراموش شده و راکد مانده است و هیچ‌گونه انگیزه‌ای برای پیمانکاران جهت فعال نمودن این فضاها وجود ندارد.
● شهرک صنایع دریائی و منطقه ویژه اقتصادی
شهرک صنایع دریائی بدون هیچ اقدامی رها شده است و حتی بعضی از پیمانکاران که برای گرفتن زمین مراجعه نموده‌اند، متوجه شده‌اند که زمین‌های بزرگ و نسبتاً بهتر به بعضی از شرکت‌ها واگذار شده است. این شرکت‌ها از زمان واگذاری زمین تاکنون هیچ‌ اقدامی انجام نداده‌اند.
بهتر است مجتمع کشتی‌سازی در راستای ایجاد حرکت جدید و تقویت پیمانکاران در واگذاری این زمین‌ها به آنان مستقیماً با وزارت صنایع و معادن وارد مذاکره شود و در واگذاری‌ها نقش اول را ایفا نماید.
واگذاری زمین باید به شرکت‌های پیمانکار معتبر که حاضر به سرمایه‌گذاری‌های کلان هستند، صورت گیرد.
هم‌چنین هیچ حرکتی برای فعال نمودن زمین‌های منطقه ویژه اقتصادی کشتی‌سازی به کارگاه‌های صنعتی و پیمانکاران و یا ترغیب آنان صورت نمی‌پذیرد. این زمین‌ها باید به‌جای قراردادهای یک ساله، حداقل با قرارداد اولیه ۱۰ ساله به پیمانکاران واگذار شود.
● اسکان پرسنل
یکی از نقاط ضعف شدید سیستم فعلی ما اهمیت ندادن به ارزش نیروی انسانی است. هر روز حدود ۲ الی ۳ ساعت از عمر هر نفر شاغل در ایزوایکو صرف رفت و آمد می‌گردد. تردد از کشتی‌سازی به شهر و بالعکس، زمان بسیاری از نیروی با ارزش کار را تلف کرده و باعث خستگی مفرط پرسنل می‌گردد و هزینه سرسام‌آوری را به‌صورت ماهیانه بر کشتی‌سازی تحمیل می‌کند. هم‌چنین امکانات رفاهی در محوطه کشتی‌سازی اصلاً وجود ندارد. لذا ایجاد هرچه کشتی‌سازی اصلاً وجود ندارد. لذا ایجاد هرچه سریع‌تر واحدهای مسکونی مناسب و محیط تفریحی برای کارگران و خانواده‌هایشان در نزدیکی ایزوایکو به‌صورت شهرک ضروری است.
از نظر جغرافیائی ایزوایکو در یکی از سخت‌ترین و بدترین شرایط آب و هوائی قرار گرفته است و متأسفانه در این زمینه کارهای اصولی برای ایجاد و ساخت امکانات و کاهش شرایط سخت کاری انجام نگرفته است.
● مدیریت
هیئت‌های متخصص اعزامی کشتی‌سازی خارجی، بر این باورند که دلیل اصلی مشکلات موجود در ایزوایکو ناشی از عدم آشنائی و تسلط و اشراف مدیریت آن بر جنبه‌های مختلف صنعت کشتی‌سازی و نداشتن بازوهای اجرائی کارا و مجرب در رده‌های میانی است. این مطلب سبب کاهش شدید بهره‌وری می‌شود. هم‌اکنون اکثر فعالیت‌ها به‌صورت مقطعی و با توجه به نیازهای آنی صورت می‌گیرد.
متأسفانه تاکنون به همین علت عوامل اجرائی این صنعت نیز دچار رکود غیرقابل وصف بحرانی شده و زمینه‌های کاملاً مستعد برای سفارش ساخت کشتی به کارگاه‌های خارجی فراهم شده است.
● تصمیم‌گیری‌های راهبردی در زمینه کشتی‌سازی
ابتدا باید مشخص کنیم که مدیریت کشتی کدام رویه و روش را برای ساخت کشتی انتخاب می‌کند.
اتخاذ یک تصمیم‌گیری راهبردی برای کل مجموعه که در آینده به کشتی‌های بزرگ‌تر منتقل خواهد شد، ضروری است. اروپائی‌ها عملاً ظرف چند سال گذشته نشان داده‌اند چه از نظر طراحی و چه از نظر اجرائی حتی با دریافت هزینه‌های سنگین کمک چندانی به ایزوایکو نکرده‌اند. هم‌چنین استفاده از استانداردها و طراحی اروپائی و استفاده از مشاوران شرقی جهت اجراء نیز برای آنان چندان مناسب به نظر نمی‌رسد. لذا اتخاذ یک استراتژی واحد ضروری است.
● پیمانکاران
معمولاً در اجرای پروژه ساخت کشتی از پیمانکاران متعدد با تخصص‌های گوناگون بهره‌برداری می‌شود که مدیر کشتی‌سازی در ایجاد هماهنگی و همکاری بین این پیمانکاران نقش کلیدی دارد. توانائی‌های پیمانکاران ایزوایکو در حد استانداردهای لازم نیست. اگر از ابتدا تاکنون گزارشی آماری تهیه شود، مشاهده می‌شود که چند درصد پیمانکاران کشتی‌سازی، ایزوایکو را به دلایل مختلف ترک نموده‌اند و به‌جای آنان پیمانکاران تازه‌کار و کم‌تجربه شده‌اند. برای انتخاب پیمانکاران شایسته باید از زوایای مختلف، آنان را مورد بررسی قرار داد.
انتخاب و استفاده از پیمانکاران مجرب و معتبر که در صنایع بزرگ موفق عمل کرده‌اند و از پشتوانه مالی قابل ملاحظه‌ای برخوردارند و قابلیت اعمال مدیریت قوی مهندسی و مالی دارند. از ویژگی‌های برجسته یک مدیر در صنعت کشتی‌سازی آن است.
پیمانکاران مجرب و معتبر همیشه از نیروهای متخصص و مهندسان و کارگران ماهر بهره می‌برند و با توجه به آشنائی کامل با استانداردها نهایتاً کار ارائه شده، با کیفیت و مطابق با استانداردهای تعیین شده، خواهد بود. متأسفانه با نگاهی اجمالی پی می‌بریم که طی سالیان گذشته در واحدهای مختلف کشتی‌سازی پیمانکارانی انتخاب و به کار گمارده شده‌اند که دارای شرایط فوق نبوده‌اند و هر از چند گاهی از کشتی‌سازی اخراج و یا خود آنها را ترک کرده‌اند. لذا با اطمینان، پیشنهاد می‌شود که در مرحله اول، مدیریت جدید با بررسی سوابق و ضوابط، برای انتخاب پیمانکاران، از شایستگی و اعتبار آنان اطمینان حاصل نماید و طی یک فراخوان در زمینه‌های مختلف، پیمانکاران شناخته شده صنعتی را به همکاری دعوت کند. هم‌چنین از طریق واگذاری زمین در منطقه ویژه و شهرک صنایع دریائی جهت سرمایه‌گذاری و ایجاد امکانات رفاهی از پیمانکاران حمایت کند. گذشته از این‌ها اولویت به شرکت‌های پیمانکار ایرانی داده شود که از تجارب پیمانکاران متخصص خارجی استفاده کرده‌اند و در صنعت کشتی‌سازی شرکت داشته‌اند.
این عمل گامی بزرگ و حساس و نویدی برای بنا نمودن پایه‌های ثبات در توسعه صنعت کشتی‌سازی محسوب می‌شود و از همه مهم‌تر سبب ایجاد اشتغال پایدار خواهد گردید.
● افزایش پیمانکاران
هم‌اکنون تعداد بسیار کمی پیمانکار و کارگر در کشتی‌سازی مشغول به کار می‌باشند که ظرفیت تولید را در سطح بسیار پائینی نگهداشته‌اند. لذا باید: جهت افزایش ظرفیت تولید نسبت به استخدام کارگران ماهر و آموزش کارگران مبتدی (جوان) و هم‌چنین دعوت و استفاده از پیمانکاران معتبر با سوابق اجرائی و مهندسی سازمان یافته، اقدام شود، استفاده از پیمانکاران معتبر و با سابقه، منجر به کسب تجارب و راه‌حل‌هائی برای رفع نواقص سیستم مدیریت و مهندسی طراحی و اجرا کشتی و افزایش راندمان خواهد شد.
● منابع مالی
زمینه تأمین منابع ارزی در کشور به میزان نیازی که وجود دارد، فراهم نیست و سرعت عمل لازم تاکنون محسوس نبوده است. بانک‌های داخلی تاکنون امکان تأمین فایناس برای منابع ارزی را نداشته‌اند و اتکا آنها نیز به صندوق ذخیره ارزی است.
نرخ‌های رقابتی از نظر سودی که به این وام تعلق می‌گیرد در مقایسه با بانک‌های خارجی، همواره بالاتر و دوره بازپرداخت وام‌های خارجی نسبت به داخل طولانی‌تر است.
موارد فوق بیان‌گر عدم رشد و توسعه صنعت بانکداری و عدم آشنائی سیستم‌های بانک و بیمه کشور در تأمین نیازهای مالی صنعت کشتیرانی است.
● تأمین تجهیزات
یکی از راهبردهای اساسی در پیشرفت صنعت کشتی‌سازی، داشتن تشکیلات منسجم و متخصص در امر خرید و پشتیبانی لوازم و ماشین‌آلات مورد نیاز کشتی است. به بیان دیگر عدم ارتباط گسترده با سازندگان و فروشندگان کالای خارجی و داخلی می‌توان پیشرفت ساخت کشتی را نه‌تنها به تأخیر بیاندازد بلکه بر کیفیت کار تأثیر نامطلوب بگذارد. با انتخاب نیروهای زبده در امر خرید، عملاً می‌توان با طرف‌های سازنده از جنبه‌های حقوقی و تخصصی، برخورد مناسبی نمود و در زمان معین تأمین نمود.
یکی از فاکتورهای مهم در امر فوق آشنائی با نوع قراردادها و مقررات بین‌المللی در ارتباط با خریدهای مورد نیاز می‌باشد.
● گمرک
اگرچه تاکنون بسیاری از معضلات سیستم گمرکی کشور از سر راه کشتی‌سازان برداشته شده است، اما می‌توان با دقتی بیشتر در استانداردهای شناخته شده بین‌المللی، به ضعف‌های موجود این سیستم پی برد.
● بازاریابی
کشتی‌سازی‌های داخل از نظر اقتصادی و با دیدگاه فرامنطقه‌ای نباید فقط به سفارش‌های کشتیرانی‌های داخلی بسنده کنند بلکه باید در جستجوی بازارهای خارجی نیز باشند تا به کسب سفارش‌ها نایل آیند. این امر ممکن نمی‌گردد مگر آن‌که کشتی‌سازی‌های داخلی به تعهدات سفارش‌های داخلی خود پای‌بند باشند. به‌عبارت ساده‌تر بر طبق قراردادها عمل نمایند و کشتی‌های مورد بحث را در زمان توافق شده با کیفیت مورد قبول تحویل دهند.
● راهکار کلی
مجتمع کشتی‌سازی و صنایع فراساحل ایران همان‌گونه که قبلاً توضیح داده شد، دارای سه کارخانه است که طبق قابلیت و توانائی ساخت کشتی‌ها با توجه به اندازه، بزرگی و ظرفیت آنها، رده‌بندی گردیده است. تقسیم و ایجاد یاردهای سه‌گانه نه‌تنها از نظر بهینه نمودن تولید و ساخت کشتی بلکه از نظر مدیریت اجرائی و آموزش نیروی انسانی، بسیار ایده‌آل می‌باشد، اما با کمال تأسف از این تقسیم‌بندی هیچ‌گونه استفاده مفیدی نشده است.
دو یارد ۱و۲ برای ساخت و تعمیر کشتی‌های کوچک و متوسط هم‌اکنون با تجهیزات زیربنائی و زیرساختارهای سنگین با کمی سرمایه‌گذاری در زیرساختارهای سبک آماده بهره‌برداری و تولید با حداکثر ظرفیت خواهند بود.
افزایش راندمان و بازدهی کل کشتی‌سازی‌ در آینده مستلزم تقویت مدیریت در اسرع وقت برای اموری چون طراحی، برنامه‌ریزی، اجرائی و کنترل کیفیت در یاردهای ۱و۲ می‌باشد. به این ترتیب هم‌زمان با تکمیل یارد برای ساخت کشتی‌های VLCC و LNG، مدیران، مهندسان، تکنسین‌ها و کارگران، به اندازه کافی تجربه و دانش فنی مورد نیاز و مهم‌تر از آن اعتماد به نفس کسب نموده باشند.
متأسفانه در حال حاضر به علت فقدان مدیریت آشنا به اصول اولیه و حداقل دانش و فن‌آوری کشتی‌سازی، چه از نظر تئوری نوین و چه از نظر علمی کاربردی، دچار رکود و رخوت فراگیری در استفاده از امکانات و پرسنل شده‌ایم و هر از چند گاهی در زمینه‌هائی با نوسانات شدیدی مواجه می‌شویم.
● پیشنهاد
برای دستیابی به رشد و ارتقاء جایگاه صنعت کشتی‌سازی و اطمینان خاطر شرکت‌های کشتیرانی، پیشنهادات مشروحه ذیل ارائه می‌شود.
۱) بهتر است کلیه مراحل ساخت کشتی را از زمان تحویل اوراق فولادی، به بخش‌های مجزا و مستقل تقسیم نمود.
۲) می‌توان هر یارد را به بخش‌های ذیل تفکیک نمود.
الف) شات‌بلاست و رنگ‌آمیزی (شامل: کارگاه شات‌بلاست و اعمال شاپ‌پرایمر، سندبلاست و رنگ‌آمیزی بعد از تکمیل سکشن، رنگ‌آمیزی و لکه‌گیری بر روی کشتی)
ب) ساخت سکشن (از برش فولاد تا تحویل کامل سکشن با تأیید مؤسسه رده‌بندی و کارفرما)
ج) نصب بدنه (از تحویل سکشن رنگ‌آمیزی شده تا تکمیل کامل جوشکاری بدنه کشتی و آزمایش با تأیید مؤسسه رده‌بندی)
د) ساخت قسمت مسکونی با نصب و آزمایش کلیه لوازم جانبی و مربوطه
ه) نصب ماشین‌آلات در موتورخانه، عرشه و راه‌اندازی سیستم آزمایش با تأیید مؤسسه رده‌بندی.
و) کارگاه لوله‌سازی (ساخت کلیه لوله‌های مورد نیاز و نصب آن)
ز) قسمت برق و الکترونیک (جهت نصب کلیه کابل‌ها و اتصالات مربوط به روشنائی و ماشین‌آلات)
۳) هریک از بخش‌های فوق را باید به بخش خصوصی، پیمانکار معتبر، متخصص و مجرب داخلی یا خارجی واگذار نمود.
۴) این واگذاری باید برای مدت زمانی منطقی و مقرون به‌صرفه و سودآور برای پیمانکار باشد.
۵) مجتمع کشتی‌سازی به‌جای استخدام مستقیم نیروی انسانی می‌تواند با انتخاب بهترین شرکت‌های فعال و قوی مهندسان مربوطه را در کنار پیمانکاران خارجی جای دهد تا بعد از اتمام قرارداد این شرکت‌ها، کار اداره و تولید بخش مربوطه را به‌عهده گیرند.
۶) با توجه به امکانات، وضعیت سیستم و محیط و ماشین‌آلات و نیروی انسانی موجود میزان سقف توانائی تولید طی زمان‌بندی خاص مشخص شود. هم‌چنین در قرارداد باید منعقد گردد که در صورت عدم تحقق میزان تولید، کشتی‌سازی حق لغو قرارداد را دارد.
۷) در قرارداد ذکر شود که پیمانکار در صورت موفقیت، اجازه سرمایه‌گذاری و افزایش تولید را خواهد داشت البته در همان بخش که فعال می‌باشد.
۸) پیمانکار موظف به استفاده از نیروی متخصص خارجی گردد تا در میزان تولید، کیفیت کار و هم‌چنین انتقال فن‌آوری خللی ایجاد نگردد. پس از در نظر گرفتن نکات فوق، پیمانکار باید از حداکثر نیروی انسانی ایرانی جهت اشتغال‌زائی و انتقال تجارب استفاده کند.
۹) کشتی‌سازی مسئولیت ایجاد تسهیلات برای تردد نفرات خارجی و هماهنگی با وزارت کار را برعهده گیرد.
۱۰) در صورت نیاز، پس از ارزیابی اولیه و گزارش جامع پیمانکار خارجی، به دستگاه‌ها و ماشین‌آلات تکمیلی، کشتی‌سازی باید نهایت همکاری و مساعدت مالی و اداری را برای پیمانکار فراهم آورد تا مساعدت مالی و اداری را برای پیمانکار فراهم آورد تا سقف تولید طی زمان‌بندی اعلام شده، انجام پذیرد.
۱۱) خرید این وسائل می‌تواند با اعتبار پیمانکاران صورت پذیرد و هزینه وسائل، طی چند مرحله پرداخت گردد.
۱۲) هریک از شرکت‌های پیمانکار خارجی موظف شوند تا در صورت نیاز کشتی‌سازی، مشاوره‌های فنی و تخصصی ارائه نمایند.
۱۳) کلیه پیمانکاران باید با توجه به جدول افزایش تولید نیروهای خود را تنظیم و آموزش‌های لازم را برگزار نمایند.
۱۴) کلیه پیمانکاران باید طی جلسات منظم در بخش‌هائی که به یکدیگر وابسته می‌باشند، تولید را از نظر کیفی و کمی هماهنگ نمایند. مدیریت ایرانی نیز کل پیشرفت کار را در واحدهای مختلف با تمرکز بر برنامه‌ریزی‌ ارائه شده، تحت کنترل و طی جلسات روزانه و هفتگی هماهنگ کند و به‌طور مستمر انتقال فن‌آوری و سطح پیشرفت اطلاعات را ارزیابی و گزارش کند.
۱۵) نکته قابل توجه مطالب فوق این است که کلیه پیمانکاران باید با توجه به استراتژی درست از یک سیستم تولید و استاندارد پیروی کنند.

منبع : ماهنامه پیام دریا