ضرورت دعا از نظر عقلی و نقلی

الف) دلیل عقلی :
دور کردن زیان از خویش - در صورت امکان و توان - واجب است ؛ از سویی رسیدن زیان در این دنیا به هر انسانی حتمی است. زیرا هر انسانی مسایلی دارد که عقلش را مشغول ساخته و فکرش را مشوّش می کند و به او ضرر می رساند. این مسائل یا از درونش پیدا می شود ، مثل عارضه ایی که جسم او را بیمار می کند و یا از خارج است همچون آزار ستمگران و چیزهای ناپسندی که از طریق همسایه و شریک و ... می رسد.
و اگر اکنون به این ضرر ها مبتلا نباشد عقل احتمال رویداد آنها را در آینده می دهد. چگونه این حقیقت را انکار کنیم و حال آنکه آدمی در منزلگاه حادثه هاست و این منزلگاه هیچگاه به یک حال نیست و سختی های آن از او جدا نمی گردد.
بنابراین ضرر های دنیا یا بر انسان وارد شده اند و یا وارد خواهند شد . و در هر صورت توان و امکان هر دو را باید از بین برد . با دعا چنین توانی حاصل می گردد . دعا هم که در توان است ، پس باید انسان به دعا روی آورد.
حضرت امیرالمومنین (ع) نیز بدین معنا خبر داده اند و فرموده اند :
کسی که به بلایی مبتلا باشد گر چه بلایش عظیم باشد ، سزاوارتر به دعا کردن نیست از شخصی که در عافیت است ، که او هم از بلا و گرفتاری در امان نمی باشد. (بحارالانوار جلد ۹۳ صفحه ۳۸۰)
ب) دلیل روایی :
از نظر روایات آشکار است که همه به دعا محتاج اند ، خواه به بلا مبتلا شده باشند و خواه نشده باشند. فایده دعا یا برطرف کردن بلایی است که وارد شده و یا دور کردن بدی ای است که به آدمی رسیده است ، یا به دست آوردن منفعت و فایده ایی است که دلخواه می باشد. یا پایدار کردن و نگهداری نمودن و جلوگیری کردن از زایل شدن و از بین رفتن خیری است که موجود می باشد ؛ زیرا ائمه (ع) دعا را به عنوان سلاح توصیف نموده اند و سلاح وسیله ایی است که سودبخش و برطرف کننده زیان است.
همچنین ؛ دعا را تُرس نامیده اند ، و تُرس سپرس است که با آن از ناپسندی ها جلوگیری به عمل می آید.
رسول خدا فرمود :
می خواهید شما را به سلاحی راهنمایی کنم تا او شما را از دشمنان تان نجات دهد و روزی هایتان را بسیار نماید ؟
گفتند : بلی ای رسول خدا.
فرمود : پروردگارتان را در هر روز و شب بخوانید ، زیرا که دعا اسلحه مومن است.
امیرالمومنین (ع) فرمود : دعا سپر مومن است ؛ و وقتی دری را زیاد کوبیدی ، سرانجام برایت باز می شود.
امام صادق (ع) فرمود : دعا نافذتر از سرنیزه آهن است.
امام کاظم (ع) : شما را سفارش می کنم به دعا کردن ؛ همانا دعا و طلب از خداوند تعالی ، بلا را دور می کند در حال که تقدیر شده و قضای الهی بر طبق آن صورت پذیرفته ؛ ولی فقط اجرای آن باقی مانده است و اگر خداوند خوانده شود و از او بازگرداندن بلا سوال شود ، خداوند آن را بر میگرداند.
و زراره (ره) از امام باقر (ع) روایت کرده است که فرمود : آیا می خواهید شما را به چیزی راهنمایی کنم که رسول خدا در آن هیچ استثنایی نکرده است ؟ زرارره گفت : آری ؛ آن حضرت انگشت مبارکشان را در هم کردند و فرمودند : دعا قضا (تقدیر الهی) را بازمیگرداند اگرچه استوار و حتمی شده باشد.
و از امام سیدالعابدین (ع) روایت شده است که فرمود : همانا دعا و گرفتاری تا روز قیامت همراهند . دعا بلا را - حتی اگر حتمی شده باشد ، دور می گرداند.

منبع : سایت مناجات