ادغام یا انحلال

این روزها بانكداران نیجریه ای برای جذب سپرده گذاران از یك روش عجیب و غریب استفاده می كنند. آنها برای این كار با استخدام گروهی از دختران جوان، آنها را راهی منطقه تجاری جزیره ویكتوریای لاگوس می كنند تا با انواع لطایف الحیل، برای بانك ها مشتری جذب نمایند. بسیاری از این دختران برای اینكه مجبورند از شیوه های غیراخلاقی برای جذب مشتریان استفاده كنند، به شدت نسبت به وضعیت كاری خود معترض هستند. اما آنها برای گذران امور چاره ای جز این ندارند. این شیوه عجیب و غریب بازاریابی نشان می دهد كه بانك های نیجریه ای به شدت از سوی مقامات دولتی برای جذب سرمایه تحت فشار قرار دارند. برای مثال، سال گذشته چارلز سولودو، رییس بانك مركزی و از اعضای ارشد تیم اصلاحات اقتصادی نیجریه، وقتی به بانك های كشور دستور داد تا ظرف مدت ۱۸ ماه حداقل موجودی سرمایه خود را ۱۲ برابر نمایند و در غیر این صورت از مشاركت آنها در بازارهای مبادلات ارزی و انجام سرمایه گذاری های عمومی جلوگیری به عمل خواهد آمد، روِسای بانك ها را كاملاً شوكه كرد. در واقع، آقای سولودو به منظور تشویق بخش بانكداری دولتی شلوغ و نامنسجم كشور برای حركت در جهت ادغام با یكدیگر و تشكیل گروه های بانكی قدرتمند و منسجم، این دستورالعمل را صادر نمود تا در نهایت، شمار بانك های دولتی كشور از ۸۹ واحد به ۱۲ بانك كاهش پیدا كند. لازم به ذكر است، بیشتر بانك های این كشور خانوادگی بوده و تنها خانواده هایی موفق به تأسیس این قبیل مؤسسات اعتباری شده اند كه با دست اندركاران سیاسی كشور رابطه نزدیك و مستقیم دارند. كشور نیجریه از جمله كشورهای نفت خیز و پرجمعیت آفریقایی بوده كه اقتصاد آن به شدت از نقدینگی انبوه در رنج است. در این میان، آقای سولودو تلاش دارد تا بانك های كشور را وادار نماید كه به همه سپرده گذاران به یك چشم نگاه كرده و خدمات بانكی را به راحتی در اختیار آنها قرار دهند تا از این طریق یك فضای اعتباری مناسب در یكی از بزرگ ترین اقتصادهای قاره آفریقا شكل بگیرد. یك بار آقای سولودو در جمع مدیران بانك های كشور گفته بود كه برخی از بانك های ما به جای انجام عملیات بانكداری و واسطه گری مالی، به كارهای دیگر مشغولند. به گفته وی، آنها به جای این كار به واسطه گری ارزهای خارجی، اوراق قرضه دولتی یا واردات كالا از طریق تشكیل شركت های صوری واردات - صادرات روی آورده اند كه قطعاً این كارها برای اقتصاد نیجریه بسیار مضر است.
ادغام برای فرار از ورشكستگی
حال كه چند ماه به پایان مهلت آقای سولودو برای تأمین سرمایه اولیه بانك های دولتی از طریق جذب سرمایه گذاری سپرده گذاران باقی مانده است، نتایج اولیه چندان واضح و شفاف نیست. در این میان، تنها از یك ادغام میان دو بانك بزرگ كشور یعنی بانك های یونایتد بانك آفریقا و بانك استاندارد تراست اعلام رضایت شده است. البته باید توجه داشت كه حدود ۶۰ واحد از بانك های مستقل سابق، مبادرت به تشكیل ۱۸ گروه جدید بانكی كرده اند كه ادغام آنها با یكدیگر مراحل نهایی خود را طی می كند. با این وجود، كارشناسان این كشور معتقدند كه ادغام های اخیر نیز به احتمال زیاد نخواهد توانست شهرت ناپاك صنعت بانكداری نیجریه را از اذهان بزداید. حتی این نگرانی وجود دارد كه مبادا در اثر تعجیل در برآورده ساختن انتظار رییس بانك مركزی كشور در سر موعد مقرر، مسایل و مشكلات اصلی ادغام بانك ها با یكدیگر نادیده گرفته شوند. به گفته بیسمارك ریوان، تحلیل گر مالی یكی از مؤسسات مالی و اعتباری نیجریه، بسیاری از بانك های این كشور برای دوازده برابر كردن سرمایه اولیه خود اقدام به فروش سهام و امضای موافقتنامه های ویژه كرده اند كه در بعضی موارد مستلزم مبادله وام با سپرده می باشد. به گفته وی، تا به حال تغییرات عمده ای در سهام و سرمایه بانك های نیجریه رخ داده است، اما هیچگونه ادغامی به صورت جدی در بخش بانكداری كشور صورت نپذیرفته است. این در حالی است كه بانك های خارجی بدون توجه به مشكلات فراروی مؤسسات بانكی و حتی فقدان رتبه بندی اعتباری بین المللی نیجریه، تمایل خود را برای معامله با بخش بانكداری این كشور آشكارا اعلام كرده اند.

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران