وقتی اژدها دچار بحران می‌شود

آثار بحران مالی جهانی در چین هم آشکار شده است. کارشناسان اقتصادی کاهش رشد اقتصادی را پیش‌بینی می‌کنند و مراکز خرید، از هم‌اکنون رونق خود را از دست داده‌اند. نخست‌وزیر چین می‌گوید که بحران مالی در چین شدید نخواهد بود. اما گزارش‌ها نشان می‌دهد که بحران مالی غرب، اقتصاد کره‌جنوبی و چین را دستخوش التهاب شدیدی کرده و به شدت عرضه کالاهای تولیدی این کشورها را کاهش داده است. به طوری‌که نرخ رشد اقتصادی چین برای نخستین‌بار ظرف سال‌های اخیر به کمتر از ۱۰درصد کاهش یافته‌است.
نرخ رشد اقتصادی چین با نرخی دو رقمی در سال‌های اخیر به آرزویی دست نیافتنی برای بسیاری از اقتصادهای جهان تبدیل شده بود، اما اکنون بحران اقتصادی آمریکا و جهان این رشد افسانه‌ای را به زیر کشیده است. به گزارش الجزیره، گردهم آمدن سران کشورهای آسیایی و اروپایی در پکن با موضوع محوری بحران اقتصاد جهانی نشان از آن دارد که بحران تا مرزهای دور شرق پیش رفته‌است.
تا هفته پیش، افت شاخص سهام در بازارهای بورس فقط مسئله‌ای محدود به تابلوهای بزرگ بورس بود اما به تدریج آثار واقعی آن در بازارهای تجارت ملموس می‌شود. به گفته فعالان بازار بورس در کره‌جنوبی، تقاضا برای کالاهای الکترونیکی به شدت کاهش یافته است. شرکت بزرگ سامسونگ یکی از زیان دیدگان این وضعیت است. کاهش ۴۴ درصدی سود شرکت سامسونگ در سال گذشته گویای این واقعیت است. این وضعیت سبب افت شدید شاخص سهام کاسپی در بازار بورس سئول شد.
تعطیلی یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های سازنده اسباب‌بازی در چین، از دیگر مصادیق عینی آثار بحران مالی بر بازارهای خاوردور است. پیش‌بینی می‌شود تا ماه ژانویه ۹ هزار کارخانه از ۴۵ هزار کارخانه موجود در استان یانگنیان چین تعطیل شود. این تحول به معنای بیکار شدن دو میلیون و ۷۰۰ هزار نفر است.
«وانگ فوگینگ» یکی از محبوب‌ترین مراکز خرید پکن است. فروشگاه‌ها لبریز از کالا هستند، اما مشتریان دیگر به راحتی ماه‌های گذشته دست به جیب نمی‌برند. اقتصاد چین، در سال‌های گذشته همواره از یک رشد دو رقمی برخوردار بوده است. اما به نظر می‌رسد که این دوران به پایان رسیده باشد. ضریب رشد اقتصادی، اکنون از حدود ۱۱ درصد به ۹ درصد کاهش یافته است.
از دید لی چیائوخائو، مدیر مرکز آمار پکن، یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش رشد اقتصادی چین، اثراتی است که بحران مالی بین‌المللی بر این کشور نهاده است. او می‌گوید: «در نتیجه بحران مالی جهانی، سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی کاهش یافته است. علاوه بر این، کندی رشد اقتصاد جهانی سبب کاهش حجم صادرات ما شده است. سرمایه‌گذاران و مصرف‌کنندگان نیز، به خاطر بحران مالی، اعتماد خود را از دست داده‌اند. این موضوع در همه کشورها قابل لمس است و چین هم استثنا نیست».
● نقش رکود بازار آمریکا بر صادرات چین
جمهوری خلق چین بیشترین بخش کالاهای صادراتی خود را در بازار آمریکا می‌فروشد. اکنون به دنبال بحران مالی جهانی، سفارشات خارجی کاهش یافته است. این امر بیش از همه بر وضعیت کارخانه‌های جنوب چین اثر می‌گذارد. در این منطقه، پارچه، اسباب‌بازی‌های ارزان، وسایل خانگی، مبل و دستگاه‌های الکتریکی و الکترونیکی برای صدور به خارج تولید می‌شوند.
تعداد زیادی از کارخانه‌های جنوب چین تعطیل شده‌اند. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که در ماه‌های آینده، تعداد بیشتری از کارخانه‌ها تعطیل شوند. بدبینانه‌ترین تحلیل‌ها، ورشکستگی حدود نیمی از مراکزتولید کالاهای صادراتی را ممکن می‌دانند. در این صورت، صدها هزار کارگر بیکار خواهند شد. دولت چین، برای مقابله با این بحران، تلاش‌هایی را در زمینه تقویت بازار داخلی آغاز کرده است. مدیر مرکز آمار پکن در این مورد توضیح می‌دهد: «نیازهای داخلی ما می‌تواند افزایش یابد. ما می‌توانیم بیشتر سرمایه‌گذاری کنیم و مصرف را بالا ببریم. در ارتباط با مصرف، ما دارای توان بالقوه بالایی هستیم. چینی‌ها دوست دارند صاحب خانه و اتومبیل شوند».
روزنامه چاینا دیلی همه مسوولیت وضعیت موجود در اقتصاد چین را متوجه آمریکا می‌داند. این روزنامه حزب کمونیست چین تاکید کرده است دولت آمریکا از سلطه دلاری خودی برای «چپاول ثروت» جهانی استفاده کرد. این روزنامه توصیه کرده است شبکه مالی جهان که براساس سلطه دلار آمریکاست تغییر کند. بعید است چنین تحولی رخ بدهد. باتوجه به ذخایر یک تریلیون و ۸۰۰ میلیارد دلاری چین، تغییر واحد پولی جهانی سبب خواهد شد واحد پولی چین بی‌ارزش شود.
● بانک‌ها در کنترل دولت
برخی کارشناسان بر این عقیده‌اند که بانک‌های چینی، ذخایر کلانی دارند و به این دلیل امکان ندارد که ورشکسته شوند همه تلاش دولت چین این است که زیان‌های بحران مالی جهانی را تا حد امکان محدود کند. زیان‌های بحران، حتی در عرصه کاهش ارزش سهام، تا به حال در چین کمتر از کشورهای دیگر بوده است. در سال‌های گذشته بسیاری از شهروندان چین پس‌اندازهای خود را صرف خرید سهام کردند که اکنون ارزش خود را از دست داده است، اما تعداد خریداران سهام، نسبت به جمعیت چین هنوز ناچیز است. علاوه بر این، اکثریت مردم به این دلیل که راهی برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها نداشتند، پول‌های خود را به بانک‌‌ها سپردند و امروز نیازی به ترسیدن از ورشکستگی شرکت‌ها ندارند.
مدیر مرکز آمار پکن بر این عقیده است که چون بانک‌ها از سوی دولت کنترل می‌شوند، خطر ورشکستگی آنها کمتر است و مردم به کنترل دولتی اعتماد دارند. اکثریت چینی‌ها، می‌دانند که اقتصاد کشورشان از بحران مالی جهانی متاثر است، اما به رکود یا در هم شکستن آن اعتقاد ندارند. مدیر مرکز آمار پکن در این مورد می‌گوید: «بانک‌های چینی، ذخایر کلانی دارند و به این دلیل امکان ندارد که ورشکسته شوند.».
سران کشورهای آسیایی به شدت در تلاش هستند تا خودشان را در برابر تحولات مالی آمریکا، ایمن نگاه دارند. البته مقامات آسیایی به این نکته اذعان دارند که بحران مالی آمریکا از مرزهای این کشور فراتر رفته است و میلیون‌ها نفر دیگر آثار این مسئله را متحمل خواهند شد. تارو آسو نخست‌وزیر ژاپن و هو جین تائو رئیس‌جمهور چین با همکاری مشترک در زمینه حل مسئله بحران‌های اخیر در بازارهای مالی جهان موافقت کردند. نخست‌وزیر ژاپن حاشیه برگزاری کنفرانس بین‌المللی سران آسیا و اروپا (آسم) در پکن، علاوه بر ملاقات با رئیس‌جمهور چین، با ون جیابائو همتای چینی خود نیز دیدار و درباره مسائل مورد علاقه دو کشور از جمله همکاری مشترک در زمینه بحران‌های اخیر در بازارهای مالی موافقت کرد.
نخست‌وزیر ژاپن که نخستین دیدارهای خود را با رهبران چین پس از بر عهده گرفتن سکان رهبری در این کشور برگزار کرد، گفت: بحران‌های اخیر در بازارهای مالی جهانی نیازمند واکنش و همکاری‌های منطقی بین‌المللی است. آسو افزود: ژاپن و چین باید با همکاری مشترک خود در زمینه حل بحران‌های مالی در جهان تلاش کنند.
در همین حال رئیس مرکز آمار چین تاکید می‌کند: «همانطور که نخست‌وزیر گفته است، بحران مالی جهانی به سراغ ما نیز می‌آید، اما شدید نخواهد بود. ما همچنان به توسعه خود ادامه می‌دهیم.»

منبع : روزنامه کارگزاران