جمعه, ۱۶ آذر, ۱۴۰۳ / 6 December, 2024
مجله ویستا

۱۵ بهمن سال ۱۳۲۷ ـ تیراندازی به شاه در دانشگاه تهران و پیامدهای آن


۱۵ بهمن سال ۱۳۲۷ ـ تیراندازی به شاه در دانشگاه تهران و پیامدهای آن
۱۵ بهمن سال ۱۳۲۷ در دانشگاه تهران ، مقابل ساختمان دانشکده حقوق ، به سوی شاه که درمراسم پانزدهمین سالروز آغاز بنای دانشگاه تهران در محل امروز شرکت کرده بود تیراندازی شد و در ناحیه صورت (پشت لب ) اندک جراحتی به او وارد آمد .به نظر برخی مورخان ، این رویداد بهانه آغاز مداخله علنی شاه در کار حکومت قرار گرفت که ۳۰ سال طول کشید و هر روز بر ابعاد آن افزوده شد.
از آغاز بهمن ماه صدای اعتراض به قرارداد نفت انگلستان و ایران از گوشه و کنار کشور به گوش می رسید ؛ روزی نبود که در این زمینه در مجلس نطقی ایراد نشود و روزنامه ها به ویژه نشریات احزاب ملی گرا و چپ مقاله ننویسند . صدای این اعتراضها از دوم بهمن که مهندس رضوی کرمانی نماینده مجلس و ازمعترضین به قرار داد نفت از دست یک سرهنگ کتک خورد رساتر شده بود و روز ۱۴ بهمن دانشجویان دانشگاه تهران دست به تظاهراتی وسیع زده بودند و خواستار لغو قراردادنفت و هرگونه امتیازی شدند که به انگلستان داده شده بود.روز ۱۵ بهمن هم اعضای حزب توده و چپگرایان دیگر به مناسبت سالروز مرگ دکتر ارانی موسس احزاب کمونیستی در ایران که در سال ۱۳۱۸ در زندان در گذشته بود و کمونیستها مدعی بودند که مقتول شده بود اجتماع وسیعی برپا داشته بودند و در این شرایط ، شاه به دانشگاه رفته بود !.
در جریان تیراندازی به سوی شاه که از فاصله نزدیک صورت گرفت ، تیرانداز( ناصر فخر آرایی ) متقابلا هدف گلوله قرار گرفت و کشته شد.
تیرانداز به عنوان « خبرنگار ــ عکاس » روزنامه در مراسم حضور یافته بود و از جیب او کارت روزنامه پرچم اسلام به دست آمد و بعداعلام شد که عضو حزب توده هم بوده است.
در پی این واقعه ، شاه به بیمارستان انتقال یافت ؛ درتهران حکومت نظامی اعلام شد و دستگیری مخالفان از جمله معترضان به قرارداد نفت آغاز گردید که یکی از دستگیر شدگان آیهٔ الله کاشانی بود . شورای وزیران همان شب حزب توده را غیر قانونی اعلام کرد و لایحه مربوط را به مجلس دادکه تصویب شد و سپس دستور دستگیری سران و گردانندگان این حزب صادر گردید .ازآن پس تا مدتی هرکس از دیگری دلخوری داشت اورا به عنوان توده ای « لو! » می داد.
کار به اینجا خاتمه نیافت و شاه خواستار اختیارات بیشتری شد و چون قانون اساسی اجازه نمی داد دستور انتخابات مجلس موسسان داده شد و این مجلس اختیارات شاه را به همان گونه که خواسته بود افزایش داد و از آن پس این اختیار را به دست آورد که بتواند مجلس را هم منحل کند و ....
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز