اسکیموها و حیات‌وحش قطب شمال، قربانی تجاوز کشورهای ثروتمند

اگر از سواحل غربی آلاسکا یکصد مایل به سمت شرق حرکت کنید، در ۴۰ مایلی پایگاه چوکچی پنینسولای روسیه، جزیره اس.تی.لورنس قرار دارد که به دلیل همواری و وزش بادها و توفان های مخرب،‌ از آب های خروشان و در عین حال باروری برخوردار است. تله آتشفشانی این جزیره «آتوک» نامیده می شود که ۲۲۰۷ پا از سطح دریا ارتفاع دارد. دسته های بزرگ پرندگان مهاجر نیز همه ساله در این مناطق ساحلی آشیانه می سازند. ماهی های آزاد، پستانداران دریایی و سایر پرندگان دریایی هم در مناطق ساحلی این جزیره به راحتی قابل مشاهده‌اند. اگرچه ممکن است بسیاری از آمریکایی ها این جزیره را منطقه‌ای فراموش شده تصور کنند، اما از ۲۰۰۰ سال پیش، اسکیموهای یوپیک منطقه سیبری در این جزیره اقامت داشته‌اند. در اوایل قرن هجدهم میلادی، حدود ۴۰۰۰ اسکیموی بومی در این جزیره زندگی می کردند. اما امروزه تنها ۱۴۰۰ نفر در آنجا باقی مانده‌اند که در دو روستا به گذران عمر مشغولند.
در سال ۱۹۵۲ میلادی، ساکنان بومی با همسایه های جدیدی روبه‌رو شدند. به دنبال جنگ سرد ایالات متحده علیه اتحاد جماهیر شوروی، ارتش آمریکا پایگاهی نظامی را در «گامبل» ایجاد نمود که در آن یک پایگاه هوایی و یک سایت راداری نیز وجود داشت. این منطقه از دیرباز محل صید پستانداران دریایی و ماهی ها و کاشت گیاهان مختلف بوده است. تنها یک دهه بعد، آلوا پزشک مقیم در جزیره دریافت که ساکنان این منطقه به صورتی غیرعادی به انواع سرطان ها، سقط جنین و همچنین به دنیا آوردن نوزادان ناقص مبتلا می شوند.
از سوی دیگر، فرماندهان این پایگاه نیز به صورتی ناآگاهانه و یا تعمدی، به این نکته توجه نمی کردند که پسماندهای سمی ناشی از اقداماتشان، سلامت ساکنان محلی را به مخاطره خواهد انداخت. هنگامی که در اوایل دهه ۷۰ میلادی این پایگاه تعطیل گردید، اسکیموها با یک منطقه آلوده روبه‌رو بودند که در آن میلیون ها لیتر سوخت و مقادیر انبوهی از پلی کلرایدهای دوفنیل، آزبست، حلال ها و فلزات سنگین به حال خود رها شده بود. برای دو دهه، خانم آلوا تلاش کرد که مسئولان نیروی هوایی آمریکا را ترغیب نماید تا نسبت به پاکسازی این مواد خطرناک اقدام کنند؛ اما به هیچ نتیجه‌ای نرسید. بعدها یکی از فعالان صلح سبز در کانادا تلاش کرد که با افشای آسیب های به وجود آمده، به یاری خانم آلوا برود.
امروزه اکثر آمریکایی ها از آلاسکا به عنوان یک منطقه بکر و دست نخورده طبیعی یاد می کنند، اما واقعیت چیز دیگری است. در سراسر این منطقه، به دلیل فعالیت های مختلف صنعتی، نظامی، اکتشاف نفت، آزمایش های هسته‌ای و غیره، ما شاهد وجود مواد سمی مختلف در آب و خاک و هوای آن هستیم. در نقشه های آلاسکا، بیش از ۲۰۰۰ پایگاه مختلف وجود دارد. رهاسازی انواع زباله های رادیواکتیو، پلی کلرایدها، پسماندهای نفتی، آزبست، فلزات سنگین، علف‌کش ها و سایر مواد‌آلاینده سمی و خطرناک، نتیجه حضور کشورهای ثروتمند در این منطقه است. یک بررسی انجام شده علمی حاکی از آن است که سهم اعظم آلودگی ها، به فعالیت های صنعتی نظیر اکتشاف طلا و نفت و استخراج معادن مربوط می شود. این شرکت های بزرگ، علاوه بر تاراج ثروت های طبیعی آلاسکا، بسیاری از پسماندهای خود را برای دفن کردن به این ناحیه می آورند.
شاید نکته بهت‌آورتر این است که خود دولت کانادا هم به جمع این کشورهای صنعتی پیوسته است: ایجاد ۶۵۰ پایگاه مختلف شامل ۱۵ مرکز نگهداری پسماندهای هسته‌ای، ۹ مرکز جمع‌آوری تسلیحات شیمیایی کنار گذاشته شده از جمع سلاح های سازمانی ارتش، به همراه ساخت ۶ پایگاه صنعتی بزرگ، بخشی از این اقدامات مخرب به شمار می رود. البته به این فعالیت های فاجعه‌آمیز باید آزمون انواع سلاح های هسته‌ای و شیمیایی و بیولوژیکی را هم بیافزاییم، هر چند هنوز هم در این ناحیه و بسیاری دیگر از مناطق دنیا، آثار مخرب جنگ دوم جهانی برطرف نشده است.
آقای میگر با اشاره به آلودگی های فراوان موجود در آب و غذا و هوا و خاک و بدن های ساکنان آلاسکا می گوید: «کشورهای صنعتی از ضعف حاکمیت و فقدان قوانین بازدارنده در جهت اقدامات خود بهره می گیرند و حتی حاضر به پذیرش مسئولیت آسیب های به وجود آمده نیز نیستند.
امروزه سرطان اصلی‌ترین عامل مرگ اسکیموها و سایر بومیان آلاسکا به شمار می رود، ولی هنوز هم رهبران کشورهای ثروتمند، چشم ها و گوش های خود را به روی حقیقت بسته‌اند.» خانم آنی اسکیموی ۷۴ ساله‌ای که به سرطان کبد مبتلا شده و برای گذراندن آخرین روزهای عمرش تصمیم گرفت به سرزمین مادری‌اش بازگردد، برای من چنین گفت: «سرزمین زیبا و محبوب ما اسکیموها، در حال ویرانی کامل است. اگر رهبران دنیا دشمنان ما نیستند، باید پیش از مرگ بقیه اسکیموها به دلیل ابتلا به سرطان، پسماندهای به جای گذاشته خود را جمع‌آوری کنند.» ۲ ماه بعد، او جان خود را از دست داد. اما پیش از مرگش از دکتر منطقه خواست که برای افزایش توجه جهانیان به این موضوع، دست از تلاش برندارد.
خانم دکتر آلوا نیز در یک فیلم مستند در مورد این ناحیه، برای مخاطبان خود با تمام وجود چنین فریاد می زند: «من تا ذوب شدن کامل، همچنان برای آرمان هایم خواهم جنگید.» هر چند پس از نمایش عمومی این اثر، دولت کانادا، سازندگان این فیلم را به دروغ گویی و افترا متهم کرد.
دولتمردان کانادایی در برابر انتشار نتایج نمونه‌گیری خون از اسکیموها که نشان داد، حجم خانواده پلی کلایدها در بدن آنها ۱۰ برابر ساکنان ایالات متحده است، چه پاسخی دارند؟ از سوی دیگر، آقای لارسن، هماهنگ‌کننده مؤسسه «عدالت برای محیط زیست» می گوید: «ما باید ایالات متحده را در برابر این بحران مجبور به پاسخگویی نماییم. در آلاسکای امروز، ۲۹۹ قبیله مختلف وجود دارند که همگی آنان به خاطر اقدامات غیرمسئولانه و تجاوزگرانه آمریکایی ها با بیماری و فلاکت روبه رو شده‌اند.» همچنین آقای لارسن یادآوری می کند که به دلیل رواج گسترده انواع سرطان ها در آلاسکا، اسکیموها نمی دانند که ماهی ها و یا گوزن های شکار شده و یا بدن های خودشان، به مواد سمی و مرگبار آلوده شده است. آنان کاملاً سردرگم و نگران هستند و چشم انتظار اقدامات ما می باشند. وی به این نکته نیز اشاره می کند که به دلیل آب و هوای ویژه مناطق نزدیک به قطب، آلودگی های ایجاد شده در آلاسکا از ماندگاری طولانی‌تری برخوردار هستند و استفاده از حشره‌کش ها و آفت‌کش ها در مناطق نزدیک به آلاسکا باید با محدودیت های بسیار بیشتری روبه‌رو شود.

نویسنده: بیل شرونیت
محسن داوری
منبع:
ماهنامه سیاحت غرب-شماره ۵۶
www.OrionMagazine.org