در جستجوی ناکجاآباد

سال ۲۰۰۴ مصادف است با صدمین سالگرد تولد نمایشنامه‌ای کلاسیک پیتر پن؛ نمایشنامه‌ای که بعداً مبدل به پایه و اساسی برای ساختن انواع فیلم‌های سینمائی و سریال‌های تلویزیونی شد.کودکان سراسر دنیا، طی نسل‌های متمادی با قصهٔ این پسرک پرنده که تمایلی به بزرگ شدن ندارد، آشنا هستند. کمتر کودکی را سراغ داریم که از دیدن و شنیدن قصهٔ نبرد پیتر پن با کاپیتان هوک و دزدان دریائی در ناکجاآباد دستخوش هیجان نشود. این داستان کلاسیک، مخلوق ذهن نمایشنامه‌نویس و نوول‌نویس اسکاتلندی ”سرجیمز متیوبری“ است و فیلم در جستجوی ناکجاآباد قصهٔ مقطع مهمی از زندگی این نویسندهٔ پُرآوازه را باز می‌گوید. بری سال ۱۸۶۰ در اسکاتلند به دنیا آمد. از جمله آثار نوشتاری مشهور وی می‌توان به خیابان کوالیتی (۱۹۰۱)، پیتر پن (۱۹۰۴) و بروتوس عزیز (۱۹۱۷) اشاره کرد. اما از این بین، پیتر پن جایگاه ویژه‌ای دارد. فیلم در جستجوی ناکجاآباد از لندن سال ۱۹۰۳ شروع می‌شود. در این زمان، بری (جانی دپ) یک نمایشنامه‌نویس اسکاتلندی ۴۳ ساله است که آخرین نمایشنامهٔ وی در صحنهٔ تئاتر با شکست تجاری سنگینی مواجه شده است. وضعیت مالی شکنندهٔ بری و فشارهائی که از سوی مدیر گروه تئاتری خود، چارلر فرومن (داستین هافمن) بر وی وارد می‌شود، نیاز به کسب موفقیت را ضروری کرده است. بری باید هرچه سریع‌تر یک نمایشنامهٔ مؤفق و پول‌ساز بنویسد. در همین زمان، بری در ”کنزینگتون گاردنز“ به‌طور اتفاقی با خانوادهٔ دیویس‌ها آشنا می‌شود و طرح دوستی با آنها را می‌ریزد. خانوادهٔ دیویس‌ها شامل افراد زیر هستند: سیلویا (کیت وینسلت) مادر خانواده و چهار پسر او به نام‌های پیتر (فردی هایمور)، جرج (نیک‌راد)، جیک (جو پراسپور) و مایکل (لوک اسپیل). بری رابطهٔ دوستانهٔ خود را با اعضاء این خانواده بیشتر و بیشتر می‌کند. سیلویا از توجهی که بری به خانوادهٔ خود نشان می‌دهد خوشحال است. بری از طریق آشنائی و معاشرت با این خانواده، مؤفق می‌شود قوهٔ خلاّقیت خود را به‌کار بیاندازد و به این ترتیب نطفه‌های خلق نمایشنامه‌ٔ پیتر پن در ذهن او منعقد می‌شود. مری (رادا میچل)، همسر بری، به رابطهٔ شوهر خود با خانوادهٔ دیویس‌ها مشکوک است اما از آنجا که با کاراکتر غیرعادی شوهر خود آشنا است، واکنش شدیدی نشان می‌دهد. مادر سیلویا (جولی کریستی) نیز به بری ظنین است و اصلاً دوست ندارد که این مرد ۴۳ ساله رفیق و همدم همیشگی نوه‌های کم‌سن و سال خود باشد. در ادامهٔ ماجرا، بری خطوط اصلی نمایشنامهٔ جدید خود را با رئیس گروه تئاتری خود مطرح می‌کند و با واکنش منفی وی مواجه می‌شود، با این حال بری اصرار دارد که پتیر پن می‌تواند مبدل به یک اثر بزرگ مخصوص کودکان شود ...
در جستجوی ناکجاآباد، فیلم زندگی‌نامه‌ای سرراست و کاملی است که تماشاگر را با زندگی یکی از معروف‌ترین نویسندگان آثار ادبی مخصوص کودکان در مغرب‌زمین آشنا می‌کند. فیلم در آشکار ساختن انگیزه‌هائی که منجر به خلق نمایشنامهٔ کلاسیک پیتر پن شد، به توفیق کامل دست می‌یابد. البته داستان ترکیب زیبائی است میان درام، فانتزی، رمانس و تراژدی. دیوید مگی، نویسندهٔ فیلمنامهٔ در جستجوی ناکجاآباد، ک آن را از روی نمایشنامه‌ای به قلم آلن کنی، اقتباس کرده، عامدانه از ذکر برخی جزئیات زشت در زندگی واقعی سرجیمز متیو بری خودداری کرده است. برای مثال، این شایعه در مورد بری وجود دارد که او به کودکان گرایش جنسی داشت. فیلم خیلی مختصر از روی این موضوع مهم در زندگی کاراکتر اصلی خود عبور می‌کند، و در عوض روی رابطهٔ افلاطونی میان بری و سیلویا تمرکز می‌دهد. جانی دپ، چون همیشه، بازی درخشانی در قالب بری ایفاء کرده که می‌تواند وی را شایستهٔ نامزدی جایزهٔ اسکار بکند. فیلم در جستجوی ناکجاآباد توسط مارک فوستر کارگردانی شده. ما قبلاً فیلم خوب بالماسکهٔ هیولاها را ضعیف از کار درآمدن فصل‌های رویائی فیلم عنوان کرده‌اند. علاوه بر این، کسانی که با قصهٔ پیتر پن و ظرایف آن آشنائی کامل ندارند، احتمالاً رابطهٔ کاملی با فیلم برقرار نخواهند کرد. با این حال باید اذعان کرد که مارک فوستر موفق شده کاراکتر نویسنده‌ای را که می‌خواست همیشه کودک بماند و بزرگ نشود (درست مثل کاراکتر مخلوق خود، پیتر پن)، به نحو کامل و مؤثری به تماشاگر معرفی کند.