بیوفیدبک استفاده از توانائی ذهن برای بهبود وضعیت سلامت بدن

گر چه ذهن و توانایی ذهن قادر به رفع کامل علائم بیماری ها نیست ولی استفاده از قدرت ذهن تا حد زیادی می تواند این علائم را کاهش دهد . بیوفیدبک یکی از زیرگروه های طب مکمل است و هدف آن تأثیر بر پاسخ های غیرارادی بدن می باشد . عمده فعالیت های غیرارادی بدن شامل موارد زیر است :
ـ فعالیت مغز
ـ فشارخون
ـ اسپاسم و انقباض عضلانی
ـ تعداد ضربان قلب
هر گاه فرد شناخت کافی نسبت به این موارد داشته و بتواند کنترلی بر آنها اعمال نماید می تواند از روش بیوفیدبک برای درمان حملات هراس ، تخفیف سردردهای میگرنی و درمان بی اختیاری ادرار استفاده نماید . حتی اگر فرد بیماری خاصی هم نداشته باشد بیوفیدبک به حفظ و ارتقاء سلامت او کمک خواهد کرد .

بیوفیدبک به کنترل و درمان چه بیماریهایی کمک می کند ؟
بیوفیدبک بر حدود ۱۵۰ بیماری مؤثر است که از آن جمله می توان از بیماریهای زیر نام برد .
ـ آسم
ـ بیماری رینود
ـ بیماری روده تحرک پذیر
ـ گر گرفتگی شدید
ـ تهوع و استفراغ های ناشی از شیمی درمانی
ـ بی اختیاری ادرار
ـ انواع سردرد
ـ ضربان های قلبی نامنظم
ـ فشار خون بالا
ـ صرع
تحقیقات مفصلی برای تعیین اثر درمانی بیوفیدبک بر فشارخون های بالا با منشاء ناشناخته در جریان است .

در یک جلسه بیوفیدبک چه اتفاقی می افتد ؟
روش های بیوفیدبک را می توان در درمانگاه ها ، مراکز درمانی و بیمارستان ها بکار برد . بدین ترتیب که درمانگر حس گرهای الکتریکی را به نقاط مختلف بدن متصل می کند . این حس گرها ، پاسخ های فیزیولوژیک بدن به استرس هایی نظیر انقباض عضلانی حین دردهای تنشی را نشان می دهد . این انقباض ها بوسیله ابزار صوتی یا تصویری به بیمار نشان داده می شوند و فرد کاملاً در جریان واکنش های بدن خود مثل انقباض های دردناک قرار گرفته و متوجه ارتباط بین انقباض ها با ایجاد درد می شود.
قدم بعدی فرا گرفتن برانگیختن واکنش های مثبت در بدن می باشد . خود بیمار در این مرحله باید یاد بگیرد هنگامی که در معرض استرس های جسمی یا روانی قرار می گیرد ، هر عضله از عضلات بدن را چگونه ریلکس نماید . هدف نهایی این است که فرد بتواند در خارج از مرکز درمانی نیز بدون استفاده از ابزار و وسایل ، این پاسخ های مثبت را ایجاد نماید .

انواع بیوفیدبک
درمانگر برای جمع آوری اطلاعات مربوط به پاسخ بدن بیمار بسته به نوع بیماری و شرایط موجود از تکنیک های متعددی می تواند استفاده نماید . از آن جمله می توان به این ابزارها و تکنیک ها اشاره نمود .

الکترومیوگرام ( EMG ) : دستگاهی که برای اندازه گیری انقباض عضلانی بکار می رود . با بارز و نمایان کردن این انقباضات به خود بیمار ، او متوجه دردهای خود شده و می تواند آنها را کنترل نماید .
EMG در درمان دردهای پشت ، سردرد ، درد گردن و دندان قروچه مؤثر است . همچنین در تخفیف شرایط استرس زا بدتر می شوند . در شرایطی مثل آسم و زخم های معده مؤثر است .

بیوفیدبک حرارت بدن :
حس گرهایی که به انگشتان دست ها یا پاها متصل می گردند . دمای بدن را می سنجند - معمولاً دمای بدن به هنگام استرس کاهش می یابد و بنابراین ثبت دماهای کاهش یافته مبنایی برای شروع تحریکات مثبت و ریلکس کردن عضلات خواهد بود . این تکنیک در درمان بیماری رینود و حملات میگرن مؤثر است .

ثبت کننده های فعالیت گالوانیک پوست
با ثبت فعالیت غدد عرق و میزان تحریک پوست که در شرایط استرس ، افزایش می یابند می توان به درمان بیماری های هیجانی نظیر هراس ها ، اضطراب و لکنت زبان کمک کرد .

الکتروانسفالوگرام ( EEG)
این دستگاه فعالیت الکتریکی امواج مغزی را در شرایط مختلف مثل بیداری ، ریلکس بودن ، آرامش ، خواب سبک و خواب عمیق اندازه می گیرد .
اگر چه هنوز در مورد این که چرا روش های بیوفیدبک در درمان برخی بیماریها مؤثرند مجهولات فراوانی وجود دارد ولی استفاده از آن بطور روزافزونی در حال افزایش است . علیرغم تأثیرات مثبت فراوان در موارد معدودی از جمله تداخل با سطح خونی داروی انسولین ، باید توجه و دقت کافی به هنگام استفاده از تکنیک های بیوفیدبک معمول گردد .

منبع : واحد مرکزی خبر