کلاهبرداری بانکی...

وثیقه; ضامن وام است و چك، ضامن وثیقه...»هاشمی، مدیرعامل یكی از شركت‌های تولیدكننده لوازم خانگی عملكرد سلیقه‌ای بانك‌ها را ناشی از عدم آگاهی و برداشت صحیح آن‌ها از آزادی‌های مدیریتی می‌داند.
او از افرادی است كه فشارهای بی‌مورد نظام بانكی را عاملی برای «دست به هر كاری زدن» مشتری بانك می‌داند تا بتواند سرمایه‌اش را زنده نگاه دارد.
هاشمی می‌گوید: «ارزش پول آن‌قدر پایین آمده كه «چرك كف دست» را نامی عمومی برای پول قرار دهند.»
پراكنده‌گویی‌هایش مانع از آن نمی‌شود كه اصل مطلب فراموش شود; «وقتی بی‌اعتمادی در نظام بانكی حاصل شود، چرا باید از بیان برخی اتفاقات پشت پرده كه همه آن را می‌دانند، ولی نمی‌خواهند بیان شود، حرفی زده شود.»
می‌گوید: «با وجود توسعهء حوزه‌های مختلف بخش خصوصی باز هم بسیاری از مردم بانك را امین سرمایه‌های خود می‌دانند، از بازگشت سرمایه‌هایشان اطمینان دارند ولی این اطمینان در بعضی شرایط جایش را به بی‌اعتمادی در اذهان عمومی می‌دهد.»
به یاد یكی از دوستانش می‌افتد كه او هم نظری همانند خودش داشت: «از سال ۷۹ برای طرح مسكن جوانان در بانك مسكن سرمایه‌گذاری كردم و طبق ضوابط بانك هر ماه مبلغ مورد نظر را به حساب واریز كردم تا امسال بتوانم از آن بهره‌برداری كنم.»
با لحنی كه بوی پشیمانی می‌داد، گفت: «تصورم این بود كه وام ۱۸ میلیون تومانی مسكن دریافت خواهم كرد. اما پس از پنج سال، تنها سه میلیون تومان شده است. بهانه آوردند كه موجودی مورد نظر بانك را تامین نكرده‌اید و نمی‌توانید از سقف مورد نظر طرح بهره‌مند شوید، اگر امروز قصد دریافت وام دارید، تنها سه میلیون تومان به شما تعلق می‌گیرد.»
او از این می‌گفت كه هر ماه پنج تا ۲۰ هزار تومان بیش از مبلغ مورد نظر به حساب واریز می‌كردم، اگر سقف زمانی ۱۵ سال تمام نشده، چرا بهانهء عدم اجرای تعهدات بانكی را می‌آورند، اگر بخواهم امروز حساب خود را ببندم بعد از پنج سال از وام ۱۸ میلیونی، سه میلیون باید دریافت كنم; این چه جور محاسبه‌ای است.»
هاشمی كه در جایگاهی دیگر با بانك سروكار داشت هم از بی‌اعتمادی برای بازگشت سرمایه‌اش در زمانی كه نیاز به وام بانكی داشته، گلایه داشت.
از هاشمی پرسیدم: «آن‌چه كه همه می‌دانند ولی نمی‌گویند، شما می‌گویید؟» گفت: «تا پای انجامش هم رفتم. زمانی كه دولت و مجلس مصوبه می‌دهند كه با تولیدكننده مدارا كنید اگر وام‌گیرنده شرایط اعطای وثیقه نداشت، نگیرید ولی سه درصد روی وامش اضافه كنید، بانكی‌ها راه خودشان را می‌روند، انگار گوش‌هایشان پر است از این مصوبه‌های كاغذی.»
می‌گوید: «وثیقه می‌گیرند و چك را هم ضامن وثیقه قرار می‌دهند» بانك و مشتری هیچ‌كدام به یكدیگر اطمینان ندارند، بانك از ترس عدم بازگشت سرمایه‌اش چك نقد را ضامن وثیقه می‌كند ولی مشتری چه می‌كند؟
مشخص است در برخی موارد، زیرمیزی‌های رنگارنگ راه‌حل مشتری است، بسیاری از این راه، بانك را مجری درخواست‌های خود می‌كنند.
می‌پرسم;چرا نشد كه شما هم وارد بازی زیرمیزی‌ها شوید، تاكید می‌كند: «چون كلاهبرداری است... چون من اگر قانون و شرع را كنار بگذارم پول حلال را هیچ‌گاه كنار نمی‌گذارم.»هاشمی ماجراهای بسیاری از مراودات بانكی خود برای تولیداتش دارد كه در هفته‌های آتی برایمان بازگو خواهد كرد.

نجمه آجربندیان

منبع : روزنامه سرمایه