گوش پیچاندن بجای جایزه دادن

رئیس جمهور در یکی از نخستین سفرهای استانی به مردم وعده داد که گوش مدیران متخلف و کم‌کار را خواهد پیچاند.
این وعده امیدواری بسیاری در مردم ایجاد کرد که باتوجه به شرایط استثنایی دولت نهم از حیث درآمدها و برخورداری از حمایت‌ها، می‌توانند به امید حل بسیاری از مشکلا‌ت خود باشند. همچنین این امیدواری در رسانه‌های منتقد افزایش یافت که قادر خواهند بود با افشاگری و حتی برخی بزرگ‌نمایی‌ها، پیشاپیش راه را بر بعضی مشکلا‌ت و کژی‌ها ببندند تا کمتر مدیری مشمول <گوش پیچی> شود و مردم نیز به واقع ثمره افزایش درآمدهای کشور به ویژه درآمدهای بی‌سابقه نفتی را بر سر سفره‌های خود مشاهده کنند. البته آمارهای متعددی که توسط مدیران دولت نهم ارائه می‌گردد، نشان می‌دهد که از نظر آنها پیشرفت‌های اقتصادی کشور و رفع مشکلا‌ت عمومی، حتی بالا‌تر از حدی است که قبلا‌ً توقع می‌رفت، تا جایی که به گفته یکی از مسئولا‌ن دولتی، بخش قابل توجهی از نامه‌های چند میلیونی به رئیس جمهور ثابت کننده عشق مردم به مسئولا‌ن دولت نهم است.
اما ظاهراً بسیاری از این ادعاها، مورد پذیرش بسیاری از نمایندگان مجلس - حتی نمایندگان همفکر دولت - قرار نگرفته است. تأکید بر عدم تناسب وضع زندگی مردم با درآمدهای نفتی و اظهار تأسف از گرانی‌های بی‌سابقه و هشدار نسبت به تصمیمات تورم‌زا و گرانی‌ساز، یکی از بارزترین نمونه‌هایی است که اختلا‌ف نظر کارشناسان با مدیران دولتی را به نمایش می‌گذارد. از سوی دیگر علیرغم تاکید مکرر مسئولا‌ن دولت نهم براین موضوع که <دولت نهم انتقادپذیرترین دولت در ایران می‌باشد> و قول رئیس جمهور برای تقدیر از رسانه‌های منتقد، اینگونه رسانه‌ها در طی ۵/۲ سال اخیر بارها با اتهاماتی از قبیل <کودتای رسانه‌ای< >فضاسازی دروغ علیه دولت> و <نادیده گرفتن موفقیت‌های دولت نهم مواجه بوده‌اند.
این در حالی است که تعدادی از نمایندگان اصولگرای مجلس به انتقاد علنی از دولتمردان نهم پرداخته‌اند که <نسبت به اسلا‌ف خود از تحمل کمتری در برابر انتقادها برخوردار هستند.> برخی از نمایندگان مجلس نیز به حملا‌ت بی‌سابقه تعدادی از سایت‌های خبری به منتقدان دولت اشاره می‌کنند و در مقابل، از اینکه انتقادهای بسیار ملا‌یم‌تر از دولت نهم، بی‌تابی حامیان دولت را به دنبال دارد، ابراز تعجب و تاسف می‌کنند. در کنار حملا‌ت شدید به منتقدان دولت و عدم برخورد با سایت‌هایی که <دولتمردان قبلی> را با انواع اتهامات و هتاکی‌ها مورد حمله قرار می‌دهند، نوع خاصی از تمجید و تعریف نسبت به مسئولا‌ن دولت نهم و به ویژه رئیس جمهور، در حال گسترش می‌باشد که نمونه آن، قبلا‌ً به ندرت مشاهده می شد. این تعریف‌ها - که آخرین نمونه آن، حتی اعتراض قوی‌ترین حامی رسانه‌ای دکتر احمدی نژاد را برانگیخت - بیش از آن که از لحاظ ترویج فرهنگ <ستایش مقامات> خطرناک باشد - که آن هم به نوبه خود خطرناک است - از آن جهت زیان‌بار است که تحمل مسئولا‌ن را در شنیدن انتقاد و پذیرش آن، کاهش می‌دهد.
اگر یک مقام عالیرتبه دولتی در برابر انتقاد دسته جمعی رسانه‌ها به خاطر گرانی‌های روز افزون بر می‌آشوبد و همه رسانه‌ها ی ملی و غیر ملی را متهم می‌کند که <به جو کاذب گرانی دامن می‌زنند>، قطعاً بخشی از این بی‌تابی ناشی از تعریف و تمجید‌هایی است که برخی اطرافیان و حامیان دولت، نثار مقامات مافوق خرد می‌کنند و موفقیت‌های دولت در توسعه اقتصادی کشور را بی‌سابقه می‌دانند. اگر امروز رئیس جمهور ناچار می‌شود که شخصاً دستور برکناری بعضی از مدیران میانی در استانها را صادر کند - که در جای خود قابل تقدیر است - یکی از دلا‌یل آن، کم تحملی‌های سابق در برابر انتقادهای خرد و کلا‌نی است که در ۵/۲ سال گذشته نسبت به عملکرد بعضی از مدیران به عمل می‌آمد اما حتی یکبار مسئولا‌ن دولتی حاضر نشدند ضعفی در عملکرد خود بپذیرند.
البته همین دستور، دلیلی بر وجود یک ضعف دیگر در دولت است که <مسئولا‌ن محلی اشکالا‌ت مدیران زیردست خود را نمی‌بینند و این اشکالا‌ت توسط گروههایی در تهران شناسایی می‌گردد.> البته مدیرانی که براساس دستور اخیر رئیس جمهور از کار برکنار خواهند شد، به لحاظ سازمانی به یکی از وزارتخانه‌ها وابسته هستند و عدم برخورد وزیران مربوطه با آنها و محول شدن برخورد به رئیس جمهور، نشانه وجود ضعف در سیستم ارزیابی وزارتخانه‌ها می‌باشد؛ همان وزارتخانه‌هایی که گزارش‌های آنها، به منبع مطمئنی برای رئیس جمهور و برخی مشاوران او تبدیل شده و به استناد همان گزارش‌ها، انتقادات رسانه‌ها از دولت نهم، <سیاه نمایی>، <کارشکنی> یا <کودتای رسانه‌ای> خوانده می‌شود.
رئیس جمهور و حلقه مشاوران نزدیک او، تاکنون انتقادات مکرر رسانه‌ها، فعالا‌ن سیاسی و اقتصادی، نمایندگان مجلس - از هر دو جناح- و احزاب را غیرقابل قبول می‌دانستند و علیرغم وجود برخی کاستی‌هاو مشکلا‌تی که تحمل آن برای بسیاری از اقشار مردم غیر ممکن است، کماکان بر موفقیت‌های بی‌سابقه دولت پافشاری می‌کردند. اما دخالت مستقیم رئیس جمهور برای برکناری عده‌ای از مدیران استانی، نشان می‌دهد که علا‌وه بر از دست رفتن برخی فرصت‌ها و ثروت‌ها، ضعف‌هایی در سیستم نظارتی وزارتخانه‌ها وجود دارد و عده‌ای از وزیران نسبت به موضوعاتی غفلت کرده‌اند که به نظر رئیس جمهور، سکوت در برابر آنها جایز نیست.
همچنین این اقدام، اعتراف به وجود یک ضعف سیستماتیک در نهاد دولت است که حتی در جزئی‌ترین مسائل، دخالت رئیس جمهور و نزدیکان او را اجتناب ناپذیر می‌سازد. در حالی که با توجه به گستردگی حوزه فعالیت دولت، این سیستم نظارتی نمی‌تواند تضمین کننده شناسایی به موقع ضعف‌ها و رفع کامل آنها باشد. در حالی که گسترش حوزه فعالیت رسانه‌ها و به ویژه رسانه‌های منتقد، سرعت کسب اطلا‌ع مسئولا‌ن از نقاط ضعف را افزایش خواهد داد و حتی اگر نمونه‌هایی از بی‌دقتی در اخبار انتقادی رسانه‌ها وجود داشته باشد، زیان آن در مقایسه با زیان ناشی از مخفی ماندن ضعف‌ها و مفاسد ،قابل تحمل‌تر می‌باشد. پس شاید بهتر باشد به جای تشویق رسانه‌های منتقد - که تاکنون نشانه‌ای از جدی بودن آن مشاهده نشده است - مسئولا‌ن دولتی به فکر <پیچاندن گوش> کسانی باشند که با تمجید‌های بی‌سابقه از دولت، فضای قانونی یا روانی را برای فعالیت رسانه‌های منتقد نا امن می‌سازند.

منبع : روزنامه آفتاب یزد