زنان در عرصه بحران

مرد افتاده بود کف اتاق و کف سفیدی از گوشه دهانش می‌زد بیرون،یکی جیغ می‌زد، زن دور مرد می‌چرخید، می‌کوبید توی سرش،چند نفری از همسایه‌ها هم آمده بودند برای تماشا، البته بعضی‌ها میان آن گیر و دار تمرین طبابت هم می‌کردند.زن قبل از آمدن اورژانس چند لیوان آب قند هم سرازیر کرده بود توی حلق مرد بیچاره، آن قدر که فشارخونش را برده بود و رسانده بود روی ۱۸، بدون آن که بداند آب قند برای مرد سم است و معنای آن همه عرق سرد روی پیشانی نشانه بالا رفتن فشار خون است.
● وقتی اورژانس رسید مرد مرده بود و زن غش کرده بود.
مرد شاید زنده می‌ماند اگر زن به جای آن همه هوار و شیون او را احیای قلبی می‌کرد یا اینکه دست کم آن همه آب قند به خوردش نمی‌داد. وقتی زن‌ها بروند و جزو آن آمار ۲میلیون نفری داوطلبان هلال احمر شوند آن وقت شاید کمترمردها از دست بروند، قبل از رسیدن اورژانس، آن وقت زن‌ها هم به جای آن همه سرگردانی و اضطراب خونسرد می‌نشینند مردشان را احیاء می‌کنند یا آن هسته آلو را از ته حلق بچه‌ها می‌کشند بیرون، قبل از آن که بچه‌ها سیاه و کبود شوند، وقتی زنان کمک‌های اولیه را یاد بگیرند آن وقت می‌توانند سر صبر و با آرامش مصدوم را برسانند به نزدیک‌ترین درمانگاه. از سوی دیگربه عقیده دکتر قرایی مقدم (جامعه شناس و استاد دانشگاه) تمام این آموزش‌ها و یادگیری های کمک‌های اولیه می‌تواند علاوه بر آن که میزان مرگ و میر افراد را قبل از انجام اقدامات پزشکی کاهش دهد باعث ارتقای سلامت روانی زنان و همچنین افزایش اعتماد به نفس آنها شود.
● امداد ،تمرین بازی‌های گروهی
از اواخر قرن گذشته آن قدر در سوانح و حوادث طبیعی تلفات دادیم تا اینکه سازمان‌های دولتی و غیر دولتی به فکر ایجاد مراکزی برای آموزش افراد و ساماندهی آنها در شرایط بحرانی افتادند،از سوی دیگر این فعالیت‌ها یک جور بازی گروهی هم به حساب می‌آید، تا به حال فکر کرده اید چرا ما درخیلی از بازی‌های گروهی مثل فوتبال همیشه بازنده هستیم؟ اما وقتی نوبت به ورزش‌ها و کارهای انفرادی برسد بهتر عمل می‌کنیم!
دکتر قرایی مقدم معتقد است ما هیچ وقت کار گروهی کردن را یاد نگرفته ایم، کمتر ساماندهی شده‌ایم برای انجام فعالیت‌های دسته جمعی، اما وقتی زنان در آموزش‌های هلال احمر وارد می‌شوند به نوعی دارند یک بازی گروهی را تمرین می‌کنند و این می‌تواند اثرات مثبتی در عملکرد ما در شرایط بحرانی داشته باشد.دکتر قرایی‌مقدم با اشاره به تحقیقی که توسط کورت لوین و وایت ولیپیت (جامعه‌شناسان آمریکایی) بعد از جنگ جهانی دوم انجام شد گفت، در تحقیقی که با عنوان دینامیک گروهی یا پویایی گروهی انجام شد زنان آمریکایی را به سه دسته ۱۷ نفری تقسیم کردند و درباره خواص گوشت‌های استخوان‌دار برای آنها سخنرانی کردند.
نتایج نشان داد که آن زن‌ها درهفته اول ۳۷ درصد از این شیوه استفاده کردند و در هفته سوم تنها ۱۵ درصد به این روش ادامه دادند، بنابراین ترجیح دادند از روش دینامیک گروهی استفاده کنند، یعنی درباره خواص گوشت‌های استخوانی برای زنان صحبت کردند بعد با مشارکت خودآنها غذا را پختند و خوردند، آن وقت آمارها نشان داد که هفته اول ۵۷ تا ۶۰ درصد و هفته سوم حدود ۴۷ درصد زنان از این روش در آشپزی استفاده کردند،پس نتیجه گرفتند که اگر آموزشی مثل همین آموزش‌های کمک‌های اولیه به صورت مداخله مستقیم صورت بگیرد میزان یادگیری را افزایش می‌دهد.
در واقع آموزش همراه با مشارکت فعالانه بسیار موثر است بنابراین پیشنهاد من برای آموزش یاران هلال احمر این است که تا حد امکان آموزش‌ها را در قالب مشارکت عمومی ارائه دهند و کمتر از سخنرانی و دادن جزوه‌های مکتوب استفاده شود.
● وقتی زنان مهارت‌های زندگی را می‌آموزند
وقتی مادر‌ها یاد بگیرند چطور به سادگی ضربه زدن با نوک انگشت‌ها به زیر جناق سینه نوزاد‌ها می‌توانند آنها را از شر آن تکه سیب ته گلو نجات دهند یا اینکه مطمئن شوند تنها با دو دقیقه ماساژ می‌توانند جان یک نفر را تا رسیدن گروه امداد از مرگ و ایست قلبی نجات دهند آن وقت آدم‌ها به این سادگی‌ها هم نمی‌میرند و ما مادرهایی با نشاط‌تر خواهیم داشت که با اعتماد به نفس بیشتری در شرایط بحرانی وارد عمل خواهند شد، به عقیده دکتر قرایی مقدم هر نوع آموزش کارگاهی برای زنان به ویژه قشر خانه‌دار می‌تواند مفید باشد و سطح دانش عمومی جامعه را بالا ببرد، همچنین میزان خسارات و آسیب‌های جانی را درحوادث بحرانی و یا حتی حوادث غیر بحرانی کاهش می‌دهد آن وقت زنان بهتر می‌توانند در مقابل اتفاقاتی که ممکن است برای اعضاء خانواده، یا اطرافیان در محل کار، اداره و... روی دهد مقابله کنند.
همچنین تحقیقی که در حدود ۸ سال قبل توسط دکتر قرایی مقدم در مرکز آموزش عالی ضمن خدمت کلاس‌های سواد آموزی شهید باهنر در ملارد کرج انجام شد نشان می‌دهد میزان حضور زنان درکارگاه‌های آموزشی مثل هلال احمر، سواد آموزی و... می‌تواند سطح آگاهی آنها را در استفاده درست از وسایل گاز سوز و رعایت اصول ایمنی بالا ببرد و همچنین در رعایت بهداشت فردی و حتی روابط عاطفی خانواده تاثیرگذار است، برای آنکه آن وقت بچه‌ها و همسر می‌دانند با زنی رو‌به‌رو هستند که توانایی‌های بالقوه‌ای در ساماندهی شرایط بحرانی و خاص دارد و می‌توانند بیشتربه او اعتماد کنند.
● امداد بهانه‌ای برای دور هم جمع شدن
روزهای نه چندان دور دم غروب بیشتر زنان همه برای خودشان یک پاتوق داشتند دم در خانه یکی از همسایه‌ها، البته گاهی هم می‌رفتند و توی ایوان‌ها می‌نشستند به پاک کردن باقالا و سبزی پلو ها، و حرف‌هایی جز حرف‌های معمول زنانه نداشتند برای زدن، اما امروز باز هم زنان از دور هم جمع شدن‌های عصرانه بدشان نمی‌آید آن قدر که عده‌ای تمام دل خوشی‌شان رسیدن بعد از ظهر‌های آخر هفته ورفتن به مهمانی‌های دوره‌ای دوستانه است، اما در این میان زنانی هم هستند که ترجیح داده‌اند تمام این مهمانی‌های عصرانه را با آموزش‌های از جنس هلال‌احمر پر کنند، قرار نیست در این آموزش‌ها مدام دست و پای شکسته و یا خون‌آلود دید و دل آشوب شد، می‌توان روی مانکن‌ها و مولاژهایی که دچار شکستگی و یا خونریزی شده‌اند اقدامات اولیه پزشکی را انجام داد یا حتی یک روز صبح یک کوله پر از آذوقه برداشت و دسته جمعی به کوه هم رفت، تا اینکه آنجا بتوان راحت‌تر تصور کرد اگر همین حالا پای بغل دستی‌مان لغزید و سر خورد تا ته دره، آن وقت چه طور باید عملیات امداد و نجات را انجام داد، بعد خونسرد بالای سر مصدوم نشست و منتظر اورژانس ماند. عضو هلال احمر که باشیم برنامه‌های فوق برنامه دیگری هم مثل اردو، مسابقات ورزشی و... را هم تجربه خواهیم کرد.

منبع : روزنامه تهران امروز