۱۶ساله های ایرانی در بازی ۴۰ساله ها

«انواع سی دی بازی ۵۰۰ تومن»، «دوتا سی دی بازی ۱۰۰۰ تومن»، «جدیدترین بازیهای ایرانی و خارجی فقط ۵۰۰». اینجا تهران است میدان ولیعصر ابتدای بلوار کشاورز.
● click here to start
طبق بررسی های انجام شده گردش مالی بازی های رایانه ای در دنیا در سال ۲۰۰۷ میلادی بالغ بر ۴۲ میلیارد دلار بوده که از این مبلغ ۱۹ میلیارد دلار سهم امریکا، ۱۸ میلیارد دلار سهم اروپا و ۱۴ میلیارد دلار سهم آسیا بوده است و از این ۱۴ میلیارد دلار ۷ میلیارد دلار سهم ژاپن و مابقی به ترتیب به کشورهای کره، چین و ‎/‎/‎/ اختصاص داشته است. این رقم در سال ۲۰۱۲ به ۶۸ میلیارد دلار خواهد رسید. این ارقام نشان دهنده نرخ رشد ۱۰ درصدی سالانه در صنعت بازی است که از نرخ رشد سایر رسانه ها از جمله فیلم و موسیقی بیشتر است.
در ایران نیز علی رغم تمهیدات پیشگیرانه گمرکی و نظارتی همچنان انبوهی از این بازی ها به صورت انفجاری به سمت بازار رسانه روانه می شوند.
متوسط سنی بازیهای رایانه ای در کشورهای امریکایی و اروپایی بالای ۳۰ سال و حتی در برخی موارد ۳۹ سال گزارش شده است این در حالی است که گروه هدف این بازیها در کشور ما افراد بین ۱۶ تا ۱۸ سال هستند؛ به همین لحاظ انتظار می رود حساسیت ها و توجهات فوق العاده ای را از سوی مسئولان و خصوصاً خانواده ها به خود جلب کند.
● level up
۹۱ درصد خانواده های امریکایی و کانادایی در خرید بازی رایانه ای شرکت می کنند و بیش از ۷۵ درصد آنها بچه ها را در بازی ها همراهی می کنند. در حالی که پدران و مادران ایرانی نه تنها خود اهل بازی نیستند، به محتوای بازی ها هم نظارتی ندارند وحتی از بازی های رایانه ای به خاطر اینکه فرزندشان را از بیرون منزل به داخل کشانده و مدتها ساکت و به ظاهر آرام پشت رایانه نشانده است متشکر هم هستند، غافل از اینکه بازی به لحاظ نفس رسانه ای و حامل بودن خود می تواند پیام های گوناگونی برای لحظه ها و ذهنیات فرزندشان داشته باشد.
از آنجا که بازی رایانه ای یک رسانه تعاملی است و گیمر یا بازیکن قسمتی از داستان بازی را خودش اجرا می کند و می تواند در آن تغییراتی ایجاد کند کودک بسیاری از آرزوهایی را که در دنیای واقعی امکان تحقق شان را ندارد، در دنیای مجازی بازی پیاده می کند.
به عقیده دکتر بهروز مینایی رئیس بنیاد ملی بازیهای رایانه ای:«بازی رایانه ای رسانه ای است که مخاطب را وارد صحنه می کند و این امکان را برای او فراهم می آورد که در سناریو دخالت و نقش آفرینی کند و با توجه به دستورالعمل ها و هنجارها برای برنده شدن و به مرحله بعدی رفتن است که خوب یا بد بودن بازی مشخص می شود. مثلاً در یک بازی شما با کشتن به مرحله بعدی می روید یا با یک کار خوب و یابا مدیریت فضا و زمان و یا از طریق تمدن سازی.»
● level up
در کشورهای دنیا نظام های رده بندی سنی بازی های رایانه ای متفاوتی بر مبنای تشخیص مقاطع سنی حساس، آسیب رسانی بازی ها و تطبیق محورهای آسیب رسانی به مقاطع سنی ایجاد می شود. نظام رده بندی سنی این بازی ها در امریکا ERSB، در ژاپن SERO و در اروپا PEGI است. دلیل این اختلاف، وجود تفاوت فرهنگی در این کشورها است که خود این تفاوت فرهنگی، تفاوت در تعاریف و ارزش ها را شامل می شود.
اخیراً در ایران نیز نظام رده بندی سنی بر اساس معیارهای اسلامی، ملی و شرقی بومی سازی شده و ESRA نام گرفته است.
در این نظام مقاطع مختلف سنی ۳ سال به بالا، ۷ سال به بالا، ۱۲ سال به بالا، ۱۵ سال به بالا، ۱۸ سال به بالا و ۲۵ سال به بالا در نظر گرفته شده است و ۱- خشونت ۲- مسائل جنسی ۳- لحن بد ۴- قمار ۵- مواد مخدر ۶- استفاده از مشروبات الکلی ۷- تبعیض ۸-رفتارهای ضد اعتقادی، ارزشی و انحرافات سیاسی از محورهای آسیب رسان بازی ها به شمار می آیند.
مینایی می گوید: «برای تهیه نظام رده بندی سنی بازیها یک تیم کارشناسی ۲۰نفره متشکل از روان شناسان، کارشناسان مسائل اسلامی، جامعه شناسان، هنرمندان و.‎/.، محورهای آسیب رسان بازی را با توجه به مسائل اخلاقی و ارزشی حاکم بر جامعه و با در نظر گرفتن استانداردهای کشورهای دیگر بررسی و یک نظام اسلامی، شرقی و بومی تدوین کردند.»
● level up
بازی های رایانه ای به علت جذابیت زیاد و محدودیت های فیزیکی کم ، فکر بازیکن را تا هر جا که طراحی بازی اجازه بدهد وسعت می بخشند و فرد را از فعالیت های بدنی پرزحمت معاف می کنند؛ به همین دلیل است که طرفداران زیادی پیدا کرده اند. شاید علت اینکه در کوچه و پس کوچه های شهرهایمان و در همه دنیا کمتر می بینیم بچه هایی که مانند پدرانشان فوتبال و هفت سنگ بازی کنند، این است که پشت کامپیوتر نشسته اند و همان بازی ها و بازی های پرهیجان تر از آنها را بازی می کنند.
در ایران نزدیک ۴۰ شرکت در تولید بازی دست دارند که از این تعداد حدود ۲۰شرکت در این زمینه فعالند و بقیه به خاطر کمبود بودجه از گردونه رقابت خارج شده اند. همچنین در کشور بازی های جذاب فراگیر مثل FIFA وجود ندارد و حجم عظیمی از تولیدات داخل، مختص کودکان ۸ تا ۱۲ سال است و طیف بازی های جدید ۱۲ تا ۱۵ سال را نیز پوشش می دهند.
شرکت EA تولید کننده سری بازی های FIFA، ۱۵۰۰۰پرسنل دارد و هزینه ای که این شرکت برای یک نوبت تبلیغ خود می کند معادل کل بودجه بنیاد ملی بازی ایران است.
به عقیده کارشناسان، داستان و طراحی بازی نقش اصلی را در کیفیت بازی ایفا می کند؛ که در این زمینه ضعف هایی در تولیدات داخل وجود دارد. بیش از ۵۰ بازی در داخل کشور تولید شده که از این ۵۰ بازی نزدیک به ۱۵ بازی جذابیت خوبی دارند که عصر پهلوانان، لطفعلی خان زند، داستان جزیره، مقاومت، داستان دوستان، سرزمین گمشده، پایان معصومیت، حسنی و لوبیای سحرآمیز و پویا و خپل از این جمله اند.
بازی رایانه ای در ایران به دو صورت flash و سه بعدی ساخته می شود. تکنولوژی flash که اغلب در ساخت بازی های آموزشی کاربرد دارد، ساده، در دسترس و با سرعت ساخت بالا و هزینه بری کم هستند و کسانی که بازیهای flash تولید می کنند اغلب به صورت سرگرمی و در منزل یک یا دو نفری به ساخت این بازی ها مشغولند و از طریق فروش اینترنتی درآمدهای خیلی خوبی دارند. در ایران نیز نمونه های خوبی از این بازی ها تولید شده است. بازی های flash اغلب به صورت دوبعدی و با رنگ و گرافیک جذاب و برای سنین کودک و خردسال ساخته می شوند.
بازی های سه بعدی مناسب برای گروه سنی نوجوان و بالاتر هستند و به بازی های جدی معروفند که برای ساخت آنها به engin یا موتور تولید بازی نیاز است.
در مقابل نرخ رشد ۱‎/۲- درصدی بازی های رایانه ای در دنیا بین سالهای ۲۰۱۲- ۲۰۰۷ ، بازی های کنسولی و بازی هایی که تحت اینترنت اجرا می شوند نرخ رشد ۱۷درصدی دارند و به خاطرهیجان بیشتری که دارند و دستگاه خاصی که تنها برای بازی و با قیمتی عموماً ارزان تر از رایانه طراحی شده است در سراسر دنیا بسیار مورد توجه قرار گرفته اند. در حال حاضر چین و کره سرمایه گذاری زیادی روی بازی های MMOG یعنی بازی هایی با کاربران بسیار زیاد بر خط یا تحت اینترنت گذاشته اند.
گردش مالی که در زمینه بی نام و نشان ترجمه و توزیع بازی های خارجی بدون وجود تیزرهای تلویزیونی و بدون وجود حمایت های دولتی و.‎/.وجود دارد، بسیار بیشتر از گردش مالی است که در ساخت بازی ها وجود دارد.
مهرداد امینی رئیس هیأت مدیره یکی از شرکت های تولید کننده بازی در ایران، در این خصوص می گوید: «شرکت هایی که کارشان ترجمه ، تهیه و فروش بازی های خارجی در ایران است بدون اینکه صاحب صنفی باشند و حمایت و پشتیبانی خاصی داشته باشند، با تشکیلات منسجم تر و فعال تر از شرکت های بازی ساز در حال فعالیت هستند. چون عرضه و تقاضا در آن سمت بازار خیلی بالاتر است. اغلب نوجوانان مشتاق هستند که جدیدترین نسخه بازی های خارجی را دریافت کنند. این اشتیاق بسیار زیاد، صنعت ترجمه و فروش بازی های خارجی را به وجود می آورد.»
رسانه بازی، ترکیب تخصص های رایانه، گرافیک، پویانمایی و تولید انیمیشن، علوم ارتباطات، مردم شناسی، رسانه شناسی، ابعاد روان شناسی و ابعاد فنی است که برای ورود به چرخه های اقتصادی و سودآوری با تخصص های تبلیغات و بازاریابی پیوند می خورد.
دکتر مینایی از ظرفیت های ایران در تولید بازی می گوید: «در ایران به سخت افزار و نرم افزار تولید بازی دسترسی داریم. هم موتورهای تولید بازی و هم بودجه خرید این engine ها را داریم. از لحاظ نیروی انسانی هم عده معدودی هستند که دانش فنی تولید بازی را دارند اما برایشان صرف ندارد در کشور بمانند و به محض اینکه مهارتشان بالا می رود جذب شرکت های خارجی می شوند. باید در کشور، بازار فروش تولیدات و زمینه جذب متخصصان این حوزه تأمین شود.همچنین تسهیلات خوبی باید در دسترسشان باشد مثل معافیت مالیاتی، تسهیلات گمرکی، تسهیلات بانکی، وام های کم بهره و ریسک پذیر که درحال حاضر در اختیار تولید بازی نیست.» وی می افزاید: «تا زمانی که پیوست و چرخه اقتصادی خوبی پشت بازی های داخلی نباشد این صنعت در کشور پا نمی گیرد.»
مهندس امینی نیز در خصوص سودآوری صنعت بازی در کشور می گوید: «طی سال ها صنعت بازی در دنیا به یک صنعت پررونق و پرسود تبدیل شد. ولی در ایران هنوز به صورت صنعت در نیامده است و مشکل عرضه و تقاضا و عدم رعایت قانون کپی رایت وجود دارد. بازی های خارجی با هزینه های بالایی ساخته می شوند که برای ایران غیر قابل رقابت است، در حالی که همین بازی ها در ایران با قیمت های بسیار نازل توزیع می شوند.»
● you win
بودجه تولید بازی در دنیا به طور معمول بین ۱تا ۱۰۰ میلیون دلار است و بازی که با ۱۰میلیون دلار ساخته می شود یک بازی ارزان به شمار می آید این در حالی است که در ایران هزینه کرد برای تولید بازی حداکثر به چند ۱۰۰میلیون تومان می رسد.‎

نفیسه ابراهیم زاده انتظام

منبع : روزنامه ایران