قرمزگرایی گرانشی

میدان گرانشی شدید هم می تواند باعث ایجاد اثر قرمزگرایی شود. فوتون های نور هم درست مثل توپی كه به هوا می اندازیم، در اثر مقابله با جاذبه گرانشی انرژی از دست می دهند. اینشتین در سال ۱۹۰۷ از نظریه نسبیت خود استفاده كرد و نشان داد كه این اثر باعث تغییر در فركانس و در نتیجه رنگ نور می شود. به عبارت دیگر به علت گرانش اثر قرمزگرایی به وجود می آید. از آنجایی كه میزان این اثر بسیار كوچك و اندازه گیری آن بسیار دشوار بود، چندان امید نمی رفت كه بتوان ادعای اینشتین را آزمود. اما در دهه ۱۹۲۰ اخترشناسان گونه جدیدی از ستارگان بسیار چگالی را شناسایی كردند كه كوتوله سفید نام دارد. میدان گرانش این اجرام آنقدر شدید است كه می تواند اثر قرمزگرایی گرانشی قابل اندازه گیری ایجاد كند. والتر آدامز اخترشناس آمریكایی در سال ۱۹۲۵ ادعا كرد كه توانسته است این اثر را در نور siriusB كوتوله سفید همدم درخشان ترین ستاره آسمان آشكار سازد. هر چند كه میزان این قرمزگرایی تا حدود زیادی پیش بینی اینشتین را تاكید كرد، امروزه اخترشناسان حدس می زنند كه این سازگاری از خوش شانسی بوده است. اولین نمایش متقاعد كننده این اثر در سال ۱۹۶۰ ارائه شد. در این سال رابرت پوند و گلن ربكا فیزیكدانان آمریكایی با استفاده از ابزارهای بسیار دقیق تغییر فركانس پرتوهای گامایی كه فاصله بالا و پایین برجی در دانشگاه هاروارد را طی می كرد، اندازه گرفتند. این تغییر فقط دو قسمت در یك هزار میلیارد قسمت بود كه با پیشگویی اینشتین توافق داشت.

منبع : روزنامه شرق