سفیدپوشانی که آرامش می‌دهند

امروز روز پرستار و بهورز است. روزی که به مناسبت تولد حضرت زینب(س) و به یاد پرستاری و مراقبت او از مجروحان و صدمه دیدگان حادثه کربلا انتخاب شده است.
انتخاب شاید قبل از هر چیز ارج و منزلت کار پرستاران را نشان می‌دهد کسانی که خادمان بی‌منت و فرشتگان سپیدپوش جامعه هستند . آنان حمایت و پشتیبانی جامعه را می‌جویند و خواهان ارج نهادن جامعه به جایگاه واقعی خویشند.وقتی به پرستاران فکر می‌کنم اولین تصویری که در ذهنم شکل می‌گیرد خانم سفیدپوشی است که دستش را به نشان سکوت روی لب قرار داده است. اما کار پرستار تنها به برقراری سکوت ختم نمی‌شود.
وقتی فکر می‌کنم زمانی که به دنیا آمدم پرستار از اولین کسانی بوده که دیده‌ام این حرفه در نظرم ارج و قربی دو چندان می‌یابد. پرستار مسوول برقراری آرامش است آرامش بیماری که روی تخت بیمارستان دراز کشیده و برای خروج از آن لحظه شماری می‌کند.
بی‌تاب است، درد می‌کشد، دلتنگ و بی‌قرار می‌شود و گاه برای آرام کردن خود و تخلیه ناراحتی‌اش جز پرستار کسی را نمی‌یابد. پس داد می‌زند، بدخلقی می‌کند، غر می‌زند اما... اما پرستار باید آرامش را برقرار کند او باید بیمارش را آرام کند، او را دلداری دهد، دردش را تسکین بخشد و خم به ابرو نیاورد. شب است.
دیر وقت. کودک پرستار در خانه به خواب رفته است بی‌آنکه مادرش قصه‌ای برایش خوانده باشد یا پیش از خواب او را بوسیده باشد. کودک پرستار به خواب رفته است بی‌آنکه مادرش نیمه شب به او سر بزند و پتوی کنار رفته را رویش بکشد.
کودک پرستار به خواب رفته است در حالی‌که مادرش تا صبح به اتاق‌های بیماران سر می‌زند، دارویشان را می‌دهد، سرمشان را تنظیم می‌کند، کنار تختشان می‌نشیند تا به خواب بروند. او مسوولیت زیادی دارد ناگهان حال بیمار بد می‌شود تهوع دارد لباس و ملافه‌هایش را کثیف می‌کند. پرستار باید بدود دکتر کشیک را خبر کند، دستگاه شوک و اکسیژن را بیاورد، ملافه‌ها و لباس بیمار را عوض کند. دیر شده است دکتر نمی‌تواند کاری کند. بیمار تمام کرد.
پرستار باید با خانواده بیمار تماس بگیرد. همراهان بیرون در منتظرند. پرستار باید تسلایشان بدهد. صبح می‌شود شیفت پرستار تمام شده او به خانه می‌رود. کودکش به مهد رفته است. کسی در خانه نیست. پرستار باید استراحت کند اما او همسر است مادر است و مسوولیت‌های دیگری دارد. کار روزانه او حالا تازه شروع می‌شود.
● پیدایش پرستاری
این حرفه یکی از قدیمی‌ترین حرفه‌های بشری است. در مسیر تاریخ، پرستاری همپای پزشکی در خدمت انسان‌ها بوده است و به تدریج، این دو در قالب علم پیشرفت کرده‌اند و در زمان‌های بحرانی، مانند حوادث طبیعی و جنگ‌ها، خدمات شایان توجهی انجام داده‌اند. پرستاری از مجروحان و کمک به ناتوانان، در فطرت و نهاد هر انسانی وجود دارد که حاکی از اهمیت آن در زندگی اجتماعی است. کسانی که این حرفه پرزحمت را انتخاب می‌کنند عشق به همنوعان و روحیه انسان دوستی را در خود پرورش داده‌اند و به درجه‌ای از کمال انسانی دست یافته‌اند. تاکید اسلام بر بزرگداشت کار پرستاری و سفارش به انجام آن، باعث شده بود که بسیاری از اصحاب رسول خدا اعم از زن و مرد، به این کار اهتمام ورزند. نسیبه یکی از زنان صدراسلام است که با پیامبر(ص) بیعت کرد.
وی بیشتر روزها روزه دار بود و از عبادت خداوند غفلت نمی‌ورزید. این زن شجاع و با شهامت،‌ در جنگ‌های احد،‌ حنین، ‌حدیبه و یمامه شرکت داشت و همواره مشکی بر دوش می‌کشید و خورجینی نیز در برداشت و هر جا تشنه‌ای می‌یافت یا ناله مجروحی را می‌شنید، بی‌درنگ بر بالینش حاضر می‌شد. وظیفه او، ‌رساندن آب به سربازان و نیز مداوای زخمیان بود. در کشور ما نیز پرستاران، در طول هشت سال دفاع مقدس، به‌رغم کمبودها و مشکلات، خالصانه و بی‌ریا برای بهبود وضعیت بیماران تلاش کردند و غالبا به جای اینکه در آغوش گرم خانواده به ‌سر ببرند، بر بالین مجروحان جنگی حاضر شده و از آنان مراقبت می کردند و در این راه مشقت‌های بسیاری را متحمل شدند.
حضرت زینب‌(س) پرستار نهضت و انقلاب حسینی
حضرت زینب(س) در سال پنجم هجری از مادری چون فاطمه زهرا(س) متولد شد و در دامان ایشان، پیامبر اسلام(ص) و حضرت علی(ع) پرورش یافت. یکی از سیره‌های عملی زندگی این بانوی الهی، پرستاری و دستگیری از حال بیماران و درماندگان بود. اتفاقات سختی که در طول حیات ایشان رخ داد؛ همچون بیماری مادر بزرگوارشان، ضربت خوردن پدر، مسمومیت برادر و بالاخره حادثه بزرگ کربلا، حضرت زینب(س) را به عنوان الگوی پرستاران معرفی کرد و سالروز ولادتش، به عنوان روز پرستار برگزیده شد. پرستار بزرگ صحرای کربلا، در آن روز سخت، وظایف سنگینی به عهده داشت: تقویت روحیه مجروحان و خانواده شهیدان، رسیدگی به بازماندگان و کمک به اطفال. همچنین ایشان به مراقبت از حضرت سجاد (ع) نیز که در بیماری شدید به سر می‌برد، مشغول بود. همین موارد باعث شد که انتخاب روز تولد وی به نام روز پرستار تجلی ویژه‌ای به این حرفه دهد.
● نگاه جهانی
با این حال در برابر خدمات بی‌دریغی که پرستاران انجام می‌دهند زندگی حرفه‌ای آنها در ایران از استانداردهای روز جهانی فاصله دارد. بنا به استانداردهای جهانی، به ازای هر تخت بیمارستانی دو نفر و به تعداد هر ۱۰۰ نفر جمعیت ۸ تا ۹ پرستار باید وجود داشته باشد و در حالیکه ایران به ۲۴۰ هزار پرستار نیاز دارد اما حدود ۸۵ هزار پرستار در کشور فعالیت می‌کنند.
آن هم در شرایطی که به گفته مسوولان در بسیاری موارد پرستاران خانم رغبت به برخی کارها در مراکز بهداشتی ندارند و نیازمند پرستاران مرد هستیم. از این رو با تغییر وضعیت ورودی‌های دختر و پسر پذیرش دانشگاه‌ها از ۸۰ درصد پرستار خانم و ۲۰ درصد آقا به ۶۰ درصد پرستار خانم و ۴۰ درصد آقا تغییر یافته است. بنابراین پرستاران در ایران مسوولیتی بیش از همکارانشان در کشورهای دیگر دارند آنها علی‌رغم سختی کار روزانه با لبخند نوزاد متولد شده را در آغوش می‌گیرند و به مادر و پدرش تبریک می‌گویند. در حالیکه خود را آماده می‌کنند تا در اتاق دیگری مراقبت از بیمار دیگری را به عهده بگیرند و در عین حال از لحاظ امکانات و مزایای شغلی در شرایط مطلوبی به سر نمی‌برند.
اگر چه رئیس کل سازمان نظام پرستاری از ساخت مجموعه‌ای زیارتی - سیاحتی و تجاری برای پرستاران خبر داده و هزینه ساخت این مرکز را ۱۴ میلیارد تومان برآورد کرده و گفته است «تاکنون ۳ میلیارد آن توسط خود پرستاران تامین شده و در بخش دیگر هم به صورت تسهیلات تقاضا کرده‌ایم که بعد از رسیدن به اسکلت دیگر هزینه‌ها از طریق پیش فروش تامین خواهد شد و امیدواریم این طرح تا دو سال آینده تکمیل شود.»
● فرشته‌های سفید پوش
دوباره روز پرستار شده است. از پرستاران نمونه تقدیر می‌شود. آنها به فرشته‌ها تعبیر می‌شوند و کارشان مقدس و ارجمند تلقی می‌شود. صحبت از مطالبات آنها به میان می‌آید و فرصتهای شغلی جدید و امکانات رفاهی مطلوب و مزایای فوق‌العاده در مقام حرف بی‌منتی به آنها بذل و بخشش می‌شود. اما فردا که می‌رسد باز پرستار است و مسوولیت‌های بی‌شمار.
بچه‌ای که مادر می‌خواهد، مردی که به همسرش نیاز دارد و زنی که از همه مراقبت می‌کند در حالیکه هیچ کس مراقب او نیست. آرامش را هدیه می‌دهد در حالیکه هیچ کس به او آرامش نمی‌دهد اما او شکوه‌ای ندارد گلایه نمی‌کند دستش را به نشانه سکوت روی لبش می‌گذارد. او پرستار است.

منبع : روزنامه تهران امروز