دیابت و‌ کودکان‌

سال ۲۰۰۷ و امسال شعار روز جهانی دیابت ، دیابت در کودکان و نوجوانان است. دیابت یکی از مهم‌ترین بیماری ‌های مزمن در کودکان است. این بیماری می‌تواند در هر سنی کودکان را درگیر کند. از نوزادی گرفته تا سنین بالاتر. به این سبب فدراسیون بین‌المللی دیابت دو سال است که روی دیابت در کودکان تمرکز کرده و قصد خود را افزایش آگاهی در میان والدین، معلمان، کادر بهداشت و درمان، سیاستمداران و سران کشورها و عموم مردم اعلام داشته است.
بیش از ۵۰ هزار نفر از بیماران دیابتی در کشور زیر ۱۴ سال هستند و تعداد افراد زیر ۱۸سال مبتلا به دیابت نامشخص است. هر فرد دیابتی نیازمند ۱۵ تا ۲۰ ساعت آموزش در خصوص نحوه‌ برخورد با بیماری خود است و کودکان و نوجوانان دیابتی که از آغاز بیماری نیاز به درمان با انسولین دارند، نیازمند آموزشی مضاعف هستند البته این آموزش فقط شامل حال کودکان نیست، بلکه اطرافیان آنها نیز باید آموزش‌های لازم را دریافت کنند.
کودکان و نوجوانان دیابتی می‌توانند مانند سایر دانش‌آموزان به مدرسه بروند و تحصیل کنند. اما متاسفانه امروزه دانش‌آموزان دیابتی با مشکلات متعددی مواجه هستند. از جمله مشکلات دانش آموزان دیابتی این است که به کودکان و نوجوانان دیابتی اجازه داده نمی‌شود هنگام مدرسه در صورت بروز افت قند خون مواد غذایی لازم را مصرف کنند. همچنین برای اغلب کودکان و نوجوانان دیابتی شرکت در زنگ ورزش یا ممنوع یا با مشکلات همراه است.
اغلب معلمان و مربیان مسوولیت مراقبت از بیمار دیابتی را حین گردش‌های علمی‌ نمی‌پذیرند و در نتیجه امکان حضور در گردش‌های علمی‌برای دیابتی فراهم نمی‌شود. همچنین اغلب کودکان و نوجوانان دیابتی به علت ضرورت کنترل دائمی‌قند خون، خوردن مواد غذایی یا تزریق انسولین مورد توجه قرار دارند و همین مساله موجب می‌شود از سوی سایر افراد مورد تحقیر یا طعنه قرار گیرند.
● حمایت‌ از بیماران
متاسفانه حمایت‌های اجتماعی و بیمه‌ای از بیماران دیابتی در کشور بسیار کم است و در پاره‌ای مواردحمایتی صورت نمی‌گیرد.
نوارهای تست قند خون و تهیه سرنگ انسولین ازجمله نیازهای شدید بیماران مبتلا به دیابت است. بیماران مبتلا به دیابت نوع اول بخصوص برای تست روزانه قند خون، نوارها و وسایلی لازم دارند که از خارج وارد می‌شود، اما هرازگاه شرکت‌های سازنده یا وارد کننده، وسیله جدیدتری به بازار می‌فرستند و وسیله قبلی دیگر وارد نمی‌شود، به همین سبب این بیماران باید هزینه دیگری را تقبل کنند. لازم به ذکر است که این دستگاه‌ها در داخل کشور تولید نمی‌شود و شرکت‌های بیمه‌ای نیز هیچ تعهدی در خصوص تهیه این وسایل ندارند.
درمان بیماری دیابت یک برنامه دقیق است که با آموزش فرد بیمار و مداخله جدی وی اجرا می‌شود و با توجه به تغییر دائمی‌اوضاع فرد، درمان وی و میزان مصرف دارو توسط وی نیز تغییر می‌کند بنابراین فرد دیابتی گاهی باید روزانه ۳ بار پیش از مصرف انسولین میزان قند خون خود را کنترل کند تا بر اساس آن میزان انسولین مصرفی وی تعیین شود. هزینه ۳ تا ۴ بار کنترل قند خون روزانه حدود ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان است که متاسفانه بیمه‌ها هنوز این هزینه ضروری برای درمان بیماران دیابتی را تقبل نکرده‌اند.
نیاز دیگر بیماران دیابتی سرنگ است. در ایران سرنگ‌هایی تولید می‌شود که قیمت آن مناسب است، اما کیفیت پایینی دارد سرنگی که در داخل تولید می‌شود اشکالاتی دارد که باعث هدر رفتن داروی انسولین و پاره شدن پوست بدن در محل تزریق می‌شود. از سوی دیگر تعرفه‌های وارداتی موجب می‌شود سرنگ و نوار خارجی با قیمت بالا به بازار ما بیاید که خرید آن در توان تمام بیماران نیست.
البته از آغاز سال ۸۳ وزارت بهداشت در اقدامی‌صحیح درخواست حذف تعرفه ۶۰ درصدی ورود سرنگ انسولین را نمود و از پرداخت گمرکی معاف شد. این کار به درخواست وزارت بهداشت در کمیته ماده یک وزارت بازرگانی علی رغم مخالفت‌های وزارت صنایع و سندیکاها و تولیدکنندگان تصویب شد.
شاید بد نباشد بدانید بیمه تامین اجتماعی در هر ماه ۳۰ عدد سرنگ و تمام انسولین موردنیاز بیمار را تقبل می‌کند، بیمه ارتش تاحدودی هزینه‌ها را می‌پردازد و خدمات درمانی هم فقط انسولین بیماران را تامین می‌کند این در حالی است که اگر بیمه‌ها محاسبه کنند خواهند دید در صورت تامین تمام مواد مورد نیاز دیابتی‌ها در نهایت به نفع خودشان تمام خواهد شد چون بیماران دیابتی کم درآمد وقتی نتوانند روند درمان و کنترل را طی کنند، به عوارض بعدی دچار می‌شوند که هزینه‌اش برای بیمه‌ها بیشتر است. در اینجاست، که نقش وزارت بهداشت به عنوان سیاستگذار و متولی امور درمان بیماران و وزارت رفاه به عنوان متولی بیمه‌ها به طور جدی مطرح می‌شود.
● مبارزه با بیماری شیرین
آمار کنونی مبتلایان به دیابت در کشور حدود ۵ درصد جمعیت ــ ۴ میلیون نفر ــ اعلام شده و گفته می‌شود سالانه به طور متوسط ۱۰۰ هزار نفر به بیماران دیابتی کشور اضافه می‌شود.
این بیماری در جامعه ما به علت چاقی، الگوی نادرست غذایی و کم تحرکی رو به فزونی گذاشته است و بنا بر پیش‌بینی کارشناسان که طی ۱۵ سال آینده تعداد مبتلایان ۳ برابر خواهد شد، تا سال ۱۴۰۰ خورشیدی بیش از ۱۲ میلیون نفر از جمعیت کشور مبتلا به دیابت خواهند بود.
این در حالی است که می‌توان با صرف هزینه‌ای که نسبت به هزینه درمان بیماری بسیار ناچیز است از افزایش این بیماری جلوگیری کرد.
اقدام وزارت بهداشت در غربالگری دیابت را باید به فال نیک گرفت اما مسلما این اقدام به تنهایی کافی نیست، برای مبارزه با این بیماری نیاز به همکاری همه جانبه دستگاه‌ها و نهادهای دولتی است. فراموش نکنیم سلامت مساله‌ای نیست که تنها وزارت بهداشت مسوول آن باشد.

منبع : روزنامه جام‌جم