زندگی نامه رجال پهلوی ـ قسمت اول

● منوچهر آگاه
در ۱۳۰۹ در رفسنجان متولد شد. وی منسوب به یکی از خانواده‏های متعین و مالک کرمان بود. تحصیلات ابتدائی را در کرمان و تحصیلات متوسطه را در دبیرستان البرز تهران باتمام رسانید و در امتحانات دیپلم علمی شاگرد اول ایران شد. آنگاه برای ادامه تحصیل عازم انگلستان گردید و وارد دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه کمبریج شد و از آن دانشگاه درجه‏ی لیسانس و فوق لیسانس دریافت کرد.
هنگام تحصیل در کمبریج، رئیس انجمن مسلمانان دانشگاه مزبور بود و فعالیتی شایسته از خود بروز داد. دوره‏ی دکترای اقتصاد خود را در دانشگاه آکسفورد لندن باتمام رسانید و در آن دانشگاه ریاست مجمع شرقیان را برعهده داشت. آگاه در ۱۳۳۸ به ایران بازگشت، ابتدا در بانک ملی و سپس بانک مرکزی ایران مشغول خدمت شد و از طرف این دو بانک مأموریتهای اقتصادی مهمی به وی ارجاع گردید و علاوه بر آن مأموریتها، در دانشکده‏های مختلف به تدریس پول و بانکداری و اقتصاد مشغول شد و مقالات مختلفی در زمینه‏ی تخصص خود انتشار داد.
وی در بانک مرکزی چندی ریاست اداره بررسیهای اقتصادی و سپس معاونت بانک مرکزی را عهده‏دار بود. چندی هم به معاونت وزارت امور اقتصادی و دارائی منصوب شد. در ۱۳۵۶ در کابینه‏ی جمشید آموزگار وزیر مشاور در امور اجرائی گردید. پس از چندی با حفظ سمت وزارت به ریاست سازمان برنامه و بودجه منصوب شد.
دوران مدیریت سازمان برنامه وی طولانی نشد و سرانجام جای خود را به دکتر مرتضی صالحی داد و خود در سمت وزارت مشاور تا سقوط کابینه جمشید آموزگار اشتغال داشت. تألیفاتی در زمینه‏ی مسائل اقتصادی دارد.
برگرفته از کتاب: شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران (جلد اول)
● سناد لاله جاسوسی آمریکا
۲۰ سپتامبر ۱۹۶۵-۲۹/۶/۴۴

● خیلی محرمانه
منوچهر آگاه- وزیر مشاور در امور اجرایی
وزیر آگاه ۴۷ ساله، در ناحیه کرمان- رفسنجان بدنیا آمده و یکی از نه فرزند یک زمین دار ثروتمند و پسته کار عمده است. در سال ۱۹۵۳ لیسانس و در سال ۱۹۵۹ مدرک فوق لیسانس اقتصاد و سیاست خود را از دانشگاه کمبریج دریافت نمود. وی در سال ۱۹۵۹ یک دکترا نیز در رشته اقتصاد از دانشگاه آکسفورد دریافت نمود.
به هنگام بازگشت به ایران برای مدت دو سال به عنوان اقتصاددان با بانک مرکزی ایران کار کرد و سپس از سال ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۴ مدیر تحقیقات بانک بود. وی کمک کرد تا آن سازمان به صورت بهترین اداره اقتصادی در بین ادارات دولتی ایران درآید و تعدادی از اقتصاددانان جوانی را که در آمریکا و انگلیس تحصیل کرده بودند به بانک جذب نمود. وی در سال ۱۹۶۴ هنگامی که خداداد فرمانفرمائیان، معاون مدیرکل بانک، یکی از افراد خود به نام دکتر بهمن آبادیان را به سمت رئیس اداره تحقیقات منصوب کرد، از سمت خود استعفا داد.
دکتر آگاه پس از ترک بانک مرکزی در دانشگاههای تهران و ملی به تدریس اقتصاد و بانکداری پرداخت. وی به ارتقای موضع ایران در بانک عمران آسیا کمک نمود و در این رابطه نماینده ایران در اجلاسهای تایلند، مکزیکو، سیرالئون، غنا و پاراگوئه بود. وی در سال ۱۹۶۵ سمتی را از طرف وزارت امورخارجه ایران در واشنگتن پذیرفت.
در سال ۱۹۶۸ به عنوان رئیس دانشکده اقتصاد در دانشگاه تهران انتخاب شد و در آنجا برای ارتقای اعتبار دانشگاهی این دانشکده فعالیت نمود و به عنوان نماینده دولت ایران در چندین اجلاس بین المللی شرکت نمود. در سال ۱۹۷۳ بار دیگر به خدمات دولتی روی آورد و به عنوان معاون وزیر دارایی مسئول تحقیقات عمران و همکاریهای بین المللی گردید.
دو سال بعد وی به وزارت کشور منتقل گردید و در آنجا معاون پارلمانی و امور سیاسی وزیر شد. دکتر آگاه رابط چندین کارمند سفارت (اولین آنها تد الیوت در ۱۹۶۵) بود که همگی وی را فردی کتاب خوان، روشنفکر و خوشایند با دیدگاههای سیاسی میانه یافتند. وی در عین حالی که معتقد است شاه بایستی سلطنت کند نه حکومت و قدرت سیاسی بایستی در اختیار نسل جوان غرب گرا گذاشته شود، اما روش های افراطی برای دستیابی به این هدف را نمی پسندد.
دکتر آگاه که یک اقتصاددان کار کرده است نه یک اقتصاددان دانشگاهی، در بین دانشگاهیان شهرت بین المللی ندارد. ارتقای دکتر آگاه در مشاغل دولتی بخصوص آخرین ارتقای وی به مشاغل کابینه ای را می توان به این حقیقت ربط داد که وی برای سالهای متمادی یکی از اعضای «باند» شخصی جمشید آموزگار بوده است.
بخش سیاسی- جی. دبلیو. مارتین
۱۰ اوت ۱۹۷۷-۱۹/۵/۵۶

منابع
روزنامه کیهان سایت راسخون

حمیدرضا قائدامینی