نیما مردی که ادبیات امروز مدیون اوست

دکتر توفیق آلتونگی زمانی که دست به قلم گرفته، قصد نوشتن در مورد شخصیتی از شعرا را داشته باشیم ناچاریم که از بالاترین توان و قریحه ادبی خود بهره جسته تا حق کلام را ادا کنیم. وقتی که تصمیم گرفتم در مورد یک نابغه شعر ایرانی با یکی از دوستانم مذاکره کنم به دلیل اینکه نیما یوشیج را نمی‌شناختم در دقایق اول مصاحبه، دچار سردرگمی شدم.
من نیما یوشیج را فقط از بعد ادبی ویژه خود می‌شناختم و به دیگر جنبه‌های روحی او توجهی نداشتم و اعتراف می‌کنم که در این مورد بسیار ناقص هستم. علی اسفندیاری که در ادبیات معاصر ایران به نیما یوشیج معروف است، شخصیتی چندبعدی است.
او خود را نیما نامید و نیما در ادبیات ایران به معنای کوچک است این تواضع را خاص ایرانی‌ها می‌توان به حساب آورد. در ایران اتفاقا از همان منطقه شمال که دارای جنگلهای انبوه است و روستای یوش محل تولد نیما در آن قرار دارد مبارزینی بوده‌اند که خود را پیروان میرزای کوچک می‌نامند و حتی خاندان بسیار بزرگی وجود دارند که نام فامیلی کوچک یا کوچکی یا کوچک‌زاده را انتخاب کرده‌اند و همانگونه که گفتم این تواضع خاص ایرانی‌ها است.
شعر معاصر ایران وابستگی شدیدی به گفته‌های ظاهرا نامنظوم نیما یوشیج دارد او این نوع شعر را شعر نو نامید و در عمر خود چنان آن را ساخته و پرداخته نمود که پس از او شاعرانی پای به عرصه ادبیات ایران و جهان نهادند که پیرو سبک او بودند. او مرزهای قافیه را درهم شکست و تمامی آنچه را که می‌خواست در قالب شعر بگوید در قالب سبک خاص خود گفت و هیچ محدودیتی را از نظر وزن نپذیرفت و شعر نو را به مردم سرزمین خود شناساند.
یوش روستایی در دل جنگل است و نیما هر روز با گل و گیاه و صدای آبشاران و سکوت جنگل سر و کار داشت او اگرچه اشعار منظوم نیز دارد اما شهرت جهانی خود را مدیون اشعار غیرکلاسیک است. اسفندیاری در سال ۱۸۹۷ به دنیا آمد و در آن سالها بسیاری از کشورهای جهان بدون نظام مشخص سیاسی بودند اما نیما بدون توجه به این موضوع خود را ایرانی معرفی کرد تا هویت ملی و وطنی خود را به اثبات رساند.
روانی اشعار او را به راحتی می‌توان درک کرد او هیچگاه از الفاظ سنگین استفاده نکرد تا خوانندگان اشعار خود را به زحمت اندازد. در تمامی اشعار خود از اینکه از واژگان بیگانه استفاده کند پروایی نداشت و این همان نکته‌ای است که باعث شد در جهان عرب کسانی امثال احمد الفراهیدی از سبک او پیروی کنند. انتشار اولین آثار نیما یوشیج در سال ۱۹۲۱ را می‌توان آغاز انقلاب شعری غیرکلاسیک نامید.
نیما یوشیج در زمینه‌های مختلفی شعر سرود و دوستداران شعر رادر ایران و جهان از اشعار خود سیراب نمود ادبیات ایران پس از ظهور نیما یوشیج بسیار مدیون این مرد است.
رشید یاسمی، مسعود فرزاد، رعدی آذرخشی، پروین اعتصامی و سهراب سپهری شاعرانی هستند که از اشعار نیما یوشیج بهره‌ها برده‌اند.
در جهان عرب السیاب، البیاتی و الحیدری پیروان او هستند و اگر نیما یوشیج را یکی از حلقه‌های تکامل شعر ایران و عرب بدانیم سخنی به گزاف نگفته‌ایم.
او به زبان فرانسوی کاملا آشنا بود و ترکی را خوب می‌فهمید، عربی ا به خوبی می‌نوشت و فارسی را زبان مادری خود می‌دانست. او اگرچه خود را «نیما» نام نهاد اما در واقع بزرگی است که نیماها (کوچک) را به هم متصل کرد. سلسله ادیبان و شاعران ایران‌زمین بویژه آنان که می‌خواهند خود را از انواع قید و بندهای قافیه کهن برهانند، مرهون نوآوری این شاعر زیباگوی ایرانی است.
او در ۱۹۶۰ در تهران دیده بر جهان فروبست و پس از آن روز به‌روز بر اهمیت کار او افزوده می‌شود و اگرچه در ایران بر اشعار او پایان‌نامه‌های بسیار مهم دانشگاهی نوشته شد اما جا دارد تا هنوز شعر دوستان جهان به بررسی آثار او پرداخته و خود را از زلال شیرین سخن این شاعر فارسی‌زبان، سیراب نمایند.

منبع : مازند نومه