ساعت‌های شهر به خواب زمستانی رفته‌اند

سال‌ها پیش در میدان مخبر‌الدوله تهران دو ساعت توسط بلدیه تهران نصب شده بود كه یكی رو به جنوب و دیگری رو به شمال بود.
این دو تا ساعت هیچ وقت نمی‌شد كه با هم مطابق باشند، اغلب یكی دو ساعت با هم تفاوت داشتند. خدا رحمت كند مرحوم محمود مسعود را؛یك بار در روزنامه
« مرد امروز» نوشت، هر وقت این دو ساعت با هم میزان شوند كار این مملكت هم اصلاح خواهد شد. این نكته آنقدر ظریف بود كه دهان به دهان می‌گشت و بلدیه چون دید كه واقعا نمی‌تواند این نقص را رفع كند برای رهایی از شماتت مردم، اول كاری كه كرد آن ساعت‌ها و ستون ساعت را از میدان برداشت: حاجی مرد و شتر خلاص!
دكتر «محمد‌ابراهیم باستانی ‌پاریزی» با روایت این داستان در كتاب هزار داستان خود به مشكلی از تهران قدیم اشاره می‌كند كه هنوز و در عصر جدید این شهر با آن مواجه است. ساعت‌های برخی از میادین تهران همیشه در خواب زمستانی به سر می‌برند. ساعت‌های تزیینی، زینت‌بخش بسیاری از میادین هستند و اشكال متنوعی دارند كه یكی از آنها برج ساعت است. این ساعت‌ها اثر قوی بر چشم، فكر و ذهن رهگذر دارد و اگر به دقت مكان‌یابی و با حساسیت جایگاه آن طراحی شود، نشانه قوی در شهر محسوب می‌شود و تاثیر بصری قوی خواهند داشت، این نوع اثر حجمی، فرم باستانی ندارد و در قرن‌های اخیر به كار گرفته شده است. مهمترین ویژگی ساعت‌های شهری متحدالشكل بودن آنهاست. نصب این ساعت‌ها مبلمان متحدالشكلی را برای میادین به ارمغان می‌آورند و یك نظم ساختاری را به شهر می‌دهند. در سال‌های اخیر با نصب تدریجی ساعت‌های جدید در میدان‌ها، مردم ساعت‌های خود را با ساعت میادین تنظیم می‌كردند، اما این موضوع چند ماهی بیشتر دوام نیاورد تا خواب طولانی به سراغ برخی از این ساعت‌ها آمد. این ساعت‌ها با برق كار می‌كنند اما در مواقع ضروری كه برق نباشد با باتری‌های موقتی كه توسط برق شارژ می‌شوند نیز كار می‌كنند. سازمان زیباسازی از مناطق شهرداری تهران خواسته است تا به این ساعت‌ها برق برسانند چون باتری‌ها تا یك مدت می‌توانند جوابگو باشند و به تدریج از قدرت آنها كاسته می‌شود. در تهران میدان ساعت مانند آنچه كه در برخی از شهرهای كشور و دنیا هست، وجود ندارد. اما سازمان زیباسازی در نظر دارد با نصب ساعت‌های كارآمد و متحدالشكل تمام میادین تهران را تبدیل به میدان ساعت كند.
هر چه هست، با‌ستانی‌پاریزی در پی‌نوشت روایت خود از ساعت‌های میدان مخبر‌الدوله درباره مشكل ساعت‌های تهران می‌‌گوید: «به عقیده من معجزه كشور سوئیس در بانكداری و ثبات اقتصادی آن نیست، در ثروت مردمش نیست، در اینكه تورم در آنجا از همه كشورها كمتر است نیست، در بی‌طرفی نیست، در شركت نكردن در جنگ نیست، در آب و هوا و نظافت و لطافت و آداب مردم آن نیست، در هیچ كدام نیست. معجزه سوئیس در این است كه بیش از پنجاه عدد ساعت، با قیافه‌های مختلف فقط و فقط در سالن فرودگاه آن هست و هیچ كدام از این ساعت‌ها حتی یك ثانیه با هم تفاوت ندارند و همه یك وقت را نشان می‌دهند». توفیق سوئیس در همین امر جزیی، ما را آگاه می‌كند كه چنین ملت‌هایی می‌توانند معجزه سیاسی و اقتصادی هم داشته باشند.

منبع : روزنامه تهران امروز