تحولات سپاه پاسداران و دغدغه های موجود

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، فرمانده کل قوا طی حکمی سردار سرلشکر پاسدار محمدعلی جعفری را به جای سرلشگر پاسدار سیدیحیی صفوی به عنوان فرمانده کل سپاه منصوب کردند.معظم له در این حکم ضمن تقدیر از زحمات سردار صفوی از فرماندهی جدید خواسته اند تا زمینه های پیشرفت و تحول روزافزون را درهمه ابعاد در برنامه‌ مدیریت و فرماندهی خویش برجسته سازند.تحول و خانه تکانی علمی و عملی در درون سپاه که همواره از دغدغه های امام راحل و بنیانگذار جمهوری اسلامی بوده و هم اینک از سوی مقام معظم رهبری دنبال می گردد.
فلسفه تشکیل سپاه‏ پاسداران‏ انقلاب‏ اسلامی‏ که‏ در نخستین‏ روزهای‏ پیروزی‏ این‏ انقلاب‏ به فرمان امام راحل تحقق پذیرفت مقابله با عملیات‌های خرابکاری ، کودتای احتمالی آمریکا و مقابله با سایر توطئه‌های دشمنان علیه نظام اسلامی ایران بود و بعدها با هدف کمک به اجرای امور انتظامی ، امنیتی و کنترل تعقیب و دستگیری عناصر ضد انقلاب ، مبارزه مسلحانه علیه جریانهای مسلحانه ضد انقلاب ، دفاع در برابر حملات و اشغالگری های عوامل یا قوای بیگانه در داخل کشور، همکاری و هماهنگی مؤ ثر با نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران مطابق آیین نامه های مربوطه ، تربیت و آموزش اخلاقی ، ایدئولوژیکی - سیاسی و نظامی کادرهای سپاه ، کمک در اجرای دستورات انقلاب اسلامی و دادگستری دولت جمهوری اسلامی ، حمایت از نهضتهای رهایی بخش و حق طلبانه مستضعفین جهانی تحت نظارت رهبری انقلاب و مشورت و استفاده از نیروهای انسانی و تخصص سپاه به هنگام بروز بلایا و حوادث غیر مترقبه و کمک به پیشبرد طرحهای عمرانی دولت جمهوری اسلامی ایران ، به منظور استفاده هر چه بیشتر از نیروی پاسداران شکل گرفت و توانست در طول سالهای اولیه انقلاب و جنگ تحمیلی با رشادت و دلیرمردی جوانان مومن و مخلص سپاهی گام های بزرگی در دفاع از میهن اسلامی در برابر توطئه های حرامیان حزب بعث و مجاهدین خلق بردارد.اگر چه این نقش در سالهای پس از دفاع مقدس به جهت تثبیت نظام اسلامی کمرنگ گردید چنانچه عده ای پس از جنگ پیشنهاد ادغام آن را در ارتش دادند ولی برغم آن نه تنها این کار انجام نشد بلکه به جهت نقش بی بدیل این مجموعه در حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی در زمان اصلاح قانون اساسی در اصل ۱۵۰ قانون اساسی بدان اشاره و بر‏ ادامه‏ فعالیت ونقش‏ سپاه در نگهبانی‏ از انقلاب‏ و دستاوردهای‏ آن‏ تاکید گردید.ولی آنچه در طول سه دهه گذشته مورد توجه دلسوزان و پیشکسوتان عرصه های سیاسی بوده عدم مداخله و ورود نظامیان در میادین سیاسی و رقابت های جناحی و سیاسی بوده و پیام تاریخی و مهم امام راحل در اوایل انقلاب به نظامیان اعم از ارتش و سپاه در عدم ورود در مسائل سیاسی نشان از دغدغه ای دارد که رهبر کبیرانقلاب در ابتدای امر در پس رویکرد سیاسی نظامیان بدان واقف بود و در دو دهه گذشته مقام معظم رهبری اهتمام ویژه ای بدان مبذول داشته و سعی نموده اند تا از بروز آن به اشکال مختلف جلوگیری بعمل آورند .
آنچه در دو دهه گذشته مورد اعتراض برخی از گروه های داخلی بوده عدم ورود نظامیان در رقابت های انتخاباتی و سیاسی و همچنین عدم دخالت در تبلیغات انتخاباتی و جانبداری نظامیان و فرماندهان نظامی از اشخاص خاص بوده که بارها موجبات دلخوری در مجموعه خانواده انقلاب را فراهم ساخته است چنانچه شکایت ستاد تبلیغاتی آیت الله هاشمی رفسنجانی در دوره نهم انتخابات ریاست جمهوری از تعدادی از نظامیان شاخص به جهت مداخله و ورود غیر قانونی در انتخابات و دستور مقام معظم رهبری جهت برخورد با افراد خاطی حاکی از اهتمام ویژه معظم له به این امر بوده که لازم است مجلس شورای اسلامی با اصلاح قانون و آئین نامه مربوط به نظامیان مجازات شدیدتری را نسبت به متخلفین از این قانون وضع نماید.
این قلم به تجربه تلخ تاریخی حضورنظامیان در عرصه های سیاسی واقف بوده و ضرباتی که دموکراسی و مرم سالاری از آن متحمل شده را به خوبی می داند که ماجرای آلیور کرامول ، ناپلئون بناپارت ، رضاخان میرپنج ، آتاتورک و پینوشه در این وادی قابل مثال زدن می باشند که جزء کسانی بودند که با سابقه نظامی وارد دموکراسی شدند ولی سپس علیه دموکراسی اقدام کردند.و در این اواخر می توان به نظامیانی چون پرویز مشرف در پاکستان و هوگوچاوز در ونزوئلا اشاره نمود که با لباس نظامی وارد قدرت شده و نهادهای مردمی را مقهور سیاست های نظامی گری خویش ساخته اند و یا به دخالت نظامیان و ژنرال های لائیک ترکیه در مسائل سیاسی متمثل شد و در کل باید گفت اگرنیرو های مسلح کشوری ابتکار عمل سیاسی بدست آورند دراینصورت بایستی فاتحه نظام های مردمی را خواند.
در قوانین جمهوری اسلامی ایران نیز براساس ماده «۲۹ ر» قانون ارتش جمهوری اسلامی و ماده « ۳۴ د » اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یکی از شرایط عمومی استخدام در سپاه و ارتش عدم عضویت در احزاب، گروه ها و سازمان های سیاسی ذکر شده و در این باره، ماده ۲۷ اساسنامه سپاه، اعلام می کند سپاه تابع اختیارات ولایت فقیه بوده و از کلیه احزاب و گروه های سیاسی مستقل است و خود نیز هرگز نباید در جامعه شخصیت حزبی پیدا کرده و به صورت یک حزب یا سازمان سیاسی عمل کند و باز براساس ماده قانون سپاه اعضای سپاه حق عضویت در هیچ گروه، حزب یا سازمان را ندارند و ادامه عضویت آنان موجب اخراج از سپاه خواهد بود. اما عدم تفسیر اساسی از این مواد قانونی و عدم شفافیت موجبات سردرگمی و تشتت را فراهم ساخته چنانچه عده ای از افراد را به گمان اینکه تنهادر لباس نظامی گری نمی توانند وارد بازیهای سیاسی گردند با تغییر لباس نظامی در وقت غیر اداری و با پوشش شخصی و شرکت در فعالیت های سیاسی به پارادوکسی گمراه کننده مبتلا ساخته است که لازم می آید فرماندهی جدید سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی فکری جدی در جهت برخورد با چنین افرادی انجام دهد.
سرلشکر محمدعلی جعفری فرمانده جدید سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فرماندهان برجسته سپاه در دوران دفاع مقدس و یکی از ۲۴ فرمانده سپاه است که در روزهای بحرانی پس از تیر ماه ۱۳۷۸ زیر نامه ا ی را که خطاب به سید محمد خاتمی، رئیس‌جمهور وقت نوشته شده بود امضا نمود ، نامه ای که در آن مقطع از سوی اصلاح طلبان به تلاش برای کودتای نظامی تعبیر شد، چرا که فرماندهان امضاکننده در این نامه علاوه بر هشدار به خاتمی، وی را به اقدام عملی هم تهدید کرده و گفته بودند: « کاسه صبرمان به پایان رسیده و تحمل بیش از آن را در صورت عدم رسیدگی، بر خود جایز نمی‌دانیم.» و این اواخر بنا بر دستور فرماندهی کل قوا علاوه بر فرماندهی نیروی زمینی سپاه پاسداران ، مسئولیت تأسیس مرکزی برای تدوین سیاست‌های راهبردی و استراتژیک سپاه پاسداران را برعهده گرفته بود ، مرکزی که مهم‌ترین وظیفه آن تهیه و تدوین برنامه درازمدت سپاه بوده و بخش قابل توجهی از فعالیت‌های مدیریتی ستاد کل نیروهای مسلح را در سپاه پاسداران انجام خواهد داد و با این اقدام، استقلال سپاه پاسداران از مجموعه ستاد کل نیروهای مسلح افزایش می‌یابد. و این قلم نظر به اهمیت تدوین برنامه درازمدت سپاه به سردار جعفری توصیه می کند تا ترتیبی اتخاذ گردد تا دغدغه های امام راحل و مقام معظم رهبری و دلسوزان خانواده انقلاب در عدم دخالت نظامیان در مسائل سیاسی در آن لحاظ گردد.

وحید کاظم زاده قاضی جهانی