اتحادیه ناشران با یک نگاه گذرا

این متن یادداشتی است از رییس اتحادیه ناشان و کتابفرشان در آستانه انتخابات هیات مدیره این اتحادیه و به یاد آنان که این اتحادیه را بنا گذاشتند.
یكی از اتحادیه‌های قدیمی و با سابقه اتحادیه ناشران و كتاب‌فروشان تهران است. در اصل در سال‌های ۱۳۳۱ الی ۱۳۳۶ به طور موقت هراز چندگاهی یك بار دوستان و همكاران به دور هم جمع می‌شدند و با یكدیگر تشریك مساعی نموده و در ضمن كارهای مفیدی كه برای همكاران در آن روزگار نیاز بود انجام و مشكل همكاران را رفع می‌كردند. در این سال‌ها بود كه نشریه‌ای هم به نام كتاب ماه در چندین شماره چاپ و منتشر كردند كه در واقع آنها هسته اصلی شكل‌گیری اتحادیه شدند.
تا اینكه در سال ۱۳۳۷ دعوتی برای انتخابات با همت مرحوم «نصرالله سبوحی» و مرحوم «محمد رمضانی» و «نصرالله سبوحی» مدیر كتاب‌فروشی مركزی كه یكی از مردان سرشناس اصناف و فرزند ارشد حاج میرزا عبدالله واعظ تهرانی كه از وعاظ معروف آن روزگار بود به ریاست اتحادیه برگزیده شد و معاونت این دوره را هم آقای محمد رمضانی مدیر كتاب‌فروشی كلاله خاور عهده‌دار بودند. در این دوره اتحادیه غیر از رتق و فتق امور كارهای چشمگیری انجام داد از جمله معافیت مالیاتی ناشران و كتاب‌فروشان ایران.
دومین دوره انتخابات در سال ۱۳۳۹ انجام و مرحوم آقای محمد رمضانی مدیر كتاب‌فروشی كلاله خاور و مدیر مجله شرق كه مردی نیك‌نفس، كتاب‌شناس و كتاب‌دوست، مطلع، متدین، با تقوا، فعال و با احساس كه مرتبا در پی كارهای خیر و عام‌المنفعه بود رییس اتحادیه شد و در این سال بود كه كتاب‌های پنجم و ششم ابتدایی و هم‌چنین كتاب‌های دبیرستانی را وزارت فرهنگ (آموزش و پرورش) به كتاب‌فروشان واگذار و شركتی از بیشتر همكاران به مدیریت «سیداسماعیل كتابچی» و معاونت «علی‌اكبر علمی» تشكیل و كتاب‌ها را چاپ و منتشر كردند و با قیمت نازل در اختیار مردم قرار دادند كه می‌توان گفت كه این اولین اثر داشتن تشكیلات صنفی بود.
در سومین انتخابات مجددا «نصرالله سبوحی» ریاست اتحادیه را عهده‌دار شد و دو سال در این سمت بود و روی هم رفته در این دوره هم ایشان فعالیت‌هایی كردند. آقای محمدعلی ترقی مدیر كتاب‌فروشی خیام معاونت اتحادیه را داشتند.
در چهارمین دوره آقای «حاج محمدعلی ترقی» مدیر كتاب‌فروشی خیام ریاست اتحادیه را به عهده گرفتند. آقای ترقی كه او نیز از مردان شریف و مطلع و عزیر صنف بود برای رونق كتاب از تهران كتاب می‌بردند هندوستان و از كتاب‌های چاپ هند و حیدرآباد به ایران می‌آوردند و در دسترس اهل ادب و فرهنگ‌دوستان كشورمان قرار می‌دادند. معاونت این دوره با آقای علی محمدی اردهالی بود و در مجموع كارهای نمایانی انجام شد.
خلاصه اینكه در سال ۱۳۵۳ انتخابات انجام و آقای «جواد اقبال» به ریاست اتحادیه منسوب و آقای «علی محمدی اردهالی»‌ معاون و آقایان «احمد عطایی، كاظم سعیدی، حسن معرفت و محسن رمضانی و داوود رمضان شیرازی» اعضا هیات مدیره اتحادیه شدند (آقای محمدی اردهالی از سمت خود استعفا دادند). در این دوره اتحادیه فعالیت‌های زیادی انجام داد از جمله انتشار مجله آشنایی با كتاب كه چاپ و منتشر می‌شد و هم‌چنین در این دوره پایه‌ریزی شركت تعاونی ناشران و كتاب‌فروشان كه با همت و پشتكار آقای «سیدكاظم سعیدی» و دیگر اعضا هیات مدیره اتحادیه انجام شد. قابل عرض است كه در آن زمان اتحادیه در اول خیابان هدایت، طبقه فوقانی در محل استیجاری قرار داشت و تازه شركت تعاونی شروع به كار نموده بود. خوب یادم است كه در یكی از شب‌ها كه جلسه هیات مدیره داشتیم آقای اقبال گفتند منزلی در پیچ شمیران دیده‌ایم كه در دو طبقه است برای اتحادیه و تعاونی مناسب است. با اصرار اینجانب همان شب رفتیم و محل را دیدیم كه خالی از سكنه بود و قرار گذاشته شد كه از فردا اقدام كنند برای خرید. دوستان گفتند اینجا خوب است ولی پول نداریم چه باید بكنیم. قرار شد هر چه پول تعاونی دارد بدهند پیش‌پرداخت و بقیه را هم از سهام تعاونی فروخته وجه آن را بپردازند. خلاصه با پیگیری آقایان جواد اقبال و سیدكاظم سعیدی و اینجانب كار خرید منزل انجام و محل خریداری شده به نام شركت تعاونی ناشران و كتاب‌فروشان در دفتر ثبت شد.
تا اینكه بعد از انقلاب شكوهمند اسلامی از طرف كمیته امور صنفی امام خمینی (ره) به طور موقت آقای علی محمدی اردهالی ریاست اتحادیه را عهده‌دار شدند و در دوره هفتم در سال ۱۳۶۱ انتخابات انجام و آقای علی محمدی اردهالی به سمت (رییس) و اعضا هیات مدیره عبارت بودند از آقایان سیدكاظم سعیدی (معاون)‌ و مرحوم آقای صدرالسادات دزفولی و حاج محمد آخوندی و داوود رمضان شیرازی و قاسم نظیفی و مرحوم الیاس اسماعیلیان كه این دوره هم یكی از دوره‌های طولانی زمان خودش به حساب می‌آمد و در دوره هشتم انتخابات انجام و آقای علی محمدی اردهالی (رییس) و آقای داوود رمضان شیرازی (معاون)‌ و آقای محسن باقرزاده منشی و خزانه‌دار شدند. در این دوره به علت اختلاف‌نظر آقای باقرزاده با آقای محمدی اردهالی اتحادیه آن طور كه باید و شاید نتوانست كاری انجام دهد و در سال ۱۳۷۵ نهمین دوره انتخابات انجام شد و داوود رمضان‌شیرازی (رییس) و محسن باقرزاده (معاون)، حسن كیائیان (منشی و سخن‌گو) و مرتضی آخوندی خزانه‌دار و محمود باقری (بازرس) و ارشد عین‌اللهی و نادر قدیانی اعضا علی‌البدل كه اینجانب از این دو عزیز خواهش كردم كه ما را یاری دهند و آنها در تمام جلسات حضور پیدا می‌كردند و در این دوره اتحادیه بسیار فعال بود و كارهای خوبی انجام داد كه نوشتن همه كارها در این مقوله نمی‌گنجد. كه فهرست برخی از آن كارها عبارتند از: «چاپ گزارش كتاب، كلاس‌های آموزش نشر، تشكیل كمیته ورزش، به انجام رساندن معافیت مالیاتی و گرفتن پخش و توزیع كاغذ از وزارت ارشاد اسلامی و واگذاری آن به شركت تعاونی را می‌شود نام برد.»
جای دارد در همین جا از تمامی اعضا هیات مدیره و اعضا علی‌البدل كه در حدود ۵ سال با پشتكار بسیار و حتی طاقت‌فرسا كارهای اتحادیه را به خوبی انجام دادند و اتحادیه‌ای مطرح و چشمگیر در صحنه زمان ساختن تشكر و سپاس داشته باشم و برای همه این عزیزان از درگاه ایزدمنان سلامتی و موفقیت آرزو كنم. خوب است از همكاری هیات مدیره شركت تعاونی چه در دوره قبل و نهمین دوره اتحادیه بی‌نهایت تشكر و سپاس داشته باشم چون این دوستان در تمام دوره‌ها مانند اتحادیه بدون هیچ حقوقی با زحمات بسیار و گذاشتن وقت زیاد به شركت تعاونی خدمت كردند. به جاست از دوست و برادر عزیز آقای مرتضی بایندریان مدیریت عامل شركت تعاونی كه با زحمات شبانه‌روزی توانست شركت تعاونی را یك شركت توانا و با قدرت كرده و باعث افتخار صنف ناشران و كتاب‌فروشان شود و دیگر از هیات امنا ساختمان شركت تعاونی كه این ساختمان را كه در حدود ۱۴۰۰ متر زیر بنا و شش طبقه بسیار زیبا و خوب ساخته‌اند تشكر و سپاس داشته باشم. هیات امنا ساختمان عبارت بودند از آقای مرتضی بایندریان، داوود رمضان شیرازی، علیرضا گنج دانش، داوود موسایی، طهماسب طیران و از هیات مدیره گرامی شركت تعاونی دوره قبل آقایان سیدجلال فهیم هاشمی و علیرضا حیدری، صادق سمیعی و طهماسب طیران، داوود موسایی و هیات مدیره فعلی آقایان حاج محمد شریف‌زاده، محمدمهدی داوودی‌پور، داوود موسایی، ارشد عین‌اللهی و نادر قدیانی صمیمانه تشكر نمایم.
انتخابات دهمین دوره هیات مدیره اتحادیه ناشران و كتاب‌فروشان در سال ۱۳۷۹ انجام و مجددا آقای داوود رمضان شیرازی (رییس)، آقای جلال فهیم هاشمی (معاون)، آقای سیدحسن كیاییان (خزانه‌دار و سخنگو)، صادق سمیعی (بازرس) و محمود باقری‌قمی (منشی) كه در این دوره هم كارهایی انجام و ادامه كار هیات مدیره قبل پیگیری كارهای نیمه‌تمام و از جمله معافیت مالیاتی ناشران و برگزاری نمایشگاه بین‌المللی كتاب ایران كه در ۵ سال توسط كمیته اجرایی ناشران داخلی نمایشگاه عبارتند از داوود رمضان شیرازی، مرتضی بایندریان، حسن كیاییان، ارشد عین‌اللهی، محمدمهدی داوودی‌پور، نادر قدیانی كه با زحمت بسیار زیاد كارهایی انجام داده‌اند و واقعا نیاز به دست مریزاد دارد. در این دوره اخیر با وجود گرفتاری‌ها و موانع عدیده كارهایی در حد امور جاری به انجام رسید ولی گزارش كتاب به علت اختلاف‌نظر دو تن از دوستان تعطیل شد و در پایان سال ۱۳۸۳ آقای سیدحسن كیاییان استعفا نمودند و امید است در یازدهمین دوره افرادی برای هیات مدیره اتحادیه كاندید شوند كه با پشتكار و با موفقیت كارها را انجام دهند و یك اتحادیه پویا و كارآمدتر از همیشه به یاری دوستان جوان و عاشق و مطلع چرخ‌های این كاروان عظیم را به كار اندازد.

منبع : خبرگزاری میراث فرهنگی