دعا و نقش آن در بهداشت روانی

« الا بذکرالله تطمئن القلوب » « همانا با ذکر خدا دل ها آرام می گیرند. » (قرآن کریم )
منظور از ذکرالله چیست چگونه دل انسان با یاد الله آرام می گیرد اگر شخصیت انسان شبیه به یک کوه یخ باشد و ضمیر ناخودآگاه آدمی ۹ ۱۰ کوه یخ مستور و مخفی در آب ; از ضمیر ناخودآگاه بر وجود آدمی سیطره داشته باشد و تعیین کننده و کارگردان پشت صحنه باشد اگر انواع اختلالات رفتاری و بیماری های روحی و روانی تجلی تیره شدن روابط خودآگاه و ناخودآگاه تلقی گردد و اولین گام در تخفیف این بیماری ها انتقال موضوعات و مسائل درون ناخودآگاه به سطح آگاه بیمار باشد معنا و اهمیت ذکر معلوم و روشن می گردد.
ذکرالله به طور خاص یعنی با خبرساختن خبرگرفتن و توجه کردن ارادی و متعمدانه ذهن هشیار و خودآگاه از آن چیزی که در ناخودآگاه آدمی وجود دارد. ذکر یعنی اعتراف به حضور او.
به محض این که الله حاضر در ناخودآگاه آدمی اما غایب از سطح آگاه ذهن به یادآورده می شود. ناگهان ابهامات از بین می رود. یک احساس شعف آرامش طمانینه احساس معناداربودن زندگی شخص و کل هستی یک احساس تعالی به انسان دست می دهد و قلب متلاطم ناآرام و مضطرب آرام می گیرد.
از طرف دیگر غفلت یا بی توجهی نسبت به ناخودآگاه معنوی یا روحی و فراموش کردن خدا در این ناخودآگاه به تعبیر « ویکتورفرانکل » سبب « خلا وجودی » و یا « ناکامی وجودی » و به بیان زیبا و عبرت زای قرآن سبب « فراموشی خود خویش یا نفس » می گردد.
« نباشید مانند کسانی که خدا را فراموش کردند سپس نفسهایشان را فراموش کردند » (سوره حشر ـ آیه ۱۹ )
فراموشی خدا موجب بروز احساس پوچی بی هدفی تهی بودن زندگی می گردد و به این معنا زندگی برای انسان سخت می شود.
« هر کس از یاد من اعراض کند زندگیش تنگ (ناگوار) شود » طه ۱۲۴
یکی از راه های ذکر و یاد خدا « دعا » کردن است . افراد آگاه و هشیار می دانند که با یاد خدا توکل بر او و دعاکردن احساس بهتری داشته و موفق تر خواهند بود. یاد خدای متعال هیچوقت از دل آدمی بیرون نمی رود و در هیچ حالی مغفول نیست و اگر انسان دعا می کند ذات و فطرت اوست که وادارش می کند در تمامی شرایط او را بخواند و از او طلب یاری کند. رمز دعا این است انسان روندی را در پیش بگیرد که به بهترین وجهی قلب او را بگشاید و پرتو حق را به آن بتاباند.
● چگونگی دعا
۱) دعا کنید
۲) تجسم کنید
۳) واقعیت ببخشید
اگر هدف مهمی در پیش دارید ابتدا برای تحقق آن به دعا متوسل شوید و سپس آن را به خدا واگذار کنید. بعد در ذهنتان واقع شدن آن را مجسم کنید و به این تصویر ذهنی تا آنجا که می توانید قدرت ببخشید آن وقت از خدا بخواهید هر طور به صلاح شماست عمل نماید و عنایت خود را شامل حال شما سازد. با هشیاری و سختکوشی هدفتان را دنبال کنید تانقش خود را در این قسمت ایفا کرده باشید. تمام مدت به خود تلقین کنید که به اهدافتان خواهید رسید و ذهن خود را از افکار مثبت و امیدوارکننده لبریز سازید. بعد به مرحله ای می رسید که از تحقق تصویر ذهنی خود شگفت زده شوید. در این حالت تصویر به واقعیت تبدیل شده و آنچه دعا کرده اید و در ذهن مجسم نموده اید براساس آرزوی واقع بینانه شما و سپردن به دست خدا و تجسم تصویر کامل موفقیت در ذهن به « واقعیت » مبدل شده است .
● چند دستور برای کسب نتایج مفید از دعا
۱) هر روز چند دقیقه ای را جز خدا به چیز دیگری نیندیشید .
۲) به زبان خود و ساده و راحت با خدا سخن بگویید; لازم نیست حتما از واژه های خاص یا مذهبی استفاده کنید .
۳) هنگام فعالیت در ایستگاه اتوبوس پشت میز و ... لحظاتی چشمان خود را ببندید و به خود تلقین کنید که خدا اکنون با شماست .
۴) همیشه موقع دعا سعی نکنید که چیزی از خدا بخواهید بیشتری سعی کنید ضمن دعا از نعمت های او تشکر کنید .
۵) با این نیت دعا کنید که دعاهای صادقانه شما موثر است .
۶) هنگام دعا فکر منفی به ذهن خود راه ندهید; این تلقینات مثبت است که نتیجه می دهد .
۷) همیشه طوری سخن بگویید که گویی آماده برای قبول مشیت الهی هستید . هرچه می خواهید از خدا طلب کنید اما همواره راضی به رضای او باشید.
۸) همه کارهایتان را به خدا سپرده و انجام هر کاری را به او واگذار کنید .
۹) برای کسانی که به نحوی شما را آزرده اند دعا کنید زیرا که رنجش راه قدرت معنوی را سد می کند .
۱۰) فهرستی از کسانی که مایل به دعا برای آنها هستید تهیه کنید . هرچه بیشتر اطرافیانتان را دعا کنید نتیجه دعا بیشتر به خودتان برمی گردد.

منابع :
۱ ـ مثبت درمانی ; نوشته نورمن وینسنت پیل
۲ ـ خدا در ناخودگاه ; نوشته ویکتور فرانکل
۳ ـ با خالق هستی ; نوشته ; جی پی واسوانی
تهیه کننده : عزت ماه نجف آبادی
افراد آگاه و هشیار می دانند که با یاد خدا و توکل بر او و دعاکردن احساس بهتری در زندگی داشته و موفق تر خواهند بود
فراموشی خدا موجب بروز احساس پوچی بی هدفی تهی بودن زندگی می گردد و زندگی برای انسان سخت می شود
با این نیت دعا کنید که دعاهای صادقانه شما موثر است . همیشه طوری سخن بگوئید که گویی آماده برای قبول مشیت الهی هستید

منبع : روزنامه جمهوری اسلامی