سرطان علیه مردان

مردان به ویژه در سنین جوانی از آنجا كه بازوی مولد و فعال جامعه محسوب می‌شوند و تاثیر به سزایی بر چرخه اقتصادی و اجتماعی جامعه می‌گذارند اما به همان نسبت بیماری‌ها و نیز از اهمیت و حساسیت برخوردار است. سرطان بیضه یكی از همین مشكلات جسمی مردانه است. شما درباره این بیماری چه می‌دانید؟
سرطان بیضه، شایع‌ترین سرطان تشخیص داده شده در میان مردان جوان بین ۱۵ تا ۳۵ ساله است. سن شیوع این بدخیمی و به موازات آن میزان درمان‌پذیری بسیار زیاد این سرطان، لزوم افزایش دانش عمومی جامعه را در این مورد متذكر می‌شود.
● آمارها چه می‌گویند؟
حداكثر میزان بروز تومور بیضه در حدود ۳۰ سالگی است. در كشورهای اروپایی و آمریكای شمالی در هر یك‌صد هزار نفر جمعیت مردان، بین ۳ تا ۷ نفر به این بیماری مبتلا می‌شوند، در ایران در سال ۱۳۸۴، تعداد ۵۰۳ به ثبت رسیده است. میزان تشخیص سرطان بیضه در بیشتر مناطق جهان در طی ۲۵ سال اخیر افزایش یافته است، اما خوشبختانه با تشخیص زودتر و درمان‌های مناسب جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی كاهش چشمگیری در میزان مرگ و میر حاصل از آن مشاهده می‌شود. به طوری كه درصد بهبود كامل فرد مبتلا در بیشتر مراكز در حدود ۹۰ درصد تخمین زده می‌شود. این درصد بالا و قابل توجه را می‌توان یكی از موفقیت‌های برجسته طب در سال‌های اخیر ذكر كرد.
●این سرطان از كجا می‌آید؟
از عوامل زمینه‌ساز و خطرآفرین متعددی در بروز سرطان بیضه نام‌برده شده كه از جمله سابقه بیضه نزول نیافته در زمان نوزادی و كودكی یكی از اصلی‌ترین آنهاست. در این ناهنجاری، كیسه بیضه در نوزاد یا كودك به صورت یك طرفه یا حتی دو طرفه خالی است و بیضه و ضمایم آن قابل لمس نیستند. در بررسی‌های بیشتر بیضه به صورت نا به جا در ناحیه كشاله ران یا حتی شكم كودك كشف می‌شود. البته باید دقت شود كه این اختلال مادرزادی با بیضه ارتجاعی كه به دلیل انقباضات عضله بالابرنده، بیضه به صورت كاذب و موقتی از كیسه بیضه به طرف بالای كیسه و پایین كشاله ران حركت می‌كند، متفاوت است.
هرچند جراحی زود هنگام و پایین آوردن بیضه نا به جا و قرار دادن آن در كیسه بیضه، احتمالا تاثیر اندكی در كاهش خطر ابتلای بعدی به سرطان بیضه دارد ولی در تشخیص زودرس سرطان احتمالی بعدی و حفظ باروری وی تاثیر قعطی دارد.این مساله اهمیت توجه و دقت پزشك اولیه نوزاد و والدین وی به ویژه مادران را یادآور می‌شود. وجود كوچكترین اختلال یا مورد غیرطبیعی در ساختار دستگاه تناسلی ادراری نوزاد پسر باید بلافاصله به پزشك اطلاع داده شود.جالب است بدانید در صورتی كه یكی از بیضه‌ها دچار بدخیمی شود، بیضه مقابل تا حدود ۳۵ برابر بیشتر از حد طبیعی، احتمال سرطانی شدن دارد. سابقه فتق كشاله ران قبل از ۱۵ سالگی یا بیماری‌های واگیردار منتقله از راه تماس جنسی نیز احتمال تومور بیضه را تا اندازه‌ای افزایش می‌دهد.
● از كجا بفهمیم؟
شایع‌ترین علامت سرطان بیضه در بیمار، احساس و لمس یك توده یا تورم بدون درد در كیسه بیضه است، هر چند احساس سنگینی و درد خفیف و حساسیت در لمس بیضه نیز از علایم قابل انتظار است. بنابراین، این مساله حایز اهمیت زیادی است كه یك مرد جوان با كشف هر گونه توده یا تورم یا احساس سنگینی و درد در كیسه بیضه خود به پزشك متخصص مراجعه كند.
● لزوم آگاهی
در كشور ما به دلیل مسایل اجتماعی و اخلاقی و نوع فرهنگ حاكم و حجب و حیای توده مردم، متاسفانه بیماران در این مورد گاهی احساس شرم كرده و دیر به پزشك مراجعه می‌كنند كه به تبع آن باعث كشف دیرتر بیماری و كاهش شانس درمان قطعی می‌شود. بنابراین باید این آگاهی در سطح جامعه افزایش یابد كه مردان جوان مانند آنچه به زنان در مورد معاینه دوره‌ای پستان آموزش داده شده است، لازم است مراقبت‌ها و معاینات اولیه را به‌طور شخصی انجام دهند.
● بهترین زمان معاینه
بهترین زمان برای معاینه بیضه‌ها و محتویات كیسه بیضه، پس از یك استحمام سبك است. كیسه بیضه و بیضه‌ها و اطراف آن باید به ترتیب و آرام لمس می‌كند و احساس هر گونه عدم تقارن یا سفتی و درد غیرطبیعی باید به سرعت گزارش شود.
در بسیاری موارد در هنگام تشخیص این سرطان، فرد سابقه اخیری از ضربه یا آسیب به كیسه بیضه را ذكر می‌كند اما این شكایت بیش از آن‌كه بخواهد یك عامل سبب‌ساز تومور بیضه باشد، عامل برانگیزاننده توجه فرد برای مراجعه به پزشك است.
در مواردی با پیشرفت بیماری و انتشار آن به غدد لنفاوی شكم و لگن، علایمی مانند تورم شكم و كمردرد نیز بروز می‌كند.
● از تشخیص تا درمان
در صورت شك به وجود توده بیضه، پس از انجام معاینات فیزیكی كامل به وسیله پزشك معالج و اخذ شرح حال و تاریخچه كامل از عوامل خطرزا، اقدام بعدی انجام سونوگرافی كیسه بیضه برای تشخیص دقیق است.
با احراز تومور بیضه عمل جراحی خارج سازی بیضه مبتلا به طور كامل از ناحیه كشاله ران انجام می‌گیرد. مسلما قبل از جراحی، اقدامات تشخیصی دیگر از جمله آزمایش خون و اندازه‌گیری سطح نشانگرهای غده سرطانی مرتبط با بیماری انجام می‌شود.
پس از مشخص شدن نوع آسیب‌شناسی بیماری، بیمار جهت اقدامات كامل‌تر كه ممكن است جراحی یا رادیوتراپی و شیمی درمانی باشد، ارجاع می‌شود.
نكته دیگری كه اهمیت دارد، آن است كه در بعضی از موارد سرطان بیضه، فرد مبتلا، زمینه ناباروری را ممكن است دارا باشد. بنابراین قبل از ارجاع فرد جهت درمان‌های كامل‌تر، انجام آزمایش‌های تعیین وضعیت باروری فرد و در صورت لزوم، ذخیره اسپرم دربانك اسپرم ضروری است. یادآوری این نكته خالی از لطف نیست كه سرطان بیضه از درمان پذیرترین بدخیمی‌هاست و میزان درمان قطعی آن رابطه مستقیمی با زمان تشخیص آن دارد. بنابراین به هیچ وجه نباید نسبت به علایم و مشكلات بیضه و كیسه بیضه بی‌تفاوت بود.

منبع : روزنامه سلامت