سه شنبه, ۱ خرداد, ۱۴۰۳ / 21 May, 2024
مجله ویستا
نزار قبانی شاعر سوریه
نزار قبانی، ازجمله شاعران عربی بوده که شکل و ساختار قصیده را از قید و بند قافیه آزاد کرد و اشعار نزار نیز درگیر وزن و قافیه نیست.
قبانی، در مجموعه «منشورات فدائیة علی جدران اسرائیل» ، نرمی و لطافت را با شجاعت میآمیزد وبا شیوه مخصوص خود، از ملت فلسطین دفاع میکند.
ای معشوقهام، عشق
قصیدهای زیبا نوشته بر ماه است
عشق بر تمام برگهای درختان نقاشی شده
و بر پرهای گنجشکها و قطرههای باران مکتوب شده است.
نزار قبانی در سال ۱۹۲۳م. در دمشق متولد شد. خانوادهاش از طبقه متوسط جامعه و پدرش از مدافعین آزادی وطن بود که علیه اشغالگران فرانسوی مبارزه میکرد. وی در محضر اساتید بارز و شعرای نامدار تلمذ کرد و سرانجام در رشته حقوق لیسانس گرفت. نزار در سال ۱۹۴۵م. پا به دنیای سیاست نهاد، اما در سال ۱۹۶۶ آنرا ترک گفت و در لبنان، مؤسسه انتشاراتی دایر کرد. او در آغاز فعالیت ادبی خود، غزل را دستمایه کاری قرار داد و سپس شعر اجتماعی و سیاسی را نیز تجربه کرد.
▪ زندگی ادبی شاعر
نزار قبانی در شکل و مضمون شعر معاصر عرب، تغییری مهم را ایجاد کرد و بههمین سبب محافظهکاران بر او شوریدند و تهمتهای مختلفی را بهوی نسبت دادند. زن، موضوع اصلی شعر نزار قبانی است، بههمین دلیل به «شاعر زن» لقب یافت.
نزار، ازنظر شکل و ساختار شعری ازجمله کسانی بود که قصیده عربی را از قید و بند قافیه آزاد کرد و او در بیشتر اشعارش، ابداع این سبک را پیگرفت، مثل این شعر:
ذاتالعینین السوداوین
ذاتالعینین الصاحیتین الممطرتین
لا اطلب ابدا من ربی
الا شیئین
ان احفظ هاتین العینین
ویزید بایامی یومین
کی اکتب شعرا
فیهاتین اللؤلؤتین
▪ ترجمه:
او دارای دو چشم سیاه است
او دو چشم فریادگر بارانی دارد
فقط دو چیز را از خدایم میخواهم:
یکی اینکه این دو چشم زیبا را حفظ کند
و دوم اینکه دو روز بر عمرم بیفزاید
که شعری را دراین دو چشم شبیه لؤلؤ بنویسم.
ازجهت محتوا و مضمون تقریبا همه اشعار نزار، برگرد عشق و محبت و موضوع زن میگردد.
مثل: الحب یا حبیبتی
قصیده جمیلة علیالقمر
الحب مرسوم علی جمیع اوراق الشجر
الحب منقوش علی ریش العصافیروحبات المطر
ای معشوقهام، عشق
قصیدهای زیبا نوشته شده بر ماه است
عشق بر تمام برگهای درختان نقاشی شده
و بر پرهای گنجشکها و قطرات باران مکتوب شده
کلمات و الفاظ اشعارش به افکار عامه مردم بسیار نزدیک است. در دیوانش، کلمات و تعبیرات نامانوس وجود ندارد. هرگاه اشعارش را میخوانی، به هیچ فرهنگ لغت و مترجمی احتیاج نداری و حتی لازم به دوبارهخوانی نیست و معانی کاملا واضح و آشکار است. من پنج مجموعه از اشعار نزار قبانی را مورد بررسی قرار دادم و نقطهنظرهایی را درمورد اشعار این مجموعهها نوشتم. این مجموعهها عبارتند از: «قالت لی السمراء» «سمرا به من گفت «کتابالحب» «کتاب عشق» ، «احلی قصائدی» «شیرینترین اشعارم» ، «حبیبتی» «معشوقهام» و «منشورات فدائیة علی جدران اسرائیل» ، «اعلامیههای انقلابی بر دیوار اسراییل.
اولین مجموعه شعری نزار قبانی که در سال ۱۹۴۴م. منتشر شد، «قالت لی السمراء» بود. او در این مجموعه بر طریق قدما گام نهاده است و در این اشعارش وزن و قافیه، کاملا رعایتشده است. مثل:
ترانی احبک؟ لااعلم
سؤال یحیط برالمبهم
و حارالجواب بحنجرتی
وجف النداء... و ماتالغم
▪ ترجمه:
آیا فکر میکنی دوستت دارم؟ نمیدانم
سؤال ابهامآلودهای است
و جواب درگلویم سرگردان ماند
فریاد خشکید و... دهان باز ایستاد
ولی اشعار مجموعههای بعدی نزار، از قید وزن و قافیه رهاست. مثل:
علمنی حبک سیدتی
اسوا عادات
علمنی افتح فنجانی
فیاللیلة آلاف المرات
واجرب طبالعطارین
واطرق بابالعرافات
علمنی...اخرج من بیتی
واطارد طیفک
حتیحتی
فیاوراق الاعلانات
ای محبوبهام عشق تو
بدترین عادتها را به من آموخت
به من آموخت که شبانه هزاران مرتبه فنجانم را بگشایم.
و داروی عطارها را امتحان کنم
و در خانه فالگیرها را بکوبم.
و به من آموخت که از خانهام خارج شوم
و سایه تو را دنبال کنم... حتی در اعلامیهها بیشتر تعبیرات شاعر در این مجموعههای شعری، مختص به خود اوست و در دیوانهای شاعران دیگر یافت نمیشود. نزار در اشعارش تلاش میکند که بر شعر عرب جامهای نو بپوشاند. موضوع عشق در این مجموعهها چون عشق قدیم شعرای عرب نیست که شاعر بر آثار باقیمانده از معشوق میایستاد و ناله و زاری سرمیداد، و اشعار عاشقانه ایشان گاهی به صد و اندی بیت میرسید، ولی نزار در قصائد خود ایجاز را بهکار میبرد و گاهی عواطف خود را با چند کلمه بیان میکند، چون وظیفه شعر، شرح و تفصیل نیست.
شاعر در مجموعه «منشورات فدائیة علی جدران اسرائیل» نرمی و لطافت را با شجاعت میآمیزد و با شیوه مخصوص خود، از ملت فلسطین دفاع میکند. مثل:
انتظروا دائما
فی کل مالاینتظر
فنحن فیکل المطارات
و فیکل بطاقات السفر
نطلع من روما
و فیزوریخ
من تحتالحجر
نطلع من خلف التماثیل
واحواض الزهر
رجالنا یاتون دون موعد
فی غضبالرعد و زخات المطر
همیشه منتظر باشید
از جایی که انتظار ندارید [بهسوی شما میآییمقدس سره
ما در همه فرودگاهها هستیم
و در همه بلیطهای سفر
و از روم و زوریخ سربرمیآوریم
و از زیر سنگ
و از پشت مجسمهها
و از کرتهای گیاهان
و مردان ما بیوقت و ناگهان میآیند
از غرش رعد و بارش شدید بارانها
چند تعبیر و ترکیب مختص به نزار در اشعارش:
ما دمتیا عصفورتی الخضراء
حبیبتی
حینانا سقطت فیالحب
تغیرت
تغیرت مملکة الرب
صارالدجی ینام فیمعطفی
و تشرقالشمس منالغرب
ای گنجشک سبز من
پیوسته تو معشوقهام هستی
هنگامیکه من در ورطه عشق تو افتادم
تغییر کردم
و کشور پروردگار تغییر کرد
تاریکی در پالتوی من پنهان شد
و خورشید از غرب طلوع کرد
تعبیرات «صارالدجی ینام فیمعطفی» و «تشرقالشمس منالغرب» مختص به شاعر است.
و همچنین این شعر:
الشمس فتحت نوافذها
و ترکت هنالک مرساتی
و قطعتبحارا... بحارا
انبش اعماق الموجات
ابحث فیجوف الصدفات
عن حرف کالقمرالاخضر
اهدیه لعینی مولاتی
پنجرههای خورشید را بازکردم
و لنگرگاهام را اینجا برای تو جا گذاشتم
دریا... دریا راه پیمودم
و عمق موجها را گشتم
و دل صدفها را جستوجو کردم
در جستوجوی کلامی چون ماه سبز
که آنرا به چشمان معشوقهام هدیه کنم.
محدثه مزروعی
منابع:
شکیب، محمود، تطور الادب العربی المعاصر، ص۲۷۵، انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز، ۱۳۷۶
قبانی، نزار، احلی قصائدی، ۱۹۷۵.
قبانی، نزار، قالت لیالسمراء، ۱۹۷۵.
قبانی، نزار، حبیبتی، ۱۹۷۵.
قبانی، نزار، کتاب الحب، ۱۹۷۵.
قبانی، نزار، منشورات خدائیة علیجدران اسرائیل، ۱۹۷۵.
منابع:
شکیب، محمود، تطور الادب العربی المعاصر، ص۲۷۵، انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز، ۱۳۷۶
قبانی، نزار، احلی قصائدی، ۱۹۷۵.
قبانی، نزار، قالت لیالسمراء، ۱۹۷۵.
قبانی، نزار، حبیبتی، ۱۹۷۵.
قبانی، نزار، کتاب الحب، ۱۹۷۵.
قبانی، نزار، منشورات خدائیة علیجدران اسرائیل، ۱۹۷۵.
منبع : ماهنامه کیهان فرهنگی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور شهدای خدمت ابراهیم رئیسی سقوط بالگرد رئیسی رئیسی سیدابراهیم رئیسی ایران شهادت بالگرد حسین امیرعبداللهیان تبریز
تهران هواشناسی کنکور امتحانات نهایی شهرداری تهران بارش باران هلال احمر سانحه بالگرد رئیسی پلیس مشهد سیل قوه قضاییه
قیمت دلار قیمت خودرو بورس قیمت طلا خودرو بازار خودرو یارانه دلار یارانه نقدی حقوق بازنشستگان بازنشستگان سایپا
سینمای ایران تلویزیون سینما لیلا حاتمی جشنواره کن سریال آیت الله سید ابراهیم رئیسی هنرمندان شعر رسانه ملی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرآن کریم
کنکور ۱۴۰۳ تجهیزات پزشکی دانش بنیان باتری تلسکوپ فضایی هابل
رژیم صهیونیستی روسیه غزه ترکیه اسرائیل آمریکا امیرعبداللهیان فلسطین جنگ غزه چین ولادیمیر پوتین اوکراین
فوتبال پرسپولیس استقلال رئال مادرید لیگ برتر والیبال لیگ برتر ایران باشگاه پرسپولیس لیگ برتر انگلیس فدراسیون فوتبال بازی باشگاه استقلال
هوش مصنوعی مایکروسافت اپل گوگل سامسونگ ناسا تبلیغات موبایل فناوری
سرطان نوشیدن آب سلامت قهوه مغز رژیم غذایی طول عمر آلزایمر کاهش وزن مغز انسان افسردگی