حمایت مالی خانواده از فرزندان : انتظارات و واقعیت ها

پیشرفت علم و تکنولوژی و به تبع آن افزوده شدن به نیازهای نسل جوان،سبب بالا رفتن انتظارات آنها از زندگی،خانواده و جامعه شده است.امروز هر جوانی دوست دارد که درآمد مستقلی داشته و در کنار آن از امکانات رفاهی خوب مانند مسکن مستقل،وسیله نقلیه،ازدواج و تشکیل زندگی برخوردار باشد.از سویی هم به دلیل شکاف عمیق طبقاتی در جامعه،این امکان برای همه اقشار جامعه به سادگی میسر نیست.وجود مشکلاتی نظیر بیکاری و در نتیجه نداشتن درآمد مناسب برای تشکیل زندگی،ادامه تحصیل و در نهایت مستقل شدن از خانواده را برای جوان امروز تا حدی مشکل و حتی ناممکن می کند.در این میان،بحث حمایت خانواده ها از فرزندان و اینکه چنین چیزی براستی تا چه حد،چه سنی و به چه صورت باید باشد مسئله ای است که هر کس بدان پاسخی می دهد:بیشتر کارشناسان بر این باورند که خانواده ها تا حدی که سبب وابستگی فرزندان به آنها نشود،نباید از حمایت فرزند دریغ کنند.فرامرز قره باغی-کارشناس امور اجتماعی-بحث حمایت های مالی را با کمک های نقدی خانواده به فرزند،کاملاً متفاوت می داند و می گوید: «فرزندان اصولاً به حمایت خانواده چه از نظر مادی و چه معنوی نیازمندند؛اما باید توجه داشت که حمایت بی حساب و کتاب،به ویژه از جنبه مالی سبب وابستگی مالی آنها به خانواده می شود.»وی با اشاره به اینکه حمایت خانواده ها از فرزندان می تواند اشکال گوناگون داشته باشد،می افزاید:«این حمایت ها باید شکل گسترده ای به خود گیرد و اصولاً فرزند با حمایت های مادی و معنوی خانواده خود می تواند در عرصه های گوناگون موفق تر باشد؛اما این هم بدین معنا نیست که فرزندان را طوری به خود وابسته کنیم که اگر روزی این کمک قطع شود،درمانده شوند و قادر به تأمین مخارج عادی خود نیز نباشند.» وی بر این باوراست که این حمایت ها باید به صورتی باشد که در وهله نخست،سبب تشدید وابستگی مالی فرزندان نشود و آنها در عین اینکه کمک هایی از خانواده خود دریافت می کنند،در صدد یافتن کسب و کاری مناسب نیز باشند و البته این را هم نباید فراموش کرد که کمک های خانواده نباید بلاعوض باشد و فرزندان را در تمام خانواده ها(با هر میزان توانایی مالی که خانواده دارند)باید به کار کردن و کسب درآمد تشویق کرد.مریم یوسفی کارشناس دیگری است که بر ضرورت حمایت مالی خانواده ها از فرزندان تأکید می کند و به خبرنگار سینا می گوید:«پدر و مادرها در عین حال که به بچه استقلال می دهند،با توجه به شخصیت وی دورادور مراقب او باشند.من برخلاف دیگران بر این باورم که فرزند تا زمانی که استقلال مادی و حرفه ای پیدا نکند،والدین باید از وی حمایت کنند.»از طرفی هم بحث حمایت مالی خانواده از فرزندان در هر جامعه ای با توجه به شرایط فرهنگی،اجتماعی و اقتصادی میزان و نوعش با هم متفاوت است.حسین گل محمدی-پژوهشگر -در این زمینه می گوید:«زندگی امروز به گونه ای شده که خواه ناخواه این حمایت ها باید وجود داشته باشد.چرا که ما روز به روز شاهد کاهش فرصت های شغلی و بیکاری جوانان هستیم و در چنین شرایطی فرد فرصت این را پیدا نمی کند که خود را از لحاظ مالی به صورت مستقل تأمین کند.»در این میان خانواده ها نیز این امر را در شرایط فعلی ضروری دانسته و بر ضرورت آن در جامعه امروز تأکید می کنند.حمید رضایی پدر یک خانواده است که وضعیت مالی متوسطی دارد و بر این باور است که امروزه جوانان بدون کمک های والدین عملاً نمی توانند به استقلال قطعی برسند.وی می گوید:«در شرایط فعلی این امری است اجتناب ناپذیر و بسته به شرایط خانواده متفاوت است.حمایت های خانواده ها به هر شکل که باشد،تا اندازه ای که به زندگی عادی آنها فشار وارد نکند لازم است.»فرزاد شفیعی نیز پدر خانواده دیگری است که با وجود شاغل بودن دو فرزندش،هنوز به آنها کم و بیش کمک هایی می کند و می گوید:«من هنوز به فرزندانم کمک می کنم؛اما این کمک ها به هیچ وجه بی دریغ نیستند و به طور کل نباید هم باشند.چه در غیر این صورت فرزندان بی مسئولیت بار خواهند آمد.علاوه بر آن،در گذشته شرایط زندگی به صورتی بود که خانواده ها بهتر می توانستند از فرزندان حمایت کنند و فرزندان هم بسیار زود قادر به تأمین معیشت خود می شدند.انتظارات از زندگی و خانواده نیز در حد پایینی قرار داشت و نسل گذشته صرف نظر از اینکه نیازهای نسل امروز را نداشت،قانع تر هم بود.»در مقابل،مسائل عاطفی نیز در این امر-به ویژه در مادران-بی تأثیر نبوده و گاه سبب می شود که جوانی حتی پس از ازدواج هم از سوی خانواده اش کمک هایی را به صورت مادی دریافت کند.مریم عامری مادر دو فرزند است که بر بلاعوض نبودن کمک های خانواده تأکید می کند و در عین حال برای شروع یک زندگی آن را لازم می داند و به خبرنگار سینا می گوید:«امروزه شروع زندگی به دلیل عدم توان مالی خانواده ها بسیار دشوار شده است و جوانان برای آغاز یک زندگی مشترک بدون شک به حمایت خانواده خود نیاز دازند.من به شخصه چندان با کمک مالی پس از ازدواج موافق نیستم و اگر هم چنین کمکی صورت می گیرد نباید بلاعوض باشد.البته دو نکته را هم نباید از نظر دور داشت:یک امکانات محیطی برای استقلال و دیگری مسئله عواطف است که همواره به ویژه درباره مادران وجود دارد.»ناهید رستمی مادری است که فرزندش تصمیم به ازدواج گرفته و هنوز ۱۰۰درصد مستقل نشده و به همین دلیل چندان هم با این ازدواج موافق نیست و اعتقاد دارد که هر جوان،پس از ازدواج رفته رفته باید به استقلال کامل برسد.چون در غیر این صورت شایستگی تشکیل زندگی مشترک را ندارد.وی بر این باور است که اگر از سوی خانواده کمکی به فرزند می شود،باید بلاعوض بوده تا او در مقابل تعهداتش مسئول باشد.»از سویی داشتن استقلال و خود کفایی از تمام جنبه ها نهایت آرزوی هر فرد جوان است؛چیزی که جز با کار و تلاش بی وقفه شبانه روزی تحقق نخواهد یافت.اشکان همتی جوان ۲۵ساله ای است که با وجود کار در دو شرکت خصوصی و داشتن دو حقوق،هنوز آن طور که باید و شاید به استقلال و خودکفایی نرسیده و بر این باور است که برای مستقل شدن صد در صد نمی توان به طور قطعی سنی را مشخص کرد.وی به خبرنگار سینا می گوید:«برای استقلال فرزندان دقیقاً نمی توان سنی را مشخص کرد؛چرا که در جامعه امروز شرایط زندگی و نوع تربیت در این زمینه بسیار موثر است و اینکه هر جوان چه انتظاراتی از خانواده و اجتماع خود دارد.»وی ادامه می دهد:«در کل فرزندان به حمایت مالی خانواده ها نیاز دارند؛اما این حمایت ها نباید آنها را از مسیر اصلی زندگی دور و به خانواده وابسته کند.این حمایت ها باید محدود بوده و بهتر است خانواده ها به جای کمک های مالی،به جوانان مشاوره فکری بدهند و به آنها راه بهتر زیستن را بیاموزند.»در مقابل این عقیده،شاهین زینالی که ۳۰سال دارد و به تازگی زندگی مشترک خود را آغاز کرده،می گوید:«حمایت خانواده از فرزندان را می توان از دو چنبه بررسی کرد:یکی تمکن مالی خانواده و دیگری وضعیت اجتماعی که در آن قرار داریم.فرزندانی که در خانواده های کم درآمد یا متوسط بزرگ می شوند،معمولاً از حدود ۱۸سالگی به سر کار رفته و درآمدی برای خود دارند و هنگامی که به سنی می رسند که واقعاً باید روی پای خود بایستند،قادر به تأمین بیشتر نیازهای خود خواهند بود و البته این درباره پسران بیش از دختران است.در مقابل،فرزندانی که در خانواده های پردرآمد بزرگ می شوند به دلیل داشتن رفاه بیشتر،بعضاً دیرتر به فکر مستقل شدن می افتند و به تبع آن دیرتر هم می توانند مستقل شوند.»
در کنار همه این بحث ها،این مسئله هم وجود دارد که براستی انتظارات جوانان ما از زندگی تا چه حد است و برای حداقل و حداکثر رفاه در زندگی چه معیارهایی وجود دارد.آنچه مسلم است،امروز برخلاف گذشته دیگر هیچ عروسی حاضر به زندگی در کنار خانواده شوهر نیست و بر داشتن یک مسکن مستقل(هر چند کوچک و اجاره ای)اصرار می ورزد.از سویی هم به دلیل اینکه خانواده ها و به ویژه پسرانی که با انگیزه ازدواج به سراغ آنها می آیند،بعضاً توانایی برآوردن همه این خواسته ها را ندارند و اگر در این زمینه حمایتی از سوی خانواده های هر دو طرف صورت نپذیرد،تشکیل زندگی برای زوج جوان مشکل و البته ناممکن خواهد بود.حسین گل محمدی در این زمینه می گوید:«طی دو دهه آینده به دلیل بالا رفتن سطح انتظارات دختران تحصیل کرده،مشکلاتی ایجاد خواهد شد و از تعداد پسرانی که بتوانند این توقعات را برآورده سازند،رفته رفته کاسته می شود.به هر حال اگر خانواده ها خیلی زود دست به کار شوند و برای کمک به مستقل شدن فرزندان خود،کمک های مالی را تدریجاً کم رنگ کنند تا وی هویت مستقل پیدا کند و ما شاهد شکل گیری صحیح شخصیت جوانان باشیم.در زمینه ازدواج فرزندان،خانواده تا حدی که به استقلال او صدمه وارد نشود،می توانند فرزندان را از لحاظ مالی حمایت کنند و کم کم از این کمک ها بکاهند.»فریدون قدیری کارشناس دیگری است که با ازدواج در صورت نداشتن استقلال مالی به کلی مخالفت می کند و می گوید:«پس از ازدواج جوانان باید به استقلال برسند؛چرا که در غیر این صورت اصلاً نباید ازدواج کنند والدین بهتر است به جای کمک های مادی به کمک های عاطفی خود بیفزایند تا فرزند بداند که در کنار زندگی تازه ای که آغاز کرده،کسانی هم وجود دارند تا برای او زندگی اش اهمیت قائل شوند و نگذارند کمرش زیر بار مسائل مادی و معنوی این زندگی تازه خم شود.» حمایت مالی خانواده از فرزندان باید دقیقاً حساب شده و از روی منطق صورت گیرد؛چه در غیر این صورت پیامدهایی همچون وابستگی فرزندان به خانواده،عدم احساس مسئولیت در زندگی،انتظارات بیش از حد و...را به همراه خواهد داشت.

منبع : شبكه خبری قسط