بسیار بالاتر از یک کار اول

در یک خانواده اشرافی قاجاری قتلی می‌افتد. برادر و خواهر که هیچ‌کدام ازدواج نکرده‌اند مظنون به قتل برادر خود می‌شوند. زن برادر از شهرستان می‌آید.
برادر یک گروه بازیگر دوره‌گرد را استخدام می‌کند تا دختر را به مرز جنون بکشانند و اموال برادر مرده‌شان را تصاحب کنند. اما در نهایت حقیقت مشخص می‌شود.
پس از حدود هجده سال دستیاری و به اصطلاح سیاه مشق در کنار فیلمساز مطرحی چون بهرام بیضایی، واروژ کریم مسیحی این بار دیگر خود دست به دوربین شد و یک جنایی ساخت در حال و هوای دوران قاجار که به لحاظ عناصر سینمایی همه چیزش در جای خود قرار داشت. سینما برای کسی که آن را از زاویه درست نگاه می‌کند، نتیجه‌اش می‌شود فیلمی چون پرده آخر که در حال و هوای درست ژانر قرار دارد و حداقل تلاشی موفق است از کارگردانی که کار اول اوست. البته فیلم بسیار بالاتر از حد فیلمسازی است که برای اولین بار پشت دوربین کارگردانی یک فیلم بلند سینمایی قرار گرفته است. حمید منتظری در نقدی روی پرده آخر اینچنین می‌نویسد: «سینما خود هدف است، اتفاقا سینما ابزاری نیست که از درون آن بخواهی حرف‌هایی بزنی که احیانا کسی هم سر در نمی‌آورد. پرده آخر واروژ‌ نشان می‌دهد او درست فهمیده از سینما چه می‌خواهد. بیخود و بی‌جهت تماشاگر را مشغول پیا‌م‌زدگی و حرف‌های بی‌محتوا نمی‌کند، قصه تعریف می‌کند تا تماشاگر آن دو ساعتی که توی سالن دارد فیلم می‌بیند سرگرم شود و فکر نکند حالا باید چه پیامی دریافت کند. هیچ پیامی، پیام فیلم در خود فیلم هست، فیلم قرار است قصه تعریف کند و سرگرم کند. ضمن اینکه با نکات درخشانی هم در متن فیلم روبه‌روییم. بازی‌های درخشان فیلم، فریماه فرجامی و داریوش ارجمند و از همه درخشان‌تر آن گروه بازیگر دوره‌گرد به سرپرستی سعید پورصمیمی. یک تکخال هم در این فیلم رو می‌شود که سال‌ها بعد رشد و پرورش خواهد یافت، ماهایا پطروسیان که نقش یک دختر نوجوان ندیمه را عالی اجرا کرده است.» با همه این اوصاف پرده آخر به دور از حاشیه هم نبود. واروژ کریم مسیحی در یادداشتی اشاره‌ای گذرا به این حاشیه‌ها می‌کند: «هرچه بلا قرار بود سر یک فیلم بیاید، سر این فیلم یکجا آمد. انگار ما را مصلوب کرده‌اند.»
تنها دلیل دوباره و چندباره دیدن فیلم قصه جنایی و پرکشش آن و عناصر تشکیل‌دهنده قصه و درام است. فیلم حرف عجیبی ندارد و قرار هم نیست داشته باشد. قرار است سرگرم کند که می‌کند.

علیرضا مجمع

منبع : روزنامه دنیای اقتصاد