ایمان و معجزه‌

نمایش فیلم‌های تلویزیونی در چند روز تعطیل، اتفاقی بود که نشان داد مدیران تلویزیون به هدف خود در تولید و پخش فیلم‌های ایرانی و جایگزین کردن آنها به جای فیلم‌های خارجی رسیده‌اند. در چند روز گذشته هر روز دست‌کم ۲ فیلم ایرانی از شبکه‌های سراسری و استانی به نمایش گذاشته شد؛ فیلم‌هایی که به مناسبت خاصی تولید نشده بودند، اما قصه و فضای آنها به‌گونه‌ای بود که مناسب پخش در روزهای عزاداری بودند.
فیلم‌هایی چون اگر باران ببارد، این آخرین سفر، سکوت خدا، ثانیه‌شمار و... . این فیلم‌ها هرچند، هر کدام موضوعی جداگانه را اساس قصه خود قرار داده بودند، اما در چند محور با یکدیگر مشترک بودند.
● زنان قهرمان:
در اکثر این فیلم‌ها زنان شخصیت‌محوری بودند؛ زنانی فداکار، از خودگذشته، مومن، پایبند اصول خانواده و مهمتر از همه این‌که اکثر آنها آرزو داشتند، سفری به کربلا داشته باشند.
زنانی که می‌دانستند باید صبوری کنند تا ماهیت انسانی خود را به نمایش گذارند. این زنان نمونه‌ای از فرشتگان معصومی بودند که خطا نمی‌کردند و ایمانشان چنان استوار بود که حرف‌های خود را محکم می‌گفتند و این استواری کلام به گونه‌ای بود که به «باور» تبدیل می‌شد و عینیت می‌یافت.
● معجزه:
یکی از اصلی‌ترین محورهای فیلم‌های تلویزیونی که در چند روز گذشته از تلویزیون پخش شدند، «معجزه» بود. آدم‌های به آخر خط رسیده که اکثر آنها منتظر مرگ بودند به واسطه آدم دیگری در راستای معجزه قرار می‌گرفتند و نجات پیدا می‌کردند. البته این «معجزه» بازتاب اعمال گذشته آدم‌هایی بود که مرگ روبه‌رو شده بودند.
توسل به خدا و امامان راهی بود که معجزه عینیت می‌بخشید. در برخی از فیلم‌های به نمایش درآمده معجزه و آدم‌های مرتبط با آن به درستی پرداخت شده بودند و در برخی به لبه شعارزدگی نزدیکتر بودند. البته معجزه یک فکر است که با اتکا به خداوند تبدیل به عمل می‌‌شود و تجربه ثابت کرده است، وقتی این فکر از ذهن به زبان جاری شود و کسی مدعی آن شود، دیگر کارکرد خود را نخواهد داشت.
آنچه در فیلم‌های چند روز اخیر دیدیم، زندگی آرمانی آدم‌هایی بود که کوچک‌ترین شکی به ایمان خود راه نمی‌دهند؛ آدم‌های آرمانی که گویا برخی از آنها فقط به آسمان مرتبط بودند و به زمین و زمینیان کاری نداشتند. این شخصیت‌های به کلی پاک و معصوم نمی‌توانستند مخاطب را تحت‌تاثیر قرار دهند اما در کنار این شخصیت‌های پاک و بدون خطا، شخصیت‌هایی نیز وجود داشتند که خود را در معرض آزمون و خطا می‌گذاشتند و سپس با نیروی ایمان از آنها می‌گذشتند.
یکی از این شخصیت‌های باورپذیر، مهراوه شریفی‌نیا در فیلم «اگر باران ببارد» بود. او به خود حق انتخاب داده بود و از میان گزینه‌های موجود، سخت‌ترین را انتخاب کرده بود و بعد تمام تلاش خود را به کار گرفته بود تا انتخاب خود را به سرانجام برساند. در فیلم «این آخرین سفر» هم جانباز پسر معلول را واداشت تا درست زندگی کردن را بیاموزد و سربار دیگران نباشد. در فیلم ثانیه‌شمار حمیرا ریاضی نقش زنی آذری زبان را بازی می‌کرد که به ساده‌ترین شکل ممکن از خداوند می‌خواست همسرش را نجات دهد. او قلب پاکی داشت و آنقدر ایمانش محکم بود که می‌دانست «معجزه» اتفاق خواهد افتاد.
با نگاهی به فیلم‌هایی که در تعطیلات ایام عزاداری‌های چند روز اخیر پخش شد، می‌توان به این نتیجه رسید که سازندگان و مدیران آثار تلویزیونی حالا دیگر می‌دانند که فیلم‌های آنها نباید مستقیم به مناسبتی خاص اشاره داشته باشد. مهم مفهوم «ایمان» است که باید در قالب‌های مختلف به بیننده عرضه شود. اما در کنار این ترکیب مناسب نباید از این مساله غافل شد که شخصیت‌های زمینی که با ایمان به خدا راه زندگی را هموار می‌کنند، تبدیل به شخصیت‌های آسمانی نشوند که بدون گذر از فراز و نشیب‌ها به یک‌باره رستگار شوند و آدم‌هایی ماورایی شوند که برای نجات آدم‌های دیگر ماموریت یافته‌اند.
ایمان به خداوند و امامان، حرکت در راه سنگلاخ زندگی را راحت‌تر می‌کند اما گاهی «معجزه» خود زندگی است که باید آن را پشت سر گذاشت و بیراه نیست اگر بگوییم «دعا» به انسان‌ها کمک می‌کند تا زندگی کنند و نباید در پس هر دعا منتظر یک معجزه بود چون انسان‌ها از درک ماهیت کلی هستی عاجز هستند و بیشتر شکل ظاهری اشیا و اتفاقات را می‌بینند.
پرداختن به «ماهیت» و دیدن لایه‌های متعدد آدم‌ها و اشیا چیزی است که آثار دینی و عرفانی تلویزیون به آن نیاز دارد. شخصیت‌های باورپذیر، شخصیت‌هایی هستند که «مطلق» نیستند، آنها گاهی شک می‌کنند، پرسش می‌کنند، با چراغ به راه می‌افتند و بعد به منزل «یقین» می‌رسند. ایمان به خداوند و چگونگی هدایت او، نوری است که جامعه برای رسیدن به نبوغ زندگی به آن نیاز دارد. بنا بر این آثار تلویزیونی و پرداخت درست به ایمان می‌تواند به این نور جلوه بیشتری ببخشد.

طاهره آشیانی‌

منبع : روزنامه جام‌جم