خواجه محمدبن محمد بخاری بهاءالدین نقشبند

جنسیت: مرد
تولد و وفات: (۷۱۸ -۷۹۱-۷۹۰) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: صوفی
وی از اکابر عرفا و مؤسس سلسله نقشبند بود. در محلی به‌نام کوشک هندوان ، دهی در یک فرسنگی بخارا ، به‌ دنیا آمد و در همان‌جا درگذشت. این محل بعدها به‌خاطر نام او کوشک عارفان یا قصر عارفان خوانده شد. خواجه علاءالدین عطار و خواجه محمد پارسا از مریدان و خلفاء او بودند. سلسله خواجه از عهد سید امیر کلال که استاد و مربی وی بود تا یک قرن بعد که خلافت سلسله به سعدالدین کاشغری و خواجه عبیداللّه احرار رسید ، همواره مورد حمایت و تکریم و اعتقاد پادشاهان و شاهزادگان تیموری بود. پادشاهان ازبک هم در ماوراءالنهر به‌این سلسله با همین نظر حرمت و تکریم می‌نگریستند. خواجه بهاءالدین در سن هجده‌سالگی به‌ خدمت محمد باب سماسی رسید و بعد از آن به‌طریقهٔ خواجه عبدالخالق پیوست. چندی بعد به‌ نزد سید امیر کلال رفت و بعد از او نیز چندی در خدمت عارف دیک کرانی ، از خلفای امیر کلال ، به‌سر برد. از آن پس یک چند در خدمت خلیل آتای بود و به ‌ظاهر در دستگاه او محتسب یا قاضی شرع. بعد از سقوط خلیل آتای عزلت گزید و به ترتیب و ارشاد مریدان اشتغال جست. سال‌‌‌های آخر عمر وی در عمان قری که مولدش بود به‌سر آمد و سرانجام نیز در همان‌جا دفن شد. از آثار او: "دلیل‌العاشقین"؛ "حیات بخاری" یا "حیات‌نامه"؛ "رساله قدسیه"؛ "الاورادالبهائیه"؛ "تنبیه‌الغافلین".

منبع : مطالب ارسالی