بازاریابی الکترونیک

امروزه جامعه بشری بیش از هر زمان دیگری با کمبود منابع و نیازهای متنوع مواجه است. مدیریت مجموعه مهارتها و دانسته‌ها، برای استفاده بهینه از منابع محدود و تشخیص نیاز و رفع آن از طریق تبادل منابع، اهمیت بسزایی یافته است. به دنبال انقلاب دیجیتالی بار دیگر مفهوم و روشهای بازاریابی سراپا دگرگون خواهد شد و اصول تازه‌ای بر همه جنبه‌های بازاریابی حکم‌فرما می‌شود. در دنیای جدید خرید و فروش به صورت خودکار و بسی راحت‌تر انجام می‌‌شود و شرکتها و کسب و کارهای گوناگون و نیز گروههای مشتری -برون سازمانی و درون سازمانی- در شبکه‌های بدون سیم به هم پیوند می‌یابند. به طور خلاصه بازرگانی به روش سنتی رفته رفته از صحنه جهان محو خواهد شد.
● چهار سطح استفاده از اینترنت
ـ سطح اول كه ساده‌ترین شكل حضور در اینتر نت است، نمایش حضور نام دارد. در این حالت نوع ارتباط با مشتری فقط به صورت یكطرفه بوده، در حد ارائه برخی اطلاعات تعیین شده از طرف شركت است.
ـ در سطح دوم ارتباط بین مشتری و شركت در سطح تعامل و رد و بدل كردن اطلاعات از طریق e-mail است.
ـ در سطح سوم علاوه بر رد وبدل كردن اطلاعات، امكان تبادلات مالی بین مشتری و شركت نیز، وجود دارد.
ـ در سطح چهارم ماهیت محصولی كه رد و بدل می‌شود نیز ماهیت الكترونیك پیدا می‌كند.
● تعریف بازاریابی الكترونیك
بازاریابی الكترونیك تحت عنوان اداره ارتباط متقابل مشتری در یک محیط پیشرفته رسانه‌ای به منظور کسب سود برای شخص یا سازمان تعریف شده است.
بنابراین بازاریابی الکترونیکی یک عملکرد مجزا که منحصرا" با فروش محصولات و خدمات ارتباط دارد نیست. بلکه فرآیندی مدیریتی است برای اداره كردن ارتباط ایجاد شده میان سازمان و مشتری.
عملکرد بازاریابی الکترونیک را می توان در سه بخش زیر دسته بندی كرد:
۱) یکپارچگی: بازاریابی الکترونیک تمامی مراحل فروش توسط شرکت و همچنین فروش از طریق نمایندگیهای شرکت را به صورت یک فرآیند یکپارچه دربر می‌گیرد.
۲) تعادل: بازاریابی الکترونیک میزان نیاز و خواسته مشتریان شرکت را با میزان تولید و ظرفیت ارائه خدمات توسط شرکت کنترل می‌کند.
۳) واسطه‌گری: بازاریابی الکترونیک میان بخشهای مختلف شرکت از جمله بخشهای مالی و سرمایه گذاران خارجی نقش واسطه را ایفا می‌کند.
رابطه بازاریابی الكترونیك و كسب و كار الكترونیك
به طور خلاصه هرگونه خرید و فروش كالا و خدمات از اینترنت و هر آنچه مرتبط با آن است را تجارت الكترونیك گویند. از این‌رو برخی بازاریابی الكترونیك را یكی از ابعاد كسب و كار الكترونیك می‌دانند و برخی دیگر بازاریابی الكترونیك را به عنوان یكی از شاخه‌های كسب و كار الكترونیك قلمداد می‌كنند. آنچه مسلم است پل ارتباطی بین بازاریابی و كسب و كار الكترونیك، فناوری اطلاعاتی (IT) است.
● مزایای بازاریابی الكترونیك
برخی از مهمترین مزایای بازاریابی الكترونیك به شرح زیر است:
ـ ایجاد فرصتهای تجاری جدید برای صنایع و بنگاههای بازرگانی.
ـ افزایش ثبات دسترسی به بازارها ناشی از بکارگیری قواعد متحدالشکل درتمامی کشورهای عضو سازمانهای جهانی.
ـ جلوگیری از اتلاف وقت و کاهش ترددهای بی‌مورد.
ـ کمک به محیط زیست و مصرف بهینه منابع انرژی.
ـ کاهش هزینه‌های تبلیغات و سربار و ایجاد رقابت در سطح بین المللی.
ـ دسترسی سریع به اطلاعات.
ـ حضور نداشتن واسطه و در نتیجه کاهش قیمتها.
ـ ورود به بازارهای فرامنطقه‌ای در جهت بازاریابی جهانی.
ـ گسترش دامنه کسب و کار و به تبع آن افزایش فروش و درآمد.
ـ پشتیبانی بهتر، سریعتر و موثرتر.
ـ توان بازاریابی با در نظر گرفتن علایق مشتریان.
ـ بازاریابی فرد به فرد ( تك به تك ).
ـ توان تبلیغاتی چند رسانه‌ای.
ـ افزایش توان ارتباطی با استفاده از وب سایت و ...
امکان توسعه مناطق کمتر توسعه یافته و دسترسی آسان به منابع مناطق توسعه یافته.
افزایش میزان آگاهی و افزایش حق انتخاب مشتریان كه به مشتریان امكان می‌دهد كه در كمترین زمان، بهترین و مناسب‌ترین انتخاب درخرید خود را داشته باشند.
● چرخه بازاریابی الکترونیک
چرخه بازاریابی الکترونیک شامل چهار مرحله اصلی است. این مراحل عبارتند از:
۱) تهیه و تدارک
۲) ارتباط با مشتری
۳) نقل و انتقال (تحویل محصول و دریافت وجه)
۴) خدمات پس از فروش
● عوامل موفقیت در بازاریابی الكترونیك
چهار عامل مهم در كسب موفقیت بازاریابی الكترونیك عبارتند از:
ـ سود رسانی به مشتری.
ـ توانایی در ارائه خدمات و اطلاعات مورد نیاز مشتری به صورت «برخط».
ـ توانایی كنترل و هدایت وب سایت.
ـ ایجاد یكپارچگی میان فعالیتهای بازاریابی الكترونیك با سایر فعالیتها.
به این ترتیب و بر اساس مطالب گفته شده، توسعه فعالیتهای بازاریابی در محیط برخط نه تنها امری مفید و شایسته است، بلكه در دنیای رقابتی جدید و بر اساس پارادایم‌های نوظهور، امری است ضروری و اجتناب ناپذیر.

منبع : روزنامه تفاهم