بدفهمی یک توجیه ناموفق: بررسی تحلیلی - انتقادی نظریه 'امت - امامت' دکتر شریعتی

تاریخ نشر : ۸۵۰۲۱۶
تیراژ : ۱۱۰۰
تعداد صفحه : ۲۳۲
نوبت چاپ : ۱
شابک : ۹۶۴-۸۱۶۱-۴۱-۰
شماره کنگره : ۸۵۲۱۶۰۸۴
رده دیویی : ۲۹۷.۴۸
محل نشر : تهران
جلد : شومیز
قطع : رقعی
زبان کتاب : فارسی
نوع اثر : تالیف
نویسنده : علیجانی - رضا

در کتاب پیش‌رو سعی شده با مراجعه‌ی مستقیم به متن و آرای شریعتی به طور مستند نشان داده شود که شریعتی چگونه در اسلامیات (و نه اجتماعیات و کویریات) خود، مبحث امت و امامت را مطرح ساخته، دغدغه‌ی او از طرح این بحث چه بوده، چه سیری داشته و به چه نتایجی رسیده است. به تصریح نگارنده: 'بحث امامت در دیدگاه شریعتی صرفا یک مسأله‌ی نظری ـ آن هم از موضع پرسشی جدی درباره‌ی یک پارادوکس ذهنی در رابطه با تشیع ـ بوده است نه یک توجه عملی و استراتژیک. او نه در خودکاوی‌های فلسفی ـ عرفانی‌اش توجهی به مسأله‌ی امامت کرده و نه هیچ گاه در بحث‌های اجتماعی ـ سیاسی خود، راه حل و رهنمودی برای روشنفکران به منظور شناسایی و پیدا کردن یک رهبر و امام و لزوم پیروی از وی و مباحثی از این دست داشته است. شریعتی حتی به صراحت به شاگردان و دانشجویانش در حسینیه‌ی ارشاد اعلام می‌کند که یکی از سرمایه‌هایی که آن‌ها دارند، نعمت نداشتن رهبر است و آن که مرید کسی باشد، خود شانس کسی شدن را نخواهد داشت. پس بی‌رابطه‌ی مرید و مرادی و بی دست بوسیدن باید دست داد و کار کرد. در متن کتاب با ذکر دلایلی آورده‌ایم که توجیه شریعتی، نادرست و ناموفق بوده و بهره‌گیری از یک نظریه‌ی سیاسی امروزی برای توضیح یک امر کلامی در گذشته (با ساختار پارادایمی متفاوت با زمانه‌ی ما) است. هم‌چنین علاوه بر نقد محتوایی این نظریه در نقدی متدلوژیک و روش‌شناختی نیز مطرح کرده‌ایم که اگر شریعتی با مقوله‌ی 'امت ـ امامت' برخوردی مشابه بحث 'انتظار، مذهب، اعتراض' می‌کرد، درون‌مایه و نتیجه‌گیری بهتری به دست می‌داد. بدین ترتیب که به جای توضیح موضوع با عقل امروز، به تبیین موضوع برای عقل امروز می‌پرداخت، اما شکل کنونی، وی بیشتر از تأویل به تلوین موضوع پرداخته است'.