اورژانس

بیماریها و حوادث اورژانس به مواردی اطلاق می گردند که در صورت عدم ارائه به موقع اقدامات امدادی - درمانی ، منجر به صدمات عضوی و یا جانی و نیز مشکلات روانی بیمار میشود. در کشورهای مختلف جهان برای کاستن از عوارض و مرگ و میر ناشی از بیماری ها و حوادث اورژانس، سیستمی موفق و کارآمد با عنوان " خدمات فوریت های پزشکی یا EMS" طراحی شده است که وظیفه این سیستم، ارائه خدمات درمانی بر بالین بیمار در موارد اورژانس و در صورت نیاز ، انتقال به مراکز درمانی است. این سیستم در ایران با عنوان فوریت های پزشکی ۱۱۵شناخته می شود.
از آنجا که با توجه به رشد جمعیت و کمبود امکانات ، ظرفیت پاسخگوئی این سیستم محدود می باشد، در نتیجه لازم است تدابیری در این زمینه اندیشیده شود تا حتی با امکانات موجود نیز بتوان از عوارض و مرگ و میر بیماران اورزانس جلوگیری کرد.به همین منظور ، اپراتورهای اورژانس ۱۱۵ که وظیفه پاسخگوئی به تماس گیرندگان اورژانس را دارند، از افراد آموزش دیده ( کارشناس پرستاری) انتخاب شده اند تا راهنمایی های لازم را در موارد مختلف به شهروندان ارائه دهند و از گسیل بی مورد آمبولانس جلوگیری شود.همچنین وجود پزشکان در واحد ارتباطات اورژانس ، راهی دیگر برای تحقق این امر می باشد. در نهایت مهم ترین نکته نحوه برخورد شهروندان عزیز با موارد یا بیماری های اورژانس است که مراجعه به جزوات آموزشی و کتبی در این زمینه توسط اورژانس کشور منتشر می شود و می تواند در بسیاری از موارد به نحوه پاسخگوئی این سیستم کمک نماید.
به خاطر داشته باشید که تماس با مرکز اورژانس ، الزاما به معنای اعزام آمبولانس بر بالین بیمار نیست. در بسیاری از موارد ، راهنمائی کارشناسان و پزشکان اورژانس در واحد ارتباطات می تواند پاسخگوی سئوالات و مشکلات تماس گیرندگان باشد.
مواردی که در آنها می توان از اورژانس ۱۱۵ تقاضای کمک کرد:
● اورژانس های قلبی
احساس درد و سنگینی یا فشار در قفسه سینه و احساس سوزش در ناحیه پشت جناغ، مواردی است که ما را به درد با منشاء قلبی مشکوک می نماید.
در صورتی که شکایات فوق بین ۵ تا ۳۰ دقیقه طول بکشند و فرد در روزهای مختلف با آنها مواجه باشد، بیشتر تشخیص آنژین صدری ( درد قفسه سینه به علت کاهش خون رسانی به قلب) مطرح می گردد.در صورتی که درد بیش از ۳۰ دقیقه طول بکشد و همراه با تهوع و استفراغ ، تعریق ، انتشار درد به زیر جناغ ، قفسه سینه ، بازوها ، شانه ها ، اندام ها ، شکم و بین دو کتف باشد، بایستی به فکر احتمال سکته قلبی بود. از علائم همراه بیماری های قلبی ، تنگی نفس ناگهانی ، ضربان نا منظم قلب به شکل ناگهانی ، فشارخون بالا و یا افت فشار خون و سوزش معده و عدم هضم غذا می باشد.
دردهایی که به طور متوالی بیش از چند ساعت تا چند روز ادامه یابند و یا دردهایی که کمتر از یک دقیقه طول می کشند، معمولا منشاء قلبی ندارند.
● اورژانس های تنفسی
یکی از نشانه های هشدار دهنده بیماری های تنفسی ، تنگی تنفس است که بیماریهای چون آسم ، انسداد راه های هوایی، عفونت های ریوی و ... را مطرح می نماید. باید توجه داشت که " تنگی نفس به معنای تنفس تند نیست " بلکه حالتی است که فرد در آن وضعیت به سختی و به شکل غیر عادی تنفس می کند.
● اورژانس های گوارشی
از موادی که در بیماریهای گوارش، نیاز به مداخله اورژانس دارد، می توان به خونریزی های گوارشی ( استفراغ خونی یا مدفوع قیری شکل)، درد شکم به شکل حاد که با حساسیت شکم ، استفراغ و یا بی اشتهائی همراه است اشاره کرد. عوارض ناشی از ضربه های شدید به شکم نیز جزو موارد اورژانس تلقی می شود.
● اورژانس های ادراری
این بیماری ها شامل دردهای شدید و ناگهانی پهلو به همراه یا بدون ادرار خونی ، قطع ادرار و سوزش ادرار است.
‌● اورژانس های دستگاه اسکلتی
این بیماریها عبارتند از شکستگی های باز یا بسته استخوان ها ، در رفتگی در مفاصل و اندام ها ، پارگی وسیع بافت نرم در اندام های بدن.
● اورژانس چشم
مهم ترین موارد اورژانس مربوط به چشم را ضربه به چشم، ریختن مواد شیمیائی، سوختگی حرارتی و علائم افزایش فشار چشم( شامل درد ناگهانی در چشم و حدقه، سر درد شدید و تاری دید) تشکیل می دهند.
● اورژانس های اعصاب
موارد زیر در بیماری های اعصاب ، نیاز به مداخله اورژانس دارند:
۱- تشنج و حمله صرعی
۲- سکته مغزی با علائم فلج اعضا، اختلال تکلم و موارد دیگر
۳- اختلال هوشیاری و اعضا
۴-سردردهای شدید و ناگهانی به همراه سفتی گردن و استفراغ مکرر
۵- ضربه به جمجمه یا ستون فقرات به دنبال سقوط از بلندی ها و یا تصادف با خودرو
● اورژانس های گوش و حلق و بینی
این مورد شامل خونریزی های شدید از بینی، ضربه به گوش، ضربه به فک و صورت، دررفتگی فک و ماننداست.
● بارداری
در خانم های باردار، هرگونه سقط، تشنج، فشار خون بالا به همراه تاری دید و تورم دست و پا ، خونریزی های شدید و شروع دردهای زایمانی در صورتی که دسترسی به پزشک میسر نباشد، به عنوان بیماری های اورژانس مطرح هستند.
● حوادث محیطی و شغلی
حوادث محیطی و شغلی، طیف وسیعی از موارد اورژانس را در بر می گیرند که مهم ترین آنها عبارتند از:
- تصادف با وسائط نقلیه
- سقوط از بلندی
- سوختگی
- برق گرفتگی
- آوار
- مسمومیت های داروئی و شیمیائی
- خودکشی
- گزیدگی توسط مار، عقرب و سایر جانوران
- غرق شدگی.

منبع : سایر منابع