۹ قانون برای موفقیت در خاورمیانه

هر بار که سخن از سیاست‌های ایالا‌ت متحده در خاورمیانه به میان می‌آید نخستین نام‌هایی که به ذهن می‌رسد نام عراق و ایران است. عراق کشوری که ارتش ایالا‌ت متحده پنج سال پیش با حمله به آن دومین جنگ منطقه را ظرف کمتر از دو سال رقم زد و ایران کشوری است که این روزها تحلیلگران بین‌المللی به دنبال پیش‌بینی سرنوشت آن هستند. هنوز آمریکایی‌هایی که از بیش از سه دهه پیش سیاست‌های کاخ سفید در خاورمیانه را دنبال می‌کنند، پرسش‌های فراوانی در مورد نقش آمریکا در معادلا‌ت منطقه‌ای در ۸ سال گذشته در ذهن دارند؛ سوالا‌تی که در مراکز تحقیقاتی در واشنگتن و سایر نقاط ایالا‌ت متحده در خصوص نقش این کشور در منطقه پرسیده می‌شود، کم و بیش رنگ و بوی مشابهی دارند: کدام بخش از سیاست‌های ایالا‌ت متحده با توجه به شرایط موجود در خاورمیانه ملزم به تغییر است؟ ایالا‌ت متحده با توجه به روزهای بحرانی که خاورمیانه در حال تجربه آن است باید ۹ اصل سیاسی زیر را در منطقه رعایت کند: ‌
۱) این کشور باید بیاموزد که به تمامی ‌بازیگران مشروع منطقه نقشی برای ایفا داده و حضور آنها را بپذیرد. تمایل ایالا‌ت متحده برای نادیده گرفتن یا به انزوا کشاندن بازیگران پرنفوذی مانند حزب‌الله لبنان و حماس فلسطین بیش از آنکه به استراتژی خاصی شبیه باشد حرکتی کودکانه است که همواره در طول این سال‌ها پاسخ منفی داده است. ‌
در طول این سال‌ها تمامی ‌گروه‌هایی که ایالا‌ت متحده کمر به نابودی و تخریب آنها بست توانستند با اقناع افکار عمومی ‌حتی بیش از دولت‌های مشروع محبوبیت عمومی ‌به دست آورند. در حال حاضر همین گروه‌هایی که به نظر کاخ سفید نقش مخرب در روند بازسازی منطقه داشتند تبدیل به نماد مبارزه با سلطه آمریکا و مقاومت شده‌اند. ‌ ایالا‌ت متحده باید برای وارد کردن بازیگران به صحنه بازی سیاسی در خاورمیانه تنها به مشروعیت قانونی آنها استناد کند.
مشروعیت قانونی هم از دو منبع حاصل می‌شود: تایید مردمی‌که عمدتا از طریق برگزاری انتخابات به دست می‌آید و پایبندی بازیگران به نرم‌ها و استانداردهای بین‌المللی است. راه حل زیرکانه در قبال گروه‌های مقاومت ضد آمریکایی مانند حماس که به دنبال برگزاری انتخابات سالم روی کار می‌آیند اما نه در سرکوب آنها نهفته است و نه در به حاشیه راندنشان. در چنین شرایطی ایالا‌ت متحده باید تمام تلا‌ش دیپلماتیک خود را به کار گیرد تا این قبیل بازیگران با توجه به معاهدات بین‌المللی مجبور به بازگشت و قرار گرفتن در مسیر صحیح شوند. درست مشابه همان رفتاری که ایالا‌ت متحده و بریتانیا در قبال ارتش جمهوریخواه در ایرلند شمالی از خود نشان دادند. ‌
۲) ‌ ایالا‌ت متحده باید به دنبال تامین امنیت، صلح و رفاه برای تمامی ‌کشورهای حاضر در منطقه بی اندک تفاوتی باشد. نیروهای خارجی مستقر در خاورمیانه اعم از آمریکایی یا دارای تابعیت هر کشور غربی دیگری باید برای عرب، ایرانی، ترک و فلسطینی حق برابری برای رسیدن به حقوق اولیه و منافع ملیشان قائل باشند. تا زمانی که ایالا‌ت متحده نتواند از سیاست‌های برتری دادن ملتی به ملت دیگر دست بردارد گردونه برقراری صلح در خاورمیانه به چرخیدن در دوری باطل ادامه خواهد داد. نمی‌توان یکی از رژیم‌های منطقه را تبدیل به نور چشمی‌کرد که حق برخورداری از انرژی هسته‌ای و سایر تکنولوژی‌های روز را داراست و در مقابل یک کشور را از تلا‌ش برای حفظ امنیت داخلی هم محروم کرد. ‌
۳) ایالا‌ت متحده باید به جای تمسک به زبان زور و تهدید از مکانیسم، وارد کردن قدرت‌های منطقه در روند برقراری صلح استفاده کند. در این میان نقش سازمان ملل و آژانس‌های وابسته به این سازمان از اهمیت بسزایی برخوردار است. عمدتا پیشنهادهای سازمان ملل یا آژانس‌های مربوطه برای رفع اختلا‌فات موجود در منطقه از کانال راهکارهای مشروع، می‌تواند مثمرثمر باشد. ‌
۴) ایالا‌ت متحده باید در قبال مسائل حساس در منطقه از الگویی واحد و منسجم تبعیت کند. اعمال استانداردهای دوگانه در اجرای قطعنامه‌های سازمان ملل یا محکومیت‌های بین‌المللی، سکوت در برابر سرکوب آزادی در برخی کشورها و شکایت مغرضانه از وضعیت حقوق بشر در سایر کشورهای منطقه تنها موجب خدشه‌دار شدن اعتبار ایالا‌ت متحده در منطقه می‌شود. تمسک به چنین سیستم دوگانه‌ای در منطقه تنها منجر به کاهش نفوذ آمریکا در بازه زمانی نه چندان طولا‌نی خواهد شد. ‌
۵) ایالا‌ت متحده باید برای اعمال استراتژی‌های خود اکثریت مردم را مدنظر قرار دهد نه تعداد انگشت‌شماری از افراطیون را. ایالا‌ت متحده از یازدهم سپتامبر سال ۲۰۰۱ تاکنون یک اشتباه را به‌طور مداوم تکرار می‌کند. در حقیقت آنچه در یازدهم سپتامبر بر سر مردم آمریکا آمد تبدیل به انگیزه اصلی مبارزه با تروریسم و رویارویی گروه‌های تروریستی مانند القاعده شد. ایالا‌ت متحده باید پس از ۷ سال تجربه حمله نظامی‌به راهکارهایی مثمرثمرتر روی آورد. راهکاری مانند بیان نگرانی از تکرار این حادثه از طریق شیوه‌ای مشروع و قانونی. کاخ سفید باید در مرحله نخست به اکثریت صلح‌طلب در خاورمیانه اطمینان کند. شهروندانی که برای آزادی و عدالت و صلح احترام قائلند. ‌
۶) ‌ کاخ سفید باید تعریفی واحد و مشخص از منافع ملی ایالا‌ت متحده ارائه دهد. ایالا‌ت متحده نباید منافع لا‌بی‌های یهودی، شرکای نظامی، شرکت‌های بزرگ نفتی و یا حکام مستبد عرب را در قالب منافع ملی دنبال کند. به‌طور خاص ایالا‌ت متحده از جانب اسرائیل متحمل ضربه‌های سنگینی شده است. دفاع بی‌حد و حصر از منافع اسرائیل در طول چند دهه گذشته به ضرر منافع آمریکا در منطقه رقم خورده است.
از سوی دیگر جانبداری‌های واشنگتن از تل‌آویو بیانگر ضعف سیستم دموکراتیک آمریکا در عرصه سیاست خارجی است. لا‌بی‌های نه چندان فعال یهودی‌، گاه آنچنان تاثیر مخربی بر سیاست خارجی ایالا‌ت متحده می‌گذارند که تمامیت منافع ملی آمریکا در منطقه به راحتی زیر سوال برده می‌شود. ایالا‌ت متحده تحت فشار لا‌بی‌های اقلیت در حقیقت کارآیی خود در عرصه خارجی را از دست داده است. ‌
۷) ایالا‌ت متحده باید به‌طور منظم با کشورهای موجود در خاورمیانه ارتباط داشته باشد. این ارتباط نباید نامنظم و هر از چندگاهی باشد. واشنگتن باید به مطالبات امنیتی کشورهای همسایه عراق پاسخ دهد چراکه این حمله ارتش ایالا‌ت متحده به عراق در سال ۲۰۰۳ میلا‌دی بود که منطقه را گرفتار جنگ و ناامنی جدید کرد. کاخ سفید نباید به همسایگان عراق به چشم کشورهایی نگاه کند که هر بار نیاز به کمک استراتژیک آنها داشت نامشان را بر زبان آورد. واشنگتن باید با رهبران کشورهای منطقه به‌طور دائم در ارتباط بوده و نصیحت‌های آنها را عملی سازد. ‌
۸) واشنگتن باید با زیرکی تمام پای خود را از مناقشات و درگیری‌های داخلی کشورهای منطقه بیرون بکشد. استراتژی جورج بوش در حمایت از یکی از طرفین درگیر در مناقشات داخلی همواره منجر به شکست سیاست‌های کاخ سفید شده است. درست مانند آنچه در لبنان و فلسطین رخ داد.
۹) اینکه ایالا‌ت متحده باید تفاوت میان مذهب و ملی‌گرایی را درک کند. ایالا‌ت متحده همواره ساکنان خاورمیانه را در قالب مذهبی خاص قرار داده و به دنبال توجیه مذهبی عملکرد آنها بوده است؛ این در حالی است که بسیاری از حوادث رخ داده در منطقه برگرفته از عرق ملی و گرایش‌های سیاسی افراد است نه مذهب‌ آنها. ‌

ترجمه: سارا سعیدی
منبع: دیلی استار

منبع : روزنامه اعتماد ملی