زیبایی بخش انگشتان

ناخن، بخشی از دستگاه پوششی بدن است.
بخش‌های دیگر این دستگاه پوست، مو و غشاء مخاطی هستند. صفحات حفاظتی که ناخن نامیده می‌شوند، انتهای انگشتان دست و پا را می‌پوشانند. ناخن‌ها اساسا از کراتین که یک پروتئین درشت مولکول در مو و پوست است، تشکیل شده‌اند.
جدا از جاذبه آرایشی، ناخن‌ها وظایف دیگری نیز به‌عهده دارند، از جمله کمک به بلند‌کردن اجسام با ایجاد تکیه‌گاه برای بافت انگشتان و یا جابه‌جا کردن اجسام ریز و از همه مهم‌تر آنکه ناخن‌ها سلامت عمومی بدن را بازتاب می‌دهند. ناخن‌ها هر روز حدود یک میلیمتر رشد می‌کنند و علاوه بر زیبایی، وظیفه مراقبت از نوک انگشتان دست و پا را به‌عهده دارند. همچنین می‌توانند نشانه وضعیت سلامت یا کمبود ویتامین یا بیماری در بدن باشند.
● نشانه‌های بیماری‌ها و کمبودها
ـ خطوط یا لکه‌های سفید می‌توانند نشانه کمبود آهن، روی یا پروتئین باشند. این خطوط سفید به‌ندرت ممکن است نشانه بیماری‌های کبدی، قلبی یا کلیوی باشند.
ـ ناخن‌های نازک و پهن ممکن است نشانه کمبود ویتامین B۱۲ باشند.
ـ ناخن‌های فرورفته یا قاشقی شکل نشانه کمبود آهن یا کم‌خونی هستند.
ـ ناخن‌های خشک و شکننده می‌توانند نشانه کمبود کلسیم باشند.
ـ رشته‌های باریکی که از پوست گوشه ناخن پدید می‌آیند ممکن است نشانه کمبود ویتامین C باشند.
ـ ناخن‌های بی‌رنگ یا متمایل به زرد ممکن است حاکی از کمبود ویتامین B۱۲ یا آلرژی، بیماری‌های قندی، کبدی یا ضعف سلامت باشند.
ـ ناخن‌های متمایل به سبز، امکان دارد نشانه عفونت بستر ناخن باشند.
ـ ناخن‌های متمایل به آبی ممکن است نشانه مشکلات تنفسی یا سوءتغذیه شدید باشند.
ـ ناخن‌های سالم ـ کوتاه یا بلند ـ می‌بایست صاف، بدون لک، فرورفتگی یا برآمدگی، شفاف و متمایل به صورتی باشند. اگر ناخن‌هایتان بلند است، باید آنها را با سوهان حالت دهید و تمیز کنید.
ـ در افراد جوان، رشد ناخن‌ها سریع است. همراه با افزایش سن، امکان دارد ناخن‌ها ضخیم‌تر، سخت‌تر و برآمده شوند. به همین دلیل است که همراه با افزایش سن، مراقبت از ناخن اهمیت بسیاری پیدا می‌کند.
● چه کنیم تا ناخن‌های سالم و زیبا داشته باشیم؟
۱) از رژیم غذایی متعادل که شامل مقادیر فراوان از میوه‌ها و سبزیجات تازه، حبوبات و گوشت لخم می‌باشد، استفاده کنید.
۲) هنگام انجام وظایف خانه به‌ویژه شستن ظرف‌ها از دستکش استفاده کنید.
۳) ناخن را با برس ویژه تمیز کنید، مخصوصا پس از کار با مواد کثیف
۴) برای سوهان‌کشیدن ناخن‌هایتان از سوهان‌های نرم و ظریف استفاده کنید و هیچگاه ناخن‌ها را در دو جهت سوهان نکشید. ناخن‌ها را تنها از سمت گوشه به سمت مرکز ناخن در یک جهت سوهان بکشید.
۵ ) از ناخن‌ها استفاده ابزاری نکنید مثلا از آنها برای باز‌کردن منگنه استفاده نکنید.
۶) ناخن‌ها را خشک و تمیز نگاه دارید. این کار کمک می‌کند تا باکتری‌ها و قارچ‌ها روی ناخن‌ها تجمع پیدا نکنند.
۷) اگر ناخن‌های پایتان ضخیم بوده و کوتاه‌کردن آنها دشوار است، آنها را به‌مدت ۵ الی ۱۰ دقیقه درون مخلوط آب و نمک گرم (یک قاشق چای‌خوری نمک در نیم‌لیتر آب) فرو ببرید. این کار باعث نرم‌شدن آنها می‌شود.
۸) ناخن‌ها را برای ایجاد حداکثر استحکام باید به‌طور مستقیم کوتاه کرده، به‌طوری که اندکی در گوشه‌ها گرد شوند.
۹) رشته‌های باریکی که از پوست گوشه ناخن آویزان هستند را نکنید چون باعث عفونت می‌شود، بهتر است با ناخن‌گیر جدا و ضدعفونی شوند.
۱۰) ناخن‌هایتان را نجوید.
۱۱) صابون و مواد شوینده قوی سبب خشکی و ترک‌برداشتن ناخن‌ها می‌شوند. برای شستن دست‌ها از صابون‌های ملایم استفاده کنید.
۱۲) از لاک‌برها استفاده نکنید زیرا آنها باعث خشکی ناخن می‌شوند. در صورت استفاده از آنها از لاک‌برهای فاقد استون استفاده کنید.
۱۳) پیش از باغبانی، ناخن‌های خود را در صابون فرو ببرید. این کار سبب می‌شود میکروب‌ها به زیر ناخن‌ها نفوذ نکند.
۱۴ـ پس از سوهان‌کشیدن ناخن‌ها، آنها را برای چند دقیقه درون آب گرم صابون‌دار ماساژ دهید تا چربی ناخن‌ها گرفته شود.
۱۵) یک تا ۳ ماه از سال به ناخن‌های خود استراحت دهید تا ناخن‌ها مجددا سلامتی خود را بازیابند.
۱۶) آب و مایعات فراوان بنوشید.
۱۷) برای داشتن ناخن‌های سالم، مصرف روزانه ۵/۲ میلی‌گرم بیوتین (غیر از زنان باردار) و غذاهای حاوی بیوتین مانند تخم‌مرغ و جگر بسیار مفید می‌باشد.
۱۸) هر روز دستان و ناخن‌های خود را با مواد مرطوب‌کننده مرطوب کنید. همچنین از غذاهای سرشار از سولفور و سیلیکون مانند گل کلم و ماهی استفاده کنید.
۱۹) آب هویج تازه بنوشید چون سرشار از کلسیم و فسفر بوده و در استحکام ناخن‌ها بسیار مفید است.
۲۰) براق‌کننده لب برای نرم کردن ناخن‌ها بسیار موثر است.
۲۱) برای فرم‌دهی ناخن‌ها، باید به آرامی به وسیله یک سوهان نرم سوهان زده شوند، نه با سوهان زبر، زیرا در این صورت به ناخن آسیب می‌رسد. پس به آرامی با زاویه ۴۵ درجه از گوشه ناخن به طرف نوک انگشت سوهان بزنید تا به لایه‌های ناخن صدمه نزنید. گوشه‌های ناخن را نیز زیاد سوهان نکشید، زیرا ناخن را ضعیف می‌کند. به طور کلی مراقبت از ناخن‌های کوتاه آسان‌تر است.
● رفع مشکلات ناخن
برای ناخن‌های خشک و شکننده را به دفعات با کرم یا روغن دست بمالید. غذاهایی که اسید‌های چرب مفید دارند (مانند تخم‌مرغ، گوشت، ماهی و حبوبات) را بیشتر مصرف کنید. همچنین از مصرف بیش از اندازه پاک‌کننده‌های ناخن که حاوی استون هستند بپرهیزید زیرا استون ناخن را خشک می‌کند. هنگام شستن ظرف نیز حتما دستکش بپوشید.
▪ عفونت ناخن
عفونت ناخن ممکن است منجر به خارش، خشکی، تاول، نرمی و شل‌شدگی ناخن شود. برای تجویز پماد ضد‌قارچ به پزشک مراجعه کنید.
▪ جویدن ناخن‌
جویدن ناخن به مرور زمان باعث آسیب‌دیدگی ناخن‌ها می‌شود. اگر شما ناخن‌هایتان را می‌جوید، آنها را به محلول ضد‌جویدن ناخن آغشته کنید. این عمل باعث می‌شود که قبل از جویدن ناخن به این کار فکر کنید. بهتر است در موارد مقاوم و مداوم به پزشک مراجعه کنید.
▪ رشته‌های کنار ناخن؛
ممکن است این تکه پوست‌های مرده نزدیک به ناخن دردناک باشند. آنها را به دقت بچینید، ناخن‌ها را با مصرف کرم مرطوب نگه دارید و از مکمل‌های ویتامین B و C استفاده کنید یا غذاهایی مانند سبزیجات و مرکبات را بیشتر مصرف کنید.
▪ رشد ناخن درون پوست
این حالت دردناک زمانی ایجاد می‌شود که ناخن به طرف داخل پوست یا گوشه انگشت رشد کند. در این حالت ناخن را خیس و به دقت آن را کوتاه کنید. اگر بهتر نشد به پزشک متخصص مراجعه کنید.
● ناخن‌های انگشتان پا
مراقبت از ناخن‌های انگشتان پا به مراتب راحت‌تر از انگشتان دست است؛ چون کمتر می‌شکنند یا ترک برمی‌دارند، با وجود این، دانستن چند نکته برای محافظت ناخن‌های انگشتان پا بد نیست:
از پا برهنه راه رفتن در جاهای خیس مانند حمام یا استخرهای عمومی بپرهیزید تا از عفونت‌های قارچی پیشگیری کنید.
جوراب خود را هر روز بشویید و کفش‌هایتان را همواره پاکیزه نگه دارید.
از پوشیدن کفش‌های تنگ پرهیز کنید.
ناخن‌های مصنوعی یا مانیکور
یکی از روش‌هایی که زنان برای زیبا کردن ناخن‌های خود به کار می‌برند، استفاده از ناخن‌های مصنوعی یا موادی است که سطح یا شکل ناخن را به فرم دلخواه درآورد، هر چند تحقیقات در سال‌های اخیر روشن کرده است استفاده از این‌گونه ناخن‌ها و حتی کاشت آنها می‌تواند باعث بروز عوارضی برای این افراد شود.
امروزه خانم‌ها به دو دلیل از ناخن‌های مصنوعی یا کاشت ناخن استفاده می‌کنند؛ یکی به دلیل بیماری‌های مختلفی است که صفحه ناخن از بین رفته و تغییر شکل یافته است و برای پوشاندن این آسیب از ناخن‌های مصنوعی استفاده می‌شود. همچنین دسته دیگری از زنان به دلیل زیبایی به کاشت ناخن‌های مصنوعی به روش‌های مختلفی روی می‌آورند.
پزشکان معتقدند ناخن‌های مصنوعی بعد از تمیز کردن سطح ناخن به اندازه ناخن بریده و توسط چسب‌های مخصوصی چسبانده می‌شوند که یا رنگی بوده و یا اینکه بعد از چسباندن توسط لاک‌های مختلفی به دلخواه رنگ می‌شوند، ناخن‌های مصنوعی (ورقه‌های پلاستیکی) معمولا سه، چهار روز بیشتر نباید باقی بمانند. زیرا اولا برخورد با مواد شوینده و مواد شیمیایی سبب جدا شدن آنها می‌شود و ثانیا تبخیر ترکیبات ناخن موجب جدا شدن آنها می‌شود که در صورت باقی ماندن صدماتی را برای ناخن‌ها به وجود می‌آورد.
همچنین به دلیل اینکه ناخن دائما در حال رشد است بعد از مدتی باعث به وجود آمدن فاصله بین ناخن اصلی و ناخن کاشته شده می‌شود که مرتبا باید تعویض شود تا فرم آن به درستی حفظ شود.
از عوارض ناخن‌های مصنوعی و کاشت آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
درماتیت (اگزمای تماسی) ـ که به دلیل تحریک و آلرژی در پوست دور ناخن و در قسمت‌های مختلف بدن ایجاد می‌شود از مهم‌ترین عوارضی است که در اثر استفاده از ناخن‌ها به وجود می‌آید، همچنین براساس گزارشات به دست آمده افراد آرایشگری که کار کاشت ناخن را انجام می‌دهند به علت آزاد شدن سم سیانید و بخار ناشی از آن دچار مسمومیت می‌شوند.
همچنین در اثر استفاده از این ناخن‌ها انیکولایزیس که در واقع کندگی لبه آزاد ناخن از بستر است ایجاد می‌شود، ناصافی، تغییر ناخن، خط خط شدن آن، شکنندگی و خرد شدن ناخن نیز در اثر استفاده از ناخن‌های مصنوعی به وجود می‌آید، حتی بعضی از مواقع ناخن به طور کامل از بین می‌رود و تغییراتی در رنگ ناخن‌ها به وجود می‌آید.
التهاب حاشیه ناخن و بروز عفونت‌های معمولی یا قارچی نیز از دیگر عوارض آن است. برای چسباندن ناخن از حلال‌های مختلفی استفاده می‌شود بنابراین به دلیل حل شدن لایه محافظ ناخن در ناخن مصنوعی، ناخن‌ها استحکام خود را از دست می‌دهند و حالت نرمی شکل پیدا می‌کنند و آسیب‌پذیرتر می‌شوند و میکروب‌ها خصوصا عفونت‌های قارچی به راحتی وارد لایه زیرین ناخن می‌شوند.
ناخن‌های مصنوعی که توسط چسب‌های مخصوص روی ناخن قرار می‌گیرد باعث بروز عوارضی همچون انواع آلرژی‌های پوستی می‌شود که با عوارض قرمزی، التهاب، پوسته‌ریزی و خارش ظاهر می‌شوند.
در عمل کاشت ناخن یا مانیکور، به دلیل اینکه پوست کناره ناخن در بعضی از مواقع دچار خونریزی می‌شود و ابزار کار را‌ آلوده می‌کند، در صورت عدم رعایت بهداشت، احتمال انتقال بیماری‌های ویروسی همچون ایدز و هپاتیت را افزایش می‌دهد.
جدا کردن ناخن‌های مصنوعی
بهترین روش برای جدا کردن ناخن‌های مصنوعی استفاده از آب ولرم است که در این حالت ناخن‌ها خود به خود جدا می‌شوند، خانم‌ها می‌توانند برای بهبودی عوارض چسب ناخن از کرم‌های مرطوب کننده مانند «اوسرین» استفاده نمایند.

مریم صابونی

منبع : روزنامه تهران امروز