محاسبه محلولیت داروها در مخلوط‌های هیدروالکلی با استفاده از تئوری نظم متحرک

مکانیسم انحلال و امکان پیش‌بینی میزان محلولیت مواد از موارد پیچیده در مطالعات شیمی فیزیکی بوده و تا به حال حل نشده باقی مانده است. پیش‌بینی رفتار محلول و بالاخص میزان محلولیت یک ماده در آن، پارامتر مهمی برای کاربردهای شیمیائی و داروئی مواد می‌باشد. مطالعات متعددی در این خصوص انجام شده و مدل‌های بسیاری ارائه گردیده است اساس استدلالی معادلات تئوریک پیش‌بینی محلولیت مواد برگرفته از قوانین گازها بوده و این در حالی است که تحرک ملکول‌ها در فاز گازی و مائی متفاوت از هم می‌باشند. ترمودینامیک نظم متحرک در مایعات توسط هوسکن و همکاران تبیین شده و بر مبنای این اختلاف اساسی مابین حالت‌های گازی و مائی استوار است.
ملکول‌های مایعات به‌طور مداوم در حرکت بوده و تغییرات همیشگی در برخورد مابین گروه‌های ملکولی وجود دارد. با فرض برخوردهای تصادفی، مدت زمان تماس گروه‌ها متناسب با کسر حجمی فاز مائی است که آن گروه‌ها اشغال می‌کنند. با وجود این، برهم کنش‌های ترجیحی منجر به تماس طولانی‌تر برخی گروه‌های ملکولی (خصوصاً واجد پیوند هیدروژنی با همدیگر می‌شوند.

ابوالقاسم جویبان
محمد برزگرجلالی
علی نخودچی
فرناز جباری‌بر
جلال حنائی

منبع : مجله دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تبريز