ابوبکر ربیع بن احمد اخوینی بخارائی

جنسیت: مرد
تولد و وفات: ( ... - ح ۳۷۳) قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: طبیب و نویسنده
اهل بخارا بود و شاگرد ابوالقاسم طاهربن محمدبن ابراهیم مقانعی رازی و ابوالقاسم مقانعی شاگرد فیلسوف و پزشک معروف ، زکریای رازی بود. آگاهی ما دربارهٔ حوادث زندگانی اخوینی محدود است. در همهٔ عمر به کار طبابت اشتغال داشت و در عصر خود پزشکی مشهور بود و به‌علت توفیق در درمان بیماران مالیخولیائی او را بجشک دیوانگان می‌نامیده‌اند. علت شهرت اخوینی چیزی جز این نبود که وی در آن روزگار از مرز تقلید به مرحلهٔ اجتهاد رسید. وی برای درمان بعضی از بیماری‌ها نسخه‌های ابتکاری پیشنهاد کرد. از آثار اخوینی به جز کتاب مفصل "هدایهٔ‌المتعلین فی‌الطب" که به‌نام‌های "هدایهٔ" و "کناش" نیز خوانده شده ، اثر دیگری دردست نیست. گرچه ، خود او در همان کتاب از دیگر آثار خود: "قرابادین"؛ "کتاب نبض"؛ "کتاب تشریح" اسم می‌برد. کتاب "هدایه" دارای یک فهرست مطالب و سه قسمت اساسی در دویست باب است. با آنکه این کتاب براساس طب رازی نوشته شده ، پس از کتاب "قانون" ابن‌سینا همچنان از مشهورترین کتاب طب است. چنان‌که در اواسط قرن ششم قمری ، نظامی عروضی آن را از جمله "کتب وسط" طبی خواند. اهمیت کتاب "هدایه" در دو جهت است ، نخست اینکه از قدیمی‌ترین آثار پزشکی است و دو دیگر از آن جهت که از شمار کهن‌ترین آثار منثور زبان فارسی است. مؤلف برخلاف شیوهٔ معمول نویسندگان که کتاب خود را به سلاطین و امرا تقدیم می‌کرده‌اند ، مقدمهٔ کتاب را به‌نام فرزندان خود نوشته.

منبع : مطالب ارسالی