چهارشنبه, ۱۷ بهمن, ۱۴۰۳ / 5 February, 2025
مجله ویستا


کتیبه کلی شین در اشنویه ، نقده


در گردنه كلی‌شین‌اشنویه در جنوب غربی دریاچه ارومیه، استوانه‌ای قرار دارد كه بر بدنه آن به دو زبان اورارتویی و آشوری كلماتی كنده شده كه در نوع خود بی‌نظیر و از آثار فوق‌العاده جالب توجه استان است.
به استناد آثار تاریخی پس از شردوری اول، پسرش ایش‌بوای‌نی در حدود سال 828 قبل از میلاد پادشاه اورارتو شد. این پادشاه زبان اورارتو را در كتیبه‌های خود به كار برد و چون كشور خود را از شرق تا رواندوز توسعه داد، در همان سنگ‌نبشته شرح فتوحات خود را مندرج ساخت.
در كتیبه مزبور عنوان آشوری پادشاهان كه شاه ناایری بود به شابیاای تغییر یافت. پادشاه مزبور پس از چندی پسرش مینوا را به سلطنت اورارتو نشانید و او را با خود در پادشاهی شریك كرد. چنانكه كتیبه كلی شین نام هر دو پادشاه را در بر دارد. مینوا تا سال 785 قبل از میلاد بر آن كشور پادشاهی داشت. در زمان این پادشاه حدود مملكت اورارتو توسعه یافت،‌ از جنوب تا نزدیك آشور و از شمال تا ارمنستان شمالی بسط پیدا كرد. این كتیبه نیز از دستبرد حوادث مصون نمانده و صدمات زیادی دیده است.