عوارض جانبی اهدای خون کامل در اهداکنندگان یزد

● سابقه و هدف:
اهدای خون در بیشتر موارد بدون هیچ گونه عارضه ای انجام می پذیرد. اما در تعداد محدودی از اهدا کنندگان منجر به بروز عوارضی می گردد. تحقیقات نشان داده اند که عوارض جانبی اهدای خون بر بازگشت اهداکننده برای اهدای خون مجدد و جذب اهدا کنندگان اثر منفی داشته است. هدف از این مطالعه بررسی واکنش های وازووگال و آسیب های ناحیه بازوی اهدا کنندگان در هنگام اهدای خون و تا مدتی پس از آن بود.
● مواد و روش ها:
این مطالعه مقطعی در پایگاه انتقال خون یزد از شهریور ۱۳۸۴ تا دی ماه ۱۳۸۵ انجام گرفت. ۱۰۰۰ اهدا کننده به روش تصادفی ساده انتخاب شدند و از نظر بروز واکنش های وازووگال در هنگام اهدای خون، تا یک ساعت پس از اتمام خون گیری توسط پزشک بررسی شدند. اهدا کنندگان سه هفته پس از اهدای خون از نظر بروز آسیب ناحیه بازوی خونگیری مورد مصاحبه قرار گرفتند. داده ها در پرسشنامه ثبت و با استفاده از آزمایش های مجذور کا(Chi-square)، دقیق فیشر (fisher exact test) ، Anova و T-test تجزیه و تحلیل گردید.
● یافته ها:
فراوانی واکنش های وازووگال ۲% با فاصله اطمینان ۹۵% (۱.۱ تا ۲.۹ درصد) بود. شایع ترین یافته های ناحیه بازو درد در محل خونگیری(۸.۲%) و کبودی (۷%) بودند. فراوانی هماتوم ۱.۴% بود و شکایات حسی (۰.۷%) کمترین فراوانی را داشتند که در مدت یک هفته بهبود می یافتند. شیوع واکنش های وازووگال در اهدا کنندگان جوان، بار اول و کم وزن بیشتر بود. بروز عوارض محل خونگیری با جنس و وضعیت اهدا ارتباط معنی داری نداشت.
● نتیجه گیری:
عوارض جانبی اهدای خون در این مطالعه کمتر از سایر مطالعات بود که می تواند به دلیل انتخاب صحیح اهدا کنندگان توسط پزشک و وجود کارکنان آموزش دیده و ماهر جهت انجام خونگیری و مراقبت از اهدا کنندگان حین اهدای خون باشد.

هایده جوادزاده شهشهانی
محمدطاهر یاوری

منبع : پایگاه اطلاعات علمی