عملکرد وزارت بهداشت در عرصه تجهیزات پزشکی

تهیه و تامین تجهیزات پزشکی حدود یک سوم از بودجه بهداشت و درمان را به خود اختصاص می‌دهد با پیشرفت علم و تکنولوژی، هر روزه میزان نیاز نظام سلامت به تجهیزات پزشکی به منظور پیشگیری، پایش، تشخیص و درمان بیماری‌ها افزایش می‌یابد. تهیه و تامین این تجهیزات حدود یک سوم از بودجه بهداشت و درمان را به خود اختصاص می‌دهد. به همین دلیل، مدیریت و ایجاد زیرساخت‌های لازم جهت تصمیم‌گیری صحیح و اصولی برای تمامی کاربران با توجه به گستردگی و تنوع این محصولات و رشد روزافزون آن امری بسیار مهم و قابل توجه می‌باشد. در این میان، قانون‌گذار با توجه به ارتباط مستقیم این وسایل و تجهیزات با سلامت جامعه، جایگاه بسیار خطیر و مهمی را برای متولی آن - وزارت بهداشت – قائل شده است، به نحوی که هرگونه فعالیت در این حوزه اعم از تولید، واردات، توزیع، خدمات پس از فروش و... را منوط به اجازه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نموده است. در این مجال سعی شده است گزارشی کوتاه و فهرست‌وار از اقدامات صورت گرفته توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این حوزه به استحضار خوانندگان محترم رسانده شود.
● تولید تجهیزات پزشکی
در این زمینه کشور پتانسیل و توانمندی‌های زیادی دارد. وجود نیروی انسانی متخصص، با نشاط و نخبه با گرایش‌های مختلف که سالیانه حدود ۹۰۰ نفر بر تعداد آنها نیز افزوده می‌شود، تولید بیش از ۵۵۰ گونه از وسایل و تجهیزات پزشکی مختلف که از سوی ۴۵۰ واحد تولیدی تهیه و عرضه می‌شود، همه از وجود پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های بالا در این عرصه حکایت دارد
با عنایت به جهت‌گیری دولت مبنی بر حمایت از تولیدات با کیفیت داخلی و پیگیری و نظارت وزارت بهداشت، در این زمینه، میزان خرید بیمارستان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور از تولیدات و تجهیزات پزشکی بین ۳۰۰ تا ۷۰۰ درصد افزایش داشته است. در زمینه صادرات این محصولات به خارج از کشور نیز با رشد حدود ۳۰ درصد این محصولات روبه‌رو هستیم. وزارت بهداشت، جهت ارتقای کیفیت این محصولات، اقدامات بسیاری را در این زمینه انجام داده که در این میان به تدوین ضوابط تولید تجهیزات پزشکی و تبیین الزامات وزارت متبوع جهت صدور تائیدیه، برگزاری سلسله جلسات آموزشی‌تخصصی ویژه تولیدکنندگان، برخورد جدی با تولیدکنندگان بی‌کیفیت و بدون مجوز، ارتقای استانداردهای تولید و هدف‌گذاری اخذ ۱۲۰ استاندارد بین‌المللی مربوط به اتحادیه اروپا توسط تولیدکنندگان از جمله اقدامات وزارت بهداشت، در این زمینه بوده است. با اجرای طرح شناسنامه‌دار نمودن شرکت‌‌های تجهیزات پزشکی پس از دو سال فعالیت مستمر به حمدا.. موفق به شناسنامه‌دار نمودن تمامی شرکت‌های تجهیزات پزشکی اعم از تولیدکننده و واردکننده شده‌ایم. با اجرای این طرح وسیع و گسترده تمامی شرکت‌های تجهیزات پزشکی که بالغ بر ۲۰۰۰ شرکت می‌باشند و ۵۵۰۰ نمایندگی کمپانی بین‌المللی را به خود اختصاص داده‌اند، در وزارت بهداشت ثبت گردیده‌. با اجرای این اقدام ارزشمند اطلاعاتی بسیار دقیق از عرضه‌کنندگان تجهیزات پزشکی با جزئیات مختلف در دسترس عموم مصرف‌کنندگان این تجهیزات قرار گرفته است. قابل تذکر است که با توجه به web-base بودن طرح اطلاعات مربوط با مراجعه به وب سایت اداره کل تجهیزات پزشکی به آدرس www.imed.ir به راحتی در اختیار قرار دارد.
● رتبه‌بندی شرکت‌ها
به منظور ارتقای ارایه خدمات و ایجاد رقابت سالم و سازنده فی‌مابین تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان این تجهیزات، اداره کل تجهیزات پزشکی به عنوان دستگاه مرکزی در دولت وظیفه رتبه‌بندی شرکت‌های تجهیزات پزشکی را عهده‌دار گردیده است و در این زمینه پس از ساعت‌ها کار کارشناسی به عمل آمده و مطالعه تجربیات موجود در سایر کشورهای دنیا در این زمینه ضوابط رتبه‌بندی شرکت‌های تجهیزات پزشکی تدوین و به حول و قوه الهی از ابتدای تابستان سال جاری در گام اول شرکت‌های ارایه‌کننده تجهیزات تصویربرداری، آزمایشگاهی و بیهوشی رتبه‌بندی خواهند شد. با اجرای این امر مهم، پس از بررسی مسائلی همچون شیوه ارایه خدمات پس از فروش، میزان رضایت‌مندی مشتری، اجرای استانداردهای مختلف از جمله ۱۳۴۸۵ ISO، ۲۰۰۰-۹۰۰۱ و... به هر شرکت رتبه خاصی اختصاص خواهد یافت و طبعا رتبه مذکور مبین جایگاه عرضه‌کنندگان این تجهیزات و تعیین‌کننده در چگونگی شرکت در مناقضات یاخریدهای دانشگاه‌ها و مراکز بهداشتی‌درمانی و جامعه پزشکی کشور خواهد بود (اطلاعات کامل‌تر از طریق سایت
www.imed.ir قابل دسترسی می‌باشد).
● خدمات پس از فروش
موضوع ضابطه‌مند نمودن خدمات پس از فروش نیز یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های صورت گرفته از سوی وزارت متبوع طی سنوات گذشته بوده است. تدوین ضوابط مربوطه به ارایه خدمات، تدوین و ابلاغ تعرفه خدمات پس از فروش برای دستگاه‌های دیالیز CT Scan و MRI، بازدید نوبه‌ای واحدهای ارایه‌کننده خدمات پس از فروش نیز از جمله اقدامات صورت گرفته در این زمینه می‌باشد. ضوابط مربوط در قالب کتاب چاپ و منتشر شده و قابل دسترس می‌باشد. پیگیری شکایت‌های متعدد در زمینه تجهیزات پزشکی و اعمال نظارت‌های متعدد در این زمینه از جمله مهم‌ترین فعالیت‌های ستاد تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت طی سه سال گذشته بوده است. فقط در سال گذشته به وسیله اداره کل تجهیزات پزشکی قریب به ۲۰۰۰ پرونده ارجاع شد؛ با موضوعات گوناگون در عرصه تجهیزات پزشکی رسیدگی گردیده که تعداد قابل توجهی از سوی همکاران محترم حل و فصل شده و تعدادی نیز برای رسیدگی به مراجع قضایی ارجاع شده است. با توجه به کارسازی و کارشناسی‌های به عمل آمده تقریبا جملگی به وسیله مراجع محترم قضایی به صدور حکم و برخورد با متخلفین منجر شده است
موضوع نظارت بر قیمت تجهیزات پزشکی – علاوه بر کیفیت آن – یکی دیگر از فعالیت‌های اخیر وزارت بهداشت طی سال جاری است. برابر قانون قیمت کالا و و تجهیزات گوناگون براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، اما با توجه به اطلاعات دقیقی که در این زمینه در دسترس است، وزارت متبوع با همکاری شرکت مادر تخصصی دارویی و تجهیزات پزشکی کشور و سایر شرکت‌های ذیربط موضوع رصد قیمت تجهیزات پزشکی را در دستور کار خود قرار داده است و امید است با این اقدام ارزشمند موضوع کنترل قیمت‌های وسایل و تجهیزات پزشکی به نحو احسن تحقق یابد.
● برنامه اجرای هولوگرام
توزیع و عرضه تجهیزات پزشکی نیز موضوع بسیار مهم و قابل توجهی است که در سال‌های جاری مورد توجه قرار گرفته و سعی شده با تدوین ضوابط مربوطه موضوع توزیع صحیح و اصولی این تجهیزات تحقق یابد. در حال حاضر با همکاری و تعامل نزدیک با معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت و همچنین شورای عالی اصناف در حال تدوین دستورالعمل توزیع تجهیزات پزشکی در داروخانه‌های سراسر کشور و همچنین در صنوف مرتبط می‌باشیم. ظرف سال جاری، به منظور اعمال نظارت دقیق‌تر دستگاه‌های نظارتی و تامین امکان تشخیص کالاهای قاچاق و غیراصل از کالاهای با کیفیت و مورد تایید وزارت بهداشت، موضوع هولوگرام‌دار نمودن کالا و تجهیزات پزشکی در دستور کار قرار گرفته است که به حمدا.. در سال جاری در گام اول مواد و تجهیزات دندانپزشکی با همکاری سازمان انرژی اتمی در حال دریافت هولوگرام و نصب برچسب اطمینان هستند. قابل ذکر است که همکاری با سازمان‌های بیمه‌گر و حمایت و پشتیبانی آنها برای تحقق این امر مهم صورت پذیرفته و از ۲۰/۴/۸۷ تجهیزات ارتوپدی، قلبی و چشمی نیز عرضه‌ای نظام‌مند و براساس ضوابطی خاص توزیع خواهند شد. (برای دریافت اطلاعات بیشتر، به آدرس imed.ir مراجعه شود.)
● نوسازی و تجهیز
بحث نوسازی و تجهیز مراکز بهداشتی‌درمانی سراسر کشور نیز یکی دیگر از اقدامات بسیار مهم و قابل توجه ظرف دو سال گذشته بوده است. اختصاص ۲۰۰ میلیون دلار برای خرید تجهیزات پزشکی علاوه بر بودجه خرید تجهیزات پزشکی دانشگاه‌ها در سال گذشته و اختصاص ۱۲۰ میلیون دلار دیگر در سال جاری از جمله اقدامات صورت گرفته در سنوات گذشته بوده که با همکاری مجلس محترم و دولت به انجام رسیده است. فقط ظرف سال گذشته ۵۵ دستگاه CT Scan و بیش از ۴۰۰۰ دستگاه ونتیلاتور برای ایجاد و تجهیز بیمارستان‌ها و بخش‌های CCU و ICU خریداری شده است. همچنین به خرید چهار دستگاه رادیوتراپی برای بیماران سرطانی می‌توان اشاره کرد. مجموعه اقدامات انجام شده به جز اقداماتی که به وسیله دانشگاهها و بیمارستان‌های سراسر کشور ظرف سه سال گذشته به صورت مستقل صورت پذیرفته و یا در قالب سفرهای استانی ریاست محترم جمهوری و در حال انجام است. امید است با توجه به اقدامات ارزشمند صورت گرفته و به ثمررسیدن این اقدامات، شاهد سلامت و رفاه بیشتر مردم عزیز کشورمان باشیم. در پایان، با توجه به اهمیت نظرات مصرف‌کنندگان محترم این تجهیزات در کشور و اعمال نظارت صحیح و کارآمد بر حوزه تجهیزات پزشکی، درخواست می‌شود.

منبع : هفته نامه سپید