گفت و گوی مریم خراسانی با یکی از فعالان آنارکوفمینیست

▪ با سلام و تشکر از پذیرفتن این گفت و گو لطفاً خودتان را معرفی کنید:
ـ ساندرا اریک‌سون، ۲۸ ساله، متولد ۱۹۷۴، فعال فمینیسم آنارشیستی. از سال ۹۵ فعالیت آنارکوفمینیستی را شروع کردام فعالیت در جنبش استقلال‌طلبی باسک اسپانیا شروع کردم. من معلم هستم و با بچه‌های ۱۵-۱۳ ساله کار می‌کنم. معلم زبان سوئدی برای خارجی‌ها.
▪ ویژگی‌های آنارکوفمینیسم چیست؟
ـ آنارشیسم به معنی ضدهیرارشی (ضد سلسله مراتب) است ولی در عمل این طور نبود؛ به این دلیل ما فعالیت آنارکوفمینیسم را شروع کردیم. برای این که در جنبش آنارشیستی مردان قدرت بیشتری نداشته باشند. آنارشیسم به این معنی که ما معتقد به پارلمانتاریسم و دولت نیستیم. ما مخالف قدرت گرفتن هستیم. اگر قدرت بگیریم پایینی‌ها را نمی‌شناسیم، اگر از طریق قدرت به پارلمان برویم ... از روش‌های غیرپارلمانی استفاده می‌کنیم، نمی‌خواهیم قدرت بگیریم ... ما نمی‌خواهیم مثل احزاب مارکسیستی و کمونیستی قدرت بگیریم، ما می‌خواهیم به شکل فدراتیو عمل کنیم، تشکل می‌خواهیم اما به شکل توزیع قدرت در آن و نه تمرکز قدرت ... همه باید حق تصمیم‌گیری در مورد همه چیز داشته باشند مثلاً در مدرسه‌ بچه‌ها و معلم‌ها، نان‌پزها برای خودشان، هر شهری برای خودش؛ همه در مورد مسائل خودشان و مسائل عمومی باید حق تصمیم‌گیری داشته باشند. تشکل و نماینده باشد اما تند و تند عوض شوند. هیچ کس در جایگاه قدرت تثبیت نشود ... ما با دولت مخالفیم، در سیستم دولت در سیستم دولت عده‌ای قدرت می‌گیرند مثل مردها، سفیدها و ... ما مخالف سلسله مراتب قدرت هستیم.
▪ مکانیزم انتخاب نماینده‌ها چگونه است؟
ـ از هر بخش کوچکی مثل مدرسه و بیمارستان و غیره طی بحث و گفت و گو نمایندگانی انتخاب می‌شوند ـ نمایندگانی از هر کدام از بخش‌های کاری ـ و در مورد همه‌ی مسائل کمون مربوط به شهر و کشور بالا می‌روند، پیشنهاد می‌دهند و بعد برمی‌گردند به بخش‌های کوچکی که از آن آمده‌اند و مشورت می‌کنند تا مسائل مشخصی مورد قبول همه حاصل شوند. خود افراد می‌گویند که چه کسی را می‌خواهیم (آن کس که بیشتر رأی آورد انتخاب می‌شود) شکل دیگری هم هست: لیست نام‌ها! این بار شما انتخاب شوید و بعد دیگری‌ها (به نوبت). رأی دادن چیز خوبی نیست چون ممکن است همه به مردها رأی دهند یا به کسی که محبوب است ...
▪ نقد شما به شیوه‌ی پارلمانتاریسم چیست؟
ـ ما رأی‌گیری نمی‌کنیم، از طریق لیست و بحث کار چرخشی و نوبتی ... وقتی کار تخصصی است مثل کار مربوط به مکانیک یا مالی یا اقتصادی بین آن‌هایی که متخصص این کارها هستند کار چرخشی است. در مورد آن‌هایی که بلد نیستند باید توسط متخصص‌ها آموزش بگیرند.
▪ راجع به آنارکوفمینیسم بیشتر بگویید:
ـ اعتقاد به چرخش و توزیع قدرت نظریه‌ی آنارشیسم در کل است، ما به این خاطر آنارکوفمینیسم شدیم که بین‌ زن‌ها هم سلسله مراتب هست مثل سلسله مراتب طبقاتی. قدرت بین زن‌ها هم هست قدرت زن سفیدپوست بیشتر از زنان جیاپاس هست ... حتی بین ما که معتقد به آنارشیسم هستیم مردان قدرت بیشتری دارند. زن‌های کشورهای ثروتمند قدرت بیشتری دارند تا زنان روستایی جیاپاس. من در این جامعه‌ فمینیست و آنارشیست شدم که قدرت کمتری دارم نسبت به مردان آنارشیست. و در سطح جامعه هم من به عنوان زن قدرت کمتری دارم ولی در مقابل زن خارجی من قدرت بیشتری دارم. خوب است که آنارکوفمینیست‌ها این را بدانند که آگاهانه با این سلسله مراتب قدرت مبارزه کنند. با طبقه‌ی زنان بورژوا همکاری نمی‌کنیم اما با زنان طبقات پایین، آنهایی که صدایشان به جایی نمی‌رسد همکاری می‌کنیم. اگر زن بورژوا هم مبارزه‌ای برای درخواستی و حقی داشته باشد ما مخالفت نمی‌کنیم اما همکاری ما با پایینی‌ها است. هر زنی اگر حقی در جامعه بگیرد برای همه‌ی زن‌ها خوب است. ما در مدرسه کار می‌کنیم و این چیزها را به همه آموزش می‌دهیم. از همه‌ی زن‌هایی که به آن‌ها تجاوز می‌شود حمایت می‌کنیم بدون در نظر گرفتن طبقه‌شان.
ما مخالف قدرت هستیم، قدرت باید از بین برود؛ ولی اگر زنانی برای گرفتن قدرت در مجلس مبارزه می‌‌کنند یا می‌خواهند کشیش شوند مخالفت نمی‌کنیم، این بد نیست اما همکاری هم نمی‌کنیم این خواست ما نیست. زنان بورژوا در کمون‌ها و در مدرسه‌ها مثل همه حق رأی دارند.
▪ نظرتان راجع به سرمایه‌داری چیست؟
ـ سرمایه‌داری بر پایه‌ی ستم است. مالکیت سرمایه از استثمار و به قیمت فقیرسازی به وجود می‌آید. سرمایه‌داری سوئد از قِبَل استثمار کشورهای آمریکای لاتین و افریقا زندگی می‌کند. مالکیت باید عمومی باشد. مدرسه باید در مالکیت بچه‌ها و معلم‌ها باشد. هر واحدی باید در مالکیت کارکنانش باشد. مسئله خود پول نیست، مسئله شکل استفاده‌ای است که از پول می‌شود. همه باید حقوق برابر داشته باشند. پول اضافی باید دوباره سرمایه‌گذاری شود برای همه ... دوباره به خود مردم برسد نه به جیب سرمایه‌دار مشخص.
▪ به نظر شما بنیان‌های ستم جنسی چیست؟
ـ سیستم سرمایه‌داری و مردسالاری. مردها قدرت بیشتری دارند. چپ‌های قدیمی می‌گفتند اول سرمایه‌داری نابود شود بعد مسئله‌ی زن ... ما اعتقاد نداریم طبقه‌ی کارگر باید قدرت بگیرد. ما با قدرت مخالف هستیم. هم‌زمان باید فکر قدرت را در زندگی روزانه از بین ببریم. همه باید در شکل دادن به زندگی خصوصی و عمومی جامعه سهیم باشند نه فقط قدرت ...
▪ در میان شما سلسله مراتب نسبت به سازمانهای دیگر چگونه است؟
ـ سلسله مراتب در میان ما در قدیم بیشتر بوده و اکنون کمتر شده است. مثلاً وقتی جلسه داریم یک ناظر (observator) می‌گذاریم که مواظب اقتدار و حرف زدن زیاد بعضی باشد ... کنترل اقتدار کند. ما به تنوع اشکال زندگی در کنار هم معتقدیم. امکان آلترناتیوهای مختلف باید باشد (هم‌زیستی، هم‌جنس‌گرایی، مختلط و غیره).
▪ باز هم اگر ممکن است از عقاید آنارکوفمینست ها بگویید.
ـ آنارکوفمینیست‌ها برای حق و حقوقی که مردان دارند و زنان ندارند مبارزه می‌کنند. ما فمینیست‌های طرفدار تشابه هستیم. به این معنا که آدم‌ها با خصوصیاتی مادرزادی به دنیا می‌آیند ولی این ساختار اجتماعی است که ما را به عاداتی معین مجبور می‌کند یا توسط تعلیم و تربیت محدود می‌کند. به جز تفاوت‌ آناتومی/کالبدی/فیزیکی مدرکی وجود ندارد که تفاوتی بین زن و مرد هست که مثلاً در مغز یا ژن نمودار شوند. اگر بگوییم زنان و مردان مشابه هم نیستند برتری مردان را حفظ کرده‌ایم. ما با فمینیست‌های راست مخالفیم که می‌گویند زنان بهتر است قدرت و مقامات را در جامعه داشته باشند. ما فکر می‌کنیم مسئله‌ی اصلی در خود همین موقعیت‌های قدرتی است، مشکل در خود قدرت است: موقعیت و جایگاه قدرت در جامعه.
فمینیست‌های راست می‌گویند زنان باید هرچه بیشتر از این جاهای قدرت داشته باشند. ما می‌خواهیم به نابرابری‌های بین انسان‌ها خاتمه بدهیم. ما این‌طور می‌بینیم که همه‌ی شکل‌های ستم مثل ستم به هم‌جنس‌گرایان یا خارجی‌‌ها درست مثل ستم بر زنان مهم و جدی است و این انواع ستم روی هم تأثیر می‌گذارند در یک جامعه‌ی سلسله مراتبی. ما معتقدیم که آدم باید مبارزه کند بر علیه ستم‌های دیگر موازی با مبارزه علیه ساختار اجتماعی مردسالاری. آنارکوفمینیسم در سال‌های دهه‌ی ۷۰ برای فمینیسم کار خاصی نمی‌کرد. ما آنارشیست‌هایی هستیم که می‌خواهیم به جامعه‌ی برابر بدون رهبر و سلسله مراتب برسیم. ما مرحله‌‌ی گذار (دیکتاتوری پورلتاریا) را آن‌طور که مارکسیست‌ها دلیل می‌آورند قبول نمی‌کنیم. آن‌طور که در روسیه این مرحله را سعی کردند طی‌کنند. در عوض ما این جوری می‌بینیم که همه‌ی انسان‌ها باید شروع کنند پراتیک همبستگی و برابری را در نزدیک‌ترین محیط خودشان. به این صورت آنارکوفمینیسم یک فلسفه‌ی زندگی است. روش سکسیستی می‌خواهد ما را از هم بپاشد. پس ما زنان باید به هم کمک کنیم. آنارکوفمینیسم یک جنبش همبستگی بین خواهرها است. ما خودمان را به شکلی مستقل متشکل می‌کنیم به این معنی که می‌خواهیم از این طریق که خودمان را خارج از ساختار قدرت قرار می‌دهیم ساختار قدرت در جامعه برجسته‌تر دیده شود. (از طریق جدا کردن خودمان از ساختار قدرت به آن نگاه می‌‌کنیم). خودمان را متشکل می‌کنیم بدون مردان.
▪ در مورد آنارشیسم و رنگ سیاه؟
ـ پرچم آنارشیست‌ها سیاه است مثل پرچم‌های دیگر نیست. بر خلاف پرچم‌های دیگر است. یک پرچم نیست. پرچمی است که پرچم نیست. برای این که نشان دهیم آنارشیست‌ها مرزهای ملی را قبول نمی‌کنند یا هر مرزی بین انسان‌ها را. رنگ انقلابی زنان بنفش است. نه خدایی و نه قدرتی. این وحدت و همبستگی خواهرها به آنان توانایی و قوت می‌دهد. کلمه‌ی قوت و قدرت در زبان‌سوئدی متفاوت است. به معناهای متفاوتی اشاره می‌کند. فاصله‌ی زن‌ها وقتی زیاد و عمیق می‌شود امکانات مبارزه کاهش می‌یابد.
▪ و در پایان در مورد جهانی شدن؟
ـ جهانی شدن از پایین را قبول داریم و نه از بالا.

استکهلم ـ اردیبهشت ۸۱
مترجم: اعظم آهوقلندری

منبع : جنس دوم