اسارت اجرا در چنبره متن

ـ نویسنده : سیروس کهوری‌نژاد
ـ کارگردان :‌امیر دژاکام
ـ بازیگران : شیرین بینا - رضا ایرانمنش - نادیا فرجی - کوروش زارعی و ...
ـ مکان اجرا : سالن اصلی تئاتر شهر
گروه تئاتر ماهان از آغاز فعالیت ، سعی در اجرای نمایش‌های ایرانی داشته و تاکنون شاید ، هفتاد درصد کارهای اجرا شده این گروه ، همسو با افکار و عقاید ایرانی بوده است.
رویاهای خلیج‌فارس که در بخش ویژه بیست و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حضور یافته ، به قلم سیروس کهوری‌نژاد به نگارش درآمده و امیر دژاکام آن را کارگردانی کرده است.
متن نمایش که با دراماتورژی ایوب آقا‌خانی ، تزئین یافته هنوز نتوانسته آن‌گونه که باید به درام قابل قبولی تبدیل شود. نام نمایش تداعی‌گر خاطرات تلخ و شیرین خلیج‌فارس است ، خاطراتی که در طی تاریخ این خلیج همیشه فارس به خود دیده و تاخت و تازهایی که بیگانگان بر آن داشته‌اند.
سیروس کهوری‌نژاد اگر با استناد به تاریخ و رویدادهای آن ، این نمایش را به نگارش در می‌آورد و تخیلات و ذهنیات خویش را در آن می‌گنجاند ، شاید از گسستگی هایی که در حال حاضر وجود دارد ، رهایی می‌یافت و متن به درام معتبرتری تغییر شکل می‌داد.
آدم‌های نمایش فاقد هویت و شناسنامه‌اند و به جز دو سه نفر ، مابقی به تیپ نزدیکترند . حال و هوای متن به چند موضوع اشاره دارد و هر یک در فرازهایی ، ابتر تجلی می‌یابند.
امیر دژاکام سعی و تلاش فراوانی کرده تا در اجرا ، ضعف‌های متن را بپوشاند ، اما عیوب نوشتاری آنچنان گسترده بوده که او را نیز در چنبره خود اسیر و عبیر کرده است. متن گاه به سبک و سیاق سوژه‌‌های هندی گرایش می‌یابد و گاه به اوهام و خیالات اشاره دارد و گاه نیز به تاخت و تاز بیگانگان می‌پردازد. هر یک از این سوژه‌ها ، می‌تواند بنای یک درام مجزا را پی‌ریزی کند ، اما نویسنده در لابلای هر یک از این سوژه‌ها ، سرگردان و پریشان می‌‌ماند و بدون نتیجه‌گیری و بدون پردازش حسابگرانه ، به سمت و سوی دیگری پرتاب می‌شود.
امیر دژاکام ، کارگردانی خلاق و توانمند است و در این اثر نمایشی نیز از خلاقیت‌های درونی ، تا آنجا که توانسته بهره گرفته است. حضور تصاویر همزمان با بازی بازیگران در پلی بک به نشانه تکثرگرایی صورت پذیرفته و بر جذابیت های اجرایی افزوده است.
ریتم کند اجرایی نیز صدمه زیادی را بر اجرا وارد می‌کند ، اگرچه کارگردان سعی دارد با حرکاتی کمیک ، چنین ضعفی را بپوشاند و خستگی‌های احتمالی دریافتگران را بکاهد ، اما بداهه برخی از بازیگران در حرکت و کلام ، نه تنها سرپوش بر ضعف نمی‌نهد ، بلکه وضعیت اجرایی را به سمت چند گانگی می‌کشاند و ضعف عمده تری را عیان می سازد. کارگردان باید در حرکت و کلام امیر کربلایی ، توقفی جدی مبذول دارد تا کار به سمت و سوی لودگی سوق نیابد. حرکات حسین محب‌اهری می‌تواند الگویی مثبت و سازنده برای این بازیگر جوان باشد و بازی‌های خود را غرق در حرکات مبتذل ننماید.
نادیا فرجی و سیروس همتی نیز در این اثر ، بازی‌های روان و یک دستی را ارائه می‌دهند و می‌کوشند تیپ‌های خاصی را تجلی دهند. سیروس همتی نیز باید هوشیارانه در حرکات کمیک پرسه زند تا بازی او به هزل و هجو کشانده نشود. مرجان قمری ، بازی سنگین و باوقاری دارد و در راستای درک فردی و با توجه به راهنمایی‌های کارگردان، شایسته و مطلوب ظاهر می‌شود.
کوروش زارعی ، حرکات زیبایی را به نمایش درمی‌آورد و با صلابت و استوار ، تجلی می‌یابد. مرتضی آقا حسینی در میمیک چهره باید دقت و وسواس بیشتری به خرج دهد و علی‌رغم چابکی حرکات و بیان رسا ضعف عمده‌ای در میمیک دارد. حضور رضا ایرانمنش و شیرین بینا ، دو بازیگر صاحب‌نام عرصه سینما و تلویزیون غنیمتی است که باید قدرشان را دانست و ارج و قربشان نهاد. طراحی صحنه و لباس ، زیبنده چنین اجرایی است ، اما باید در حذف زوایدی که مورد استفاده بهینه ای نیست ، کوشید. نورپردازی با امکانات وسیع سالن اصلی ، آن چنانکه باید به درخشش مطلوبی دست نمی‌یابد.
قاسم غریضی اگرچه حضوری کوتاه دارد و در بیان دچار لکنتی واقعی است ، اما حضور درخشان او ، تاثیری مثبت بر اجرا می‌گذارد.
پردیس افکاری ایفاگر نقش بی‌بی گل با تسلط کامل بر حرکت و بیان ، بازی مطلوبی را عیان می‌سازد. این بازیگر باید در زمینه بیان تمرین و ممارست بیشتری بنماید تا از ناکامی تلفظ بعضی از حروف در امان بماند.
حرکات موزون مستتر در اجرا ، آن‌گونه که باید ، درخشان جلوه‌گر نمی‌شود و در فراز هایی ، جذابیت اجرایی را کاهش می‌دهد. عدم کنترل بهزاد جاودانفرد در حرکات انفرادی ، بسیار مشهود است و بیش از آنکه به سمت و سوی زیبایی رهسپار شود ، حرکات ناموزونی را شکل می‌دهد. موسیقی ، یکی از ارکان اصلی وتاثیرگذار نمایش رویاهای خلیج فارس است و نشاط و انبساط خاطر دریافتگران را افزایش می‌دهد. امیر دژاکام در اجرای عمومی باید به طولانی‌بودن زمان نمایش ، اندیشمندانه بنگرد و ریتم کار را از کندی برهاند تا خستگی‌های احتمالی دریافتگران ، آنان را از دیدن نمایشی خاص ، محروم ننماید.

کامل نوروزی

منبع : روزنامه رسالت