پوشاک و مسکن

یكی از جلوه‌های ویژه ایلات و عشایر منطقه سیستان، نوع پوشش مردان و زنان عشایر است. قسمت‌های مختلف لباس مردان و زنان عشایر سیستان به شرح زیر است:
تومو (شلوار)، تومویا «تومون تنگ» كه مورد استفاده زنان و مردان عشایر این منطقه است به منزله شلوار می‌باشد. معمولاً پاچه تومو 5 تا 10 سانتی‌متر چرخ‌دوزی می‌شود. پارچه شلوار زنان بیشتر گلدار و شلوار مردان از پارچه‌های ساده گران قیمت و بیشتر از جنس كتان تهیه می‌شود. تا حدود دو دهه قبل زنان سیستان از شلوارهای گشاد همانند شلوارهای زنان ایل قشقایی فارس استفاده می‌كردند، ولی امروزه شلوار «تومون تنگ» می‌پوشند.
پی نر (پیراهن)، این پیراهن، گُشاد و یك تكه است كه تا زیر زانو می‌رسد كه در هنگام كار در مزرعه می‌پوشند.
پیراهن كوتاه و تنگ، این پیراهن را در ایام استراحت و یا در مهمانی‌‌ها می‌پوشند. مردان زنده دل گاهی نیز پیراهن‌هایی از پارچه نازك می‌پوشند و در رقص چوب شركت می‌كنند و هنگامی كه به دور خود می‌چرخند، چین‌های آن از هم باز می‌شود و منظره زیبای چتر مانندی را به وجود می‌آورند.
پاچین، زنان معمولاً از پیراهن پاچین استفاده می‌كنند. پاچین همانند دامنی است كه قسمت‌های پایین آن چین زیادی دارد كه پس از دوخت آن را به قسمت بالا تنه وصل می‌كنند. اندازه پاچین معمولاً از زانو بالاتر نیست.
لونگوته (سرپوش)، بیشتر مردان سیستان برای پوشش سر از لونگوته (نوعی عمامه) استفاده می‌كنند كه پس از پوشیدن كلاه، لونگه را به دور آن می‌پیچند و یك سر آن را از پشت گردن تا كمر آویزان نموده و سر دیگر آن را طوری گره می‌زنند كه حدود 10 تا 15 سانتی‌,تر روی گوش راست آویزان شود. لونگوته‌ گاهی از پارچه ابریشمی و عموماً از كتان است كه به گوش محلی آن را «خاسه» گویند.
كلاه، كلا‌ه‌هایی كه با لونگوته می‌پوشند از پارچه سفید كتان و خامه‌دوزی شده است و بیشتر در محل توسط زنان دوخته می‌شود. نوع دیگر آن كلاه «سیمی» است كه در افغانستان و پاكستان دوخته می‌شود و در بازارهای سیستان نیز وجود دارد.
دسمال (دستمال)، زنان به جای لونگوته، دسمال به سر می‌بندند. رنگ آن مشكی و دور آن نوار قرمز رنگ است. زنان سیستان علاوه بر دستمال از چادر نیز استفاده می‌كنند.