اسکیموها، قلب‌هایی گرم در قطب سرد

اسكیموها به گروه مردمی ‌گفته می‌شود كه در گرینلند و سیبری و شمال آلاسكا واقع در قطب شمال زندگی می‌كنند. در سال ۱۹۷۰ عده زیادی از اسكیمو به شمال كانادا كوچ كردند و در آنجا سكنا گزیدند. بزرگترین محل زندگی اسكیموها منطقه آلاسكا است. در این منطقه ادارات، مراكز تجاری، موسسات آموزشی و بیمارستانهای متعددی دیده می‌شود. اسكیموها آداب و رسوم خاص خود را به اقتضای مكان زندگیشان دارا می‌باشند. قدمت اسكیموها به بیش از ۵۰۰۰ سال پیش می‌رسد. حال در ذیل نوع و طرز زندگی و غذا و پوشاك و كاشانه اسكیموها را توضیح می‌دهیم.
●زندگی اسكیموها
اسكیموها افراد سنت گرایی هستند و طبق مراسم و سنن خاص و قبیله‌ای خود زندگی می‌كنند. به دلیل نزدیك بودن به دریا و اقیانوس، سرمای بیش از حد ۹۰ درجه زیر صفر و نتابیدن آفتاب به طور كامل، زندگی متفاوتی را نسبت به سایر مردم دارا می‌باشند. آنان ابزار و وسایل زندگیشان را از استخوانهای بدن حیوانات شكار شده درست می‌كنند. طرز زندگی اسكیموها به نحوی شبیه سرخپوستان و بومیان اولیه آمریكا است كه دلیلش را در انتها توضیح می‌دهیم. به جهت زندگی كردن در طبیعت بكر و نداشتن امكانات مدرن و شهری آنان مجبورند از ذره ذره اجزاء طبیعت و حیوانات استفاده نمایند. مواد سوختی برای اسكیموها بسیار باارزش و كمیاب است. آنان از چربی حیوانات شكار شده استفاده كرده و در جهت روشنایی و ایجاد حرارت به كار می‌برند.
اسكیموها بنابه سنت و رسومات قبیله‌ای خود به گونه های مختلف خانه سازی می‌كنند. بعضی از خانه های آنان به صورت چادرهای مدور یا مخروطی با روكشی از پوست گوزن شمالی و یا سیل دریایی می‌باشد. البته این نوع چادرها مخصوص فصل تابستان و تابش آفتاب است و در فصول سردتر خانه های خود را از تكه های چوب جمع آوری شده در سطوح آبها و سنگ و كلوخ می‌سازند و برای ایجاد استحكام در برابر باد و طوفان زمین را حفر كرده و پایه گذاری می‌نمایند بسیاراز قبیله ها از قطعه های یخی برای ساخت خانه خود استفاده می‌كنند كه به آن igloo یعنی خانه می‌گویند. این نوع خانه ها به شكل نیم كره و مدور است. در ورودی خانه به شكل تونل می‌باشد. خانه های یخی و برفی بسیار محكم است و در برابر سرما و طوفان شدید قطب مقاوم می‌باشد و افراد ساكن در آن را از سرما حفظ می‌نماید. البته این خانه ها موقتی است و اسكیموهایی كه كوچ می‌كنند در فصول سرما و مكانهای سردتر به بنا كردن این خانه ها می‌پردازند. سگ یك حیوان باارزش و مفید برای اسكیموها است. آنان برای حمل سورتمه و باربری و یافتن راه در برف و تاریكی سگهای قطبی را تربیت می‌كنند. برای حركت دادن سورتمه به چندین سگ نیاز است. سگهای قطبی در برابر سرمای شدید مقاوم هستند. پشم بدن این گونه سگها بلند و ضخیم است و كلا" بدنی قوی دارند. این سگها در شكار نیز نقش به سزایی را دارا می‌باشند. قایقهای اسیكموها بسیار جالب است. این قایقها را كایاك می‌نامند و اصولا" تك نفره می‌باشد. بدنه قایق را با پوست سمور دریایی روكش می‌كنند. این قایقها به این صورت ساخته می‌شود كه وقتی اسكیمو در آن می‌نشیند بدنش كاملا" پوشده شده و طغیان اقیانوسها به درون قایق نفوذ نمی‌كند و بدن اسكیمو را كاملا" گرم و محفوظ نگه می‌دارد. دستهای اسكیمو آزاد است تا بتواند پارو بزند. ابزار شكار اسكیموها تا قبل از قرن ۲۰ بسیار ابتدایی بود. آنان از زوبین، نیزه، تیر و كمان و چاقو استفاده می‌كردند. اما امروزه ابزار و وسایل مدرن مانند اسلحه های شكاری به كار می‌برند. ابزار زندگی اسكیموها از جنس آهن و مس نیست. بیشتر از جنس چوب، پوست و استخوان و دندان حیوانات است زیرا آهن در سرمای زیاد به پوست دست می‌چسبد و جدا نمی‌شود و نیز برودت بالایی دارد.
لباس اسكیموها از جنس پوست حیوانات شكار شده به ویژه گوزن شمالی و سمور دریای و خرسهای قطبی است. آنان برای خود دستكش، كلاه، شلوار، پالتو، چكمه و حتی عینك درست می‌كنند. عینك یك وسیله بسیار ضروری است زیرا پرتوی نور برف به چشم صدمه می‌زند و حتی باعث كوری می‌شود. البته در عصر حاضر از عینكهای مدرن ویژه برف استفاده می‌كنند. اما در گذشته با ابزار اولیه برای خود عینك می‌ساختند. اسكیموها به پوست سمور آبی اعتقاد زیادی دارند. حتما" در لباسشان تكه‌ای از پوست سمور آبی به كار می‌برند. آنها معتقدند این پوست آنان را از بلایا و بیماریها حفظ می‌كند. اسكیموها به زنبور و كندوی عسل نیز احترام می‌گذارند و معتقدند كه زنبور عسل نیروی جادویی دارد و عسل را نیروی شفا دهنده می‌دانند.
مراسم دفن مردگان اسكیموها گفتنی است. در گذشته گورهای بزرگی حفر می‌كردند و چندین مرده را در آن دفن می‌نمودند. اما امروزه گورهای تك نفره حفر می‌كنند. ابزار و وسیله‌ای را كه سبب فوت شخصی شود همراه او دفن می‌كنند، زیرا معتقدند كه استفاده از چنین ابزاری كه باعث مرگ فرد شده، خوش یمن نیست و باید از بین برود.
اسكیموها به تزئینات اهمیت زیادی می‌دهند. با دندانهای حیوانات برای خود زیورآلات زیبایی می‌سازند. خالكوبی برای زنان ازدواج كرده اسكیمویی یك امر ضروری است. در گذشته خالكوبی بسیار دردناك و وحشتناك بوده است. به این صورت كه قسمتی از پوست را با ابزار تیزی مانند چاقو برش می‌زدند تا به رگ برسد و سپس با یك نی نوك تیز از جنس تیغ ماهی عصاره نوعی گیاه خاص را وارد رگ می‌كردند و با یك تیغ ماهی بسیار ریز و باریك، پوست بریده شده را بخیه می‌زدند. آنان نقشهای بسیار زیبایی بر پوست حك می‌كردند. امروزه نیز خالكوبی متداول است اما با روشهای جدید و با استفاده از داروهای بی حسی. در ضمن طرح و نقش خالكوبی نشان می‌دهد كه زنان به چه قبیله و خانواده‌ای متعلق هستند.
●غذای اسكیموها
نوع تهیه غذا و خوراك اسكیموها در هر قبیله متفاوت است. اما به طور كلی اسكیموها از گوشت و چربی حیوانات شكار شده استفاده می‌كنند. آنان در دوره‌ای كوتاه از سال می‌توانند سبزیجات داشته باشند. هنگامی‌كه خورشید بی رمق و كمرنگ قطب شمال شروع به تابیدن می‌نماید قسمتهایی از برف سطح زمین آب می‌شود. گیاهان شروع به رویش می‌كنند. اسكیموها نیز از موقعیت استفاده كرده و سبزیجات را جمع آوری می‌كنند و در غذاهایشان به كار می‌برند. ماهی ماده اصلی و با ارزشی برای اسكیموها است. آنان از ذره ذره اجزای ماهی استفاده می‌كنند. اسكیموها مواد غذایی گوشتی را نمك سود كرده و یا درون برفها برای دوران سرمای بیش از حد كه خروج از خانه امكان پذیر نیست و حیوانی برای شكار یافت نمی‌شود نگهداری می‌نمایند.
●چهره و اجداد اسكیموها
اسكیموها شباهت بسیار زیادی به مغولها و بومیان آمریكا (سرخپوستان) دارند. حتی سنن و زبانشان نیز از جهاتی مانند سرخپوستان می‌باشد. در زمانهای بسیار دور حدود ۵۰۰۰ سال پیش عده‌ای از آسیا و مناطق مغول نشین به سوی سرزمین كشف نشده‌ای مهاجرت كردند و به منطقه برینگ و گرینلند كنونی رسیدند و مدتی در آنجا سكنا گزیدند. عده‌ای ماندند و عده‌ای به دلیل سرمای شدید به مناطق جنوبی كه همان مكزیكوسیتی است كوچ كردند. این عده همان سرخپوستان و بومیان آمریكا هستند. كسانی كه در قطب شمال ماندند اسكیموها نامیده می‌شوند. مهاجرتها و تلفیق مردم بومی‌آمریكا با یكدیگر چهره اسكیموها را تداعی می‌كند. موهای بلند و صاف و مشكی و براق، چشمهای تیره رنگ و ریز شبیه مغولها، بینی استخوانی و پهن، پوستی تیره رنگ كه به سرخی گرایش دارد و گونه‌ای برجسته، نشانگر مغولها، اسكیموها و سرخپوستان است. زیرا اجداد اسكیموها و سرخپوستان همان مغولهای مهاجر می‌باشد. هم چنین اسكیموها مانند سرخپوستان مردمانی متحد و مهربان، خونگرم و خانواده دوست هستند.
●اجساد اسكیموها
به تازگی عده‌ای از كاوشگران قطب شمال اجساد چندین اسكیمو را یافته اند كه با روش كربن ۱۴، پی به قدیمی‌بودن این اجساد بردند. این اجساد شامل یك زن، یك مرد و سه كودك بود كه مربوط به حدود۷۰۰ سال پیش می‌شد. احتمالا" آنها یك خانواده بوده اند شاید راه گم كرده اند و بر اثر گرسنگی از بین رفته اند. تحقیق برروی این اجساد همه گفته های فوق را درباره زندگی قدیم اسكیموها تایید می‌كند. این اجساد بر اثر سرمای بیش از حد و نبودن رطوبت خشك شده و متلاشی نگردیده اند. در نتیجه محققان به راحتی توانستند تحقیقات لازم انجام دهند. لباسها، چكمه ها، ابزار جنگی در كنار اجساد بسیار واضح و مشخص بود. خالكوبی روی صورت زن زیر میكروسكوپ دیده شد. انگشتری نیز در دست چپ زن وجود داشت. سن اجساد به وسیله رشد دندانها و آثار مشخصه فیزیكی معلوم گردید. لباسها و چكمه آنان از جنس سمور دریایی بود. اجساد خشك شده اطلاعات زیادی درباره زندگی ۷۰ سال پیش اسكیموها بیان كردند. هم چنین یك كیف از جنس پوست گوزن شمالی و آستر شده با علفهای ضخیم نیز در نزدیكی این گور دسته جمعی یافت شد كه كاملا" سالم و دست نخورده باقی مانده بود. درون آن تكه های چوبی كه نشانگر كاسه، بشقاب و وسایل سفر می‌باشد یافت گردید و معلوم شد این خانواده به سفر می‌رفتند و گویا راه خود را نیافته اند. به هر صورت این اجساد اكنون به عنوان منبع امكاناتی در موزه كانادا محافظت می‌شود تا مردم با دیدن این اجساد به یاد مردمان ۷۰۰ سال پیش در قطب شمال بیفتند.

امید کوکب پیک

منبع : خانواده سبز