تحول سن ازدواج زنان در ایران و عوامل جعیتی موثر بر آن

ازدواج واقعه ای اجتماعی ، زیستی و فرهنگی است که به دلیل نقش بنیادین آن در تشکیل خانواده از اهمیت بسزایی برخوردار است. بطوریکه پایندگی گروه و زندگانی کمی و کیفی نسلهای متوالی به ازدواج بستگی دارد. ازدواج یکی از نهادهای اجتماعی است که برای انجام وظایف خانواده بوجود آمده است، یعنی تولید نسل، پرورش کودکان، انتقال فرهنگ و وسیله ای برای ایجاد نظم در روابط افراد. هر جامعه ای رد مورد شکل و ابعاد پیوند جنسی قوانینی دارد و سن شروع پیوند جنسی نیز تابع این قوانین است که معمولاً در کشورهای مختلف بین ۱۳ تا ۲۷ سال متغیر است.
سن قانونی ازدواج در ایران ۱۳ سال برای دختران و ۱۵ سال برای پسران است. آمار و ارقام بیانگر این است که ازدواج زنان و مردان در ایران در گستره سنی ۳۵-۱۲ برای زنان و ۴۰-۱۵ سال برای مردان در نوسان است. از سال ۱۳۴۵ به بعد بتدریج متوسط سن ازدواجزنان در ایران افزایش یافت و از سال ۴/۱۸ سال به ۲/۳۲ سال در سال ۱۳۸۱ رسید. الگوی سنی ازدواج در ایران بر اساس باور مردم به این گونه است که شوهر باید از زن بزرگتر باشد و میزان تفاوت سن از ۵ تا ۱۰ سال را لازم می دانند. آمارهای موجود نشان می دهد که بین سن ازدواج زوجین در سال ۱۳۴۵ ، ۶/۶ سال و در سال ۱۳۸۱ ، ۷/۲ سال اختلاف وجود داشته است.
افزایش سن زنان در ازدواج و عدم تغییر در سن ازدواج زنان فاصله اختلاف سنی زوجین با کاهش بیشتر همراه است. بین سن ازدواج ، سواد، تحصیلات ، قومیت، محل سکونت در شهر و روستا و بطور کلی پایگاه اقتصادی اجتماعی افراد ارتباط وجود دارد. همچنین ساختمان سنی جمعیت ( عدم تناسب بین زنان و مردان ازدواج نکرده ) از عوامل تأثیرگذار بر تغییرات سن ازدواج در ایران است.

نویسنده : شهلا کاظمی پور

منبع : نشریه الکترونیکی پژوهش زنان