وقتی جهل ما دامن گربه را می‌گیرد

فکر نمی‌کنم هیچ ملتی همچون ما ایرانیان تا این حد مظهر افراط و تفریط باشند. گاه آنقدر فریفته می‌شویم که به هزار رشته می‌آویزیم، گاه آنقدر تنفر که به جرقه‌ای! گاه آنقدر سفید، گاه اینقدر سیاه. گاهی از سوراخ سوزنی رد می‌شویم و گاهی از دولنگه در باز ریموت‌دار هم...!
چند روز پیش در یکی از روزنامه‌های صبح، مقاله‌ای در مورد مضرات نگهداری گربه با عنوان «گربه‌ها و اگزما»، نظرم را جلب کرد. ابتدا فکر کردم مطلب طنز است و صفحه سرگرمی! ولی وقتی دقت کردم دیدم نه، در صفحه سلامت است و کاملا جدی. هرچه بیشتر می‌خواندم بیشتر نمی‌فهمیدم که چرا باید روزنامه وزینی از این دست که بسیار پرمخاطب هم هست مطالبی اینچنین را بدون هیچ بازبینی به طبع برساند و علنا به شعور خواننده‌اش توهین کند.
در این مقاله سعی در پاسخگویی به آن نوشته را ندارم که نه‌تنها از لحاظ علمی که از لحاظ انشایی هم در حدی نیست که بتوان آن را یک نوشته قابل پاسخگویی به حساب آورد، اما از آنجا که این‌گونه «نوشته‌های زرد» در روزنامه‌های پر تیراژ، گزک به دست دشمنان این موجودات بی‌زبان، که متاسفانه تعدادشان هم کم نیست، می‌دهد تا با جرات بیشتری در امر آزار و از بین بردن این موجودات بیگناه بکوشند، لذا کمی با هم آن مقاله را بررسی می‌کنیم تا موجب تنویر اذهان خصوصی! و کمی هم انبساط خاطر شود.
۱) در ابتدای مقاله، نام نویسنده آن تنها «خانم دکتر...» ذکر شده بود، بدون اینکه توضیحی داشته باشد که دکترای ایشان در چه زمینه‌ای است. اگر ایشان دکترای پزشکی دارند تخصصشان چیست؟ اگرنه، دکترایشان در چه زمینه‌ای است؛ صنایع‌دستی، اقتصاد، اصلاح نباتات؟ البته اصولا عادت داریم در این زمانه، آدم‌هایی با تخصص‌های متفاوت را در جایگاه‌های بی‌ربط ببینیم. مثلا در برنامه‌ای که در مرکز مستند‌سازی سیما علیه نگهداری از حیوانات خانگی ساخته شده بود و اتفاقا از صحبت‌های من هم در آن برنامه سوءاستفاده شده بود، فردی که به عنوان دکتر متخصص عفونی معرفی شده بود، بعد‌ها کاشف به عمل آمد که مهندس مکانیک است!
۲) در شروع مطلب از بی‌وفایی گربه گفتند که «با گربه همسایه فرار می‌کند و گربه‌ها حتی به سلامتی ما آدم‌ها هم وفا نمی‌کنند!.» ایشان مسلما نمی‌دانستند که آزاد شدن تخمک در گربه‌ها همانند خرگوش و شتر، تنها پس از جفت‌گیری رخ می‌دهد و این حیوانات، تا جفت‌گیری نکنند دردهای وحشتناک شکمی و اسپاسم را برای آنها به همراه دارد و برای همین است که گاهی در نیمه‌های شب صدای مرنوی گربه‌ها را می‌شنویم که از سر درد، نه بی‌وفایی، به دنبال جفتشان می‌گردند. مسلما گربه‌ها و حتی شترها! در این امر مقصر نیستند و این به واسطه تدبیری است که پروردگار در نهادشان نهاده؛ و اما در مورد اصطلاح نوین و نشاط‌آور «وفاداری به سلامت» که من بعد از خواندنش فاتحه‌ای برای آرامش روح مرحوم دهخدا فرستادم، نفهمیدم یعنی چه؟ گربه، یا اصولا هر موجود دیگری حتی آدمی، چه التزامی به سلامتی ما می‌تواند داشته باشد؟ یعنی مثلا اگر من به واسطه سرماخوردگی باعث ابتلای همسرم به آن شوم، آیا شوهر بی‌وفا و خیانت‌کاری محسوب می‌شوم؟!
۳) توضیح داده بودند که «اگزما، بیماری است ژنتیکی و ژن خاصی(که اتفاقا نام ژن را هم اشتباه نوشته بودند!) مسوول بروز این عارضه پوستی است ولی هنوز عامل دقیق این بیماری مشخص نشده». تا اینجا مشکلی نیست، مشکل از اینجا شروع می‌شود که ذکر می‌کنند «دانشمندان در دانشگاه داندی در تحقیقی مفصل به این نتیجه رسیده‌اند که تماس با گربه علائم بیماری را از ۲ برابر به ۴ برابر می‌رساند و البته چون تعداد افراد آزمایش شده کم بوده، روی نتیجه آن نمی‌توان استناد کرد!» اولا اگر در اینترنت بگردید، این دانشگاه را در ۱۰۰۰ دانشگاه اول جهان نخواهید یافت، ثانیا خودشان گفتند این بیماری اصولا عامل ژنتیکی دارد و تماس با گربه شاید کمی شدت آن را بیشتر کند که تازه به خاطر کم بودن افراد، این مطالعه اصلا قابل استناد هم نیست! این درست مثل این می‌ماند که من به گرده گیاهان حساسیت داشته باشم و بنشینم مقاله‌ای بنویسم از بی‌وفایی گیاهان به سلامتی‌ام و از سازمان زیبا‌سازی شهرداری بخواهم نسل گیاهان را به این واسطه از سیمای شهر بکنند!
۴) در جای دیگر، از بیماری توکسوپلاسموز گفتند که «موجب سقط در زنان باردار می‌شود ولی برای افراد عادی تنها یک تب خفیف به همراه دارد (ذکر هم نکردند که فردی که یک بار در معرض قرار می‌گیرد علیه این بیماری مصون می‌شود) و همچنین با دلسوزی فراوان توضیح دادند که این بیماری از طریق خوردن مدفوع گربه و تماس با خاک آلوده، آنهم ۳ تا ۵ روز ماندن مدفوع در محیط، عارض می‌شود.» یعنی اینکه مراحل زیر باید طی شود تا این بیماری حادث شود: ۱/ شما گربه داشته باشید، ۲/ گربه شما آلوده به انگل توکسوپلاسما گوندی باشد، ۳/ گربه داخل منزل مدفوع کند، ۴/ شما مدفوع گربه را تا ۵ روز از محیط زندگی خارج نکنید، ۵/ خودتان یا خانمی در منزل باردار باشد و حتما در ۳ ماه اول بارداری نیز باشد(زیرا بعد از آن زمان خطری برای مادر و جنین ندارد)، ۶/ فرد مورد نظر مقداری از مدفوع ۵ روز مانده گربه را بخورد. بعد از طی تمام این مراحل شما می‌توانید تا چند روز صبر بفرمایید تا ببینید که شاید علائم بیماری در شما نمایان شود. البته ایشان فکر اینجا را هم کرده بودند و از خانم‌های محترم باردار درخواست کرده بودند، «به خاطر آلوده بودن احتمالی خاک، باغبانی نکنند و بیل هم نزنند!» من که در ابتدا گفتم که فکر کردم مطلب ایشان طنز است!
۵) این بیماری را که نام کاملش «توکسوپلاسموزیس» است، از سر قرابتی که احتمالا با آن حس می‌کردند در چند جا «توکسو» ذکر کرده بودند که مرا به یاد پسر خاله‌ام فریدون انداخت که بی‌هیچ دلیل علمی! گاهی «فری» صدایش می‌کنیم!
۶) در اواخر نوشته‌شان گفته بودند «اگزما و توکسوپلاسموز تنها بیماری‌هایی نیست که گربه‌ را بدنام می‌کند. بسیاری از.....» می‌خواستم جلوی این نوشته تنها یک «بدون شرح» بگذارم اما دلم نیامد. من واقعا نمی‌فهمم داشتن بیماری برای یک گربه (که آن هم برمی‌گردد به نگهداری غلط ما آدم‌ها و عدم‌توجه به بهداشت گربه‌مان) چه بی‌آبرویی می‌آورد و کلا اگر اگزما و توکسو! برای گربه‌ها بی‌آبرویی است، ابتلا به بیماری‌هایی از قبیل سوزاک و سیفلیس و ایدز در ما آدم‌ها چه حکمی دارد؟ طبق آماری که خودشان در مطلبشان آوردند از هر یک میلیون نفر تنها ۸ نفر به این بیماری از طریق گربه مبتلا می‌شوند، آن هم در کشوری چون بریتانیا با ۱۲ میلیون قلاده گربه شناسنامه‌دار!.
تمام اینها را گفتم، ولی بد نیست نویسنده آن مقاله، این نکته را هم بداند که من و دیگر همکاران دامپزشکم هر روز با حیوانات بیمار و آلوده در تماس هستیم تا درد و آلام آنها را کاهش دهیم و خوشبختانه هر کدامشان را که می‌بینم یا از حالشان جویا می‌شوم، در تمام این سال‌ها که کار می‌کنیم، اگر هم درگیر بیماری مشترکی شده‌اند، سالم و قبراق، فارغ از این مقولات خرافه گونه به کار خود می‌پردازند و ابایی هم از این مسائل ندارند و تنها می‌خواهند که اگر کسی باری از شانه‌هایشان برنمی‌دارد، باری بر آن ننهد.
کاش ایشان کمی بیشتر می‌اندیشید تا ببیند در کشوری که روزانه هزاران نفر فقط بر اثر تصادفات رانندگی می‌میرند و معلول می‌شوند، در کشوری که پر است از گزارش بیماری‌های کشنده و خطرناک چون ایدز، وبا و... آیا پرداختن به بیماری‌های مشترک انسان و گربه که تنها موجب افزودن خرافات به ذهن عوام جامعه می‌شود، سود دیگری هم دارد؟کاش می‌دانستند که خطر انتقال بیماری از گربه به انسان به مراتب کمتر و کم خطر‌تر از انتقال آن از انسانی همچون خودمان به انسانی دیگر است.

دکتر هومن ملوک‌پور، جراح و دامپزشک داخلی
www. drhooman. com

منبع : روزنامه کارگزاران