جوان - جامعه - اعتیاد

مصرف طولانی مدت مواد موجب اختلال در بهداشت و سلامت جسمی و روانی فردی میشود كه با بروز بسیاری از بیماریهای مزمن و خطرناك همراه است . به علاوه آنجا كه اعتیاد بیشتر به هنگام ایجاد و ساخت خانواده و در ارزشمندترین سال های زندگی از نظر میزان كارآیی، رخ می دهد ، مشكلات رفتاری ناشی از اعتیاد بیشترین تاثیر را بر زندگی خانوادگی و شغلی فرد می گذارد .
مواد مخدر تنها به فرد مصرف كننده آسیب نمی رساند بلكه به هر كس كه با آن در تماس باشد آسیب می رساند و زمانی كه تعداد معتادان فراتر از حد قابل جبران باشد ، جامعه صدمه می بیند ، اعتیاد خسارت و هزینه های بسیاری را به جامعه تحمیل می كند بنابراین عوارض ناشی از اعتیاد شامل عوارض فردی ، خانوادگی ، شغلی ، اجتماعی و اقتصادی می باشد .
● (عوارض اعتیاد بر سلامت جسمی و روانی فرد)
۱- كاهش وزن
۲- سوء تغذیه
۳- اختلالات گوارشی متعدد
۴- آسیب های عضلانی
۵- اختلالات كبدی و كلیوی
۶- عفونت های خطرناك ( هپاتیت و ایدز )
۷- اختلالات قلبی – عروقی
۸- سكته های قلبی و مغزی
۹- آتروفی مغز و از بین رفتن سلولهای مغز
۱۰- ناتوانی جنسی و عقیمی
۱۱- اختلال خواب
۱۲- افسردگی
۱۳- اختلالات روانی شدید و پایدار
۱۴- از دست دادن زیبایی
۱۵- تیره شده رنگ پوست
۱۶- از بین رفتن سلولهای مغزی و كوچك شدن مغز
۱۷- مسمومیت و مرگ
۱۸- پیری زود رس در فعالیتهای مغزی
۱۹- دچار توهم و خیالات شدن
۲۰- بوی بد دهان و پوسیدن دندانها
۲۱- آسم و تشدید بیماریها و عفونتهای روده ای
۲۲- سقط جنین و مرده زایی
۲۳- تولد كودك نارس
۲۴- كاهش وزن و هوش نوزاد
۲۵- سرطان ریه و ضایعات هوشی
۲۶- ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
● جوانان :
جوانان از جمله گروه هایی هستند كه فضای تعریف ناشده ای دارند ، با وجود بودن جامعه جوان حوزه خاص جوانان تعریف نشده است و هویت جوان مشخص نیست .
چون فضای جوانی تعریف شده نیست ، هر كسی در برخورد با جوانان ، ضوابط و قواعد حاكم بر فضای خود را بر آنها تحمیل می كند . همه به هنگام برخورد با جوانان در پارك ها و اماكن تفریحی ، بویژه اگر با خانواده خود باشیم ،از آنان هراس داریم یا از آنان فاصله میگیریم فضای جوانی همراه در معرض تهاجم ارزش ها و هنجارهای فضاهای دیگر است .
درنگاه ما جوان مجرم بالقوه است كه باید انتظار هر كاری را از او داشت نه تنها خانواده ها در پارك ها و اماكن تفریحی، حتی دولت هم از جوانان می ترسد . امنیت وجودی جوانان به راستی در معرض خطر است . بنابراین بیرون فضای امنی برای جوانان نیست . سالهاست كه جوانان ، شادی ها و صدای خنده هاشان از اجتماع بیرون رانده شده است .
فعلاَ مسئله این نیست كه ما جایی برای جوانان در بیرون نداریم پارك ها و اماكن تفریحی و ورزشی برای جوانان نداریم – كه صد البته كم هم داریم – بلكه مسأله ، جاذب نبودن این فضاها برای آنهاست و امنیت آنها را در این اندك اماكن ، هم گرفته ایم ،‌در چنین وضعیتی جوانان با تمام شور نشاطی كه باید داشته باشند ، فضای بسته ای چون خانه خلوت را برگذران اوقات فراغت اختیار می كنند . اجتماع گریزی حاصل چنین وضعیتی است به این ترتیب گریز از اجتماع با مصرف مواد مخدر كه این احساس را تقویت می كند با شیوه گذران اوقات فراغت نیز رابطه می یابد . شكی نیست كه مصرف مواد مخدر به عنوان سنتی ترین شكل گذران اوقات فراغت در جامعه شكل می گیرد . این وضع به سادگی با مطالعه درباره شیوه گذران اوقات فراغت و الگوهای گذران آن با مصرف مواد مخدر در بین گروههای مختلف اجتماعی رابطه پیدا می كند .
مواد مصرفی جوانان برخلاف بزرگسالان كه اكثراَ بالای سن ۳۰ سال می باشند تریاك می باشد و در سنین پائین تر كوكائین ، LSD ، حشیش و ماری جوانا مصرف بیشتری دارد .
● عوامل اجتماعی و فرهنگی
با توجه به اینكه طبق سرشماریهای اخیر ۶۰% جمعیت كشورمان زیر ۲۵ سال سن دارند ، مسأله اطلاع رسانی و آگاهی دادن به قشر نوجوان از اهمیت خاصی برخوردار است .
● بر اساس آمار :
▪ ۱۹% جوانان زیر ۱۵ سال كه در طول سال ۱۳۷۷ مواد مصرف كرده اند ، دلیل آنرا كنجكاوی
▪ ۲۲% غرور
▪ ۵/۳۷% تبعیت از بزرگترها
احساس غرور و كنجكاوی در دانش آموزان متوسطه ، همراهی با دوستان در دانش آموزان ابتدایی ، بیشترین فراوانی را در علت شیوع اعتیاد داشته اند .
تنها : ۲۸% از والدین با اقدامات صحیح نسبت به درمان فرزندان خود اقدام نموده اند .
فراگیر شدن اعتیاد در بین نوجوانان خطر بزرگی برای جامعه محسوب میشود . مهمترین عامل مشخص كننده این فراگیری پایین آمدن سن اعتیاد در جامعه است كار شناسان معتقدند كه عوامل اجتماعی –فرهنگی ،مانند خشونت در خانه ، با مصرف مواد مخدر رابطه نزدیكی دارد . بر پایه آمارهای موجود مصرف ستاد مبارزه با مواد مخدر توسط جوانانی كه در خانواده های دارای خشونت زندگی كرده اند . بیش از ۵ برابر جوانانی بوده كه در خانواده های بدون خشونت زندگی كرده اند طبق آمارهای غیر رسمی ، سن اعتیاد اكنون به ۱۵-۱۸ سال رسیده كه بسیار نگران كننده است . علاوه بر این مصرف سیگار كه با اعتیاد رابطه تنگاتنگی دارد ؛ و زمینه ساز آن است اكنون در بین نوجوانان ۱۳ و ۱۴ ساله به شدت افزایش یافته است و متأسفانه این مساله سبب شده كه در دبیرستان ها نیز شاهد افزایش تمایل به مواد مخدر باشیم .
● « نوجوانان معتاد چگونه دوستان خود را تحت تأثیر قرار می دهند ؟ »
۱. دوست خود را به افراد معتاد معرفی می كنند .
۲. با او در مورد جنس مخالف صحبت می كنند .
۳. بر روی مردانگی و مرد شدن تأكید می كنند .
۴. روی اثرات مواد تبلیغ می كنند .
۵. عوارض و عواقب مصرف مواد را كوچك می كنند .
۶. وانمود می كنند كه همه آدمها مواد مصرف می كنند .
۷. آنها را از ترسو بودن و بچه ننه بودن می ترسانند .
۸. سیگار را دست به دست می چرخانند .
۹. اصرار می كنند و پی گیر هستند .
۱۰. مواد را در سیگار یا غذا یا مشروب می ریزند .
۱۱. دوستان خود را قبل از مصرف مواد تشویق به نوشیدن مشروب می كنند .
۱۲. به پارتی ها و میهمانی ها دعوت می كنند .
۱۳. نوجوانان تأثیرپذیر را انتخاب می كنند .
● هوشیاری : كلید پیشگیری ازاعتیاد نوجوانان
▪ علائم استفاده از مواد مخدر شامل ۳ اصل مهم :
▪ از دست دادن علاقه به سرگرمی ها
▪ تغییر دوستان
▪ افت تحصیلی
● موارد عملی كسب اطلاعات به طوری كه متهم به جاسوسی هم نمی شوید :
۱. هنگام ورود نوجوان به خانه او را در آغوش بگیرید و ببوسید امكان دارد كه بوی حشیش ، مشروب ، ادكلن را احساس كنید و به آدامس جویدن او توجه كنید .
۲. نوجوانان در صورت استفاده از مواد تمایل دارند بلافاصله بعد از ورود به منزل به اتاق خود بروند . باید خود چهره به چهره سعی كنید محاوره كوتاهی با آنها داشته باشید در حال صحبت به تعادل گفتاری و رفتاری فرزند خود توجه كنید .
۳. تا دیر وقت بیدار بمانید و چراغهای منزل را روشن نگه دارید تا از آمدن دیر هنگام فرزند خود مطمئن شوید .
۴. درخواست فرزندان خود را برای باقی ماندن در منزل دوستان برای خواب بدون برنامه ریزی قبلی قبول نكنید .
۵. اوقات بیرون ماندن از خانه خود را، غیر قابل پیش بینی كنید .
۶. با والدین دوستان بچه های خود در ارتباط باشید . ارتباط و همكاری در فعالیتهای دسته جمعی والدین تصویر روشن تری از كارهایی كه فرزندانتان انجام می دهند به شما ارائه خواهد كرد .
۷. با همسایه ها در ارتباط مداوم باشید بدون شك شما قادر خواهید بود در طول تمام ۲۴ ساعت در منزل باشید و بچه ها را تحت نظر داشته باشید .
۸. از او سئوال كنید كه چه زمانی است ؟ توجه كنید چگونه به ساعت خود جهت دادن پاسخ نگاه می كند .
۹. با معلمان مدرسه در ارتباط مداوم باشید بدون شك شما قادر نخواهید بود در طول تمام ۲۴ ساعت در منزل باشید و بچه ها را تحت نظر داشته باشید .
۱۰. دوستان فرزندان خود را كه از طریق تلفن تماس می گیرند شناسایی كنید . در فرصت های ایجاد شده حتماً‌ آن ها را ملاقات نمائید .
● نقش رسانه :
۱- باید خطرات و عواقب مصرف مواد را به نوجوانان و جوانان آموزش دهید .
۲- اطلاعات ارائه شده باید صحیح و از نظر علمی معتبر باشد .
۳- از ترساندن بیش از حد و بیان مطالب اغراق آمیز خودداری نمایید .
۴- نباید حس كنجكاوی نوجوانان را با طرح آثار خوشایند احتمالی برانگیزید.
۵- نباید نحوه به دست آوردن و مصرف مواد را آموزش دهید .
۶- بهتر است بیشتر به مطالبی بپردازید كه خطرات حتی یكبار مصرف مواد را منتقل می نماید.
۷- بر عوارض مواد كه معمولاَ برای نوجوانان و جوانان اهمیت بیشتری دارد ، بپردازید .
۸- احساس مسئولیت آنان را درقبال حفظ خود واطرافیان از خطر مواد پرورش دهید .
۹- تقویت باورهای دینی و تشویق به انجام فرائض مذهبی
۱۰- تشویق نوجوانان و جوانان به مطالعه ، ورزش و تفریحات سالم

منبع : پایگاه اطلاع رسانی پزشکی ایران سلامت