۳ سپتامبر سال ۱۸۷۹ ـ قتل عام انگلیسی ها در کابل نتیجه رقابت انگلستان و روسیه بر سر افغانستان

در همین روز در سال ۱۸۷۹ یعقوب خان از امیران افغانی هوادار روسیه پس از تصرف کابل دست به قتل عام انگلیسی های مقیم این شهر زد و "سر پیر کاواناری" نماینده تام الاختیار انگلستان در افغانستان یکی از مقتولین بود.
امیر یعقوب خان افغان که هوادار روسیه بود به تحریک این دولت پس از یک ماه محاصره، شهر کابل را که در دست یک خان دست نشانده انگلیس بود تصرف کرد و سپس دست به قتل عام انگلیسی ها از جمله سر پیر کاواناری Sir Pierre Cavagnari نماینده تام الاختیار انگلستان زد با این قتل عام، پیمان صلح گندمک Gandomak میان طرفین بر هم خورد. سپس یحیی خان پسر امیر یعقوب خان دست به محاصره شهر قندهار زد تا پادگان انگلیسی آنجا را خلع سلاح کند.
سیاست انگلستان در آن زمان بر این مدار بود که قندهار و کابل تحت یک لوا و حکمران نباشند. دولت انگلستان که چنین دید سپاهی را به فرماندهی ژنرال "فردیک رابرتز" روانه قندهار کرد یحیی خان را متواری ساخت و در کابل هم عبدالرحمن خان نوه دوست محمد خان را که از منافع انگلستان حمایت می کرد و بر ضد روسیه بود به امیری رساند.
همین رقابت شدید ۹۰ ساله انگلستان و روسیه بر سر افغانستان بود که انگلستان با تهدید و اعزام ناوگان به بوشهر و خارک دولت وقت ایران را مجبور به تخلیه شهر هرات کرد و یک قطعه اصلی خاک میهن ما و یکی از یادگارهای فرهنگ و ادب ایرانی را پس از هزاران سال از آن جدا ساخت. رقابت دو کشور بر سر افغانستان تا سال ۱۹۱۹ که انگلستان به دلیل کمونیست شدن روسیه و قطع رقابت و نیز تاسیس جامعه ملل، استقلال افغانستان را برسمیت شناخت ادامه داشت و بعدا به صورت دیگری درآمد.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز