موقعیت جغرافیایی استان قزوین

استان قزوین که در حوزه مرکزی ایران با مساحتی معادل ۱۵۸۲۱ کیلومتر مربع بین ۴۸ درجه و ۴۵ دقیقه تا ۵۰ درجه و ۵۰ دقیقه طول شرقی و ۳۵ درجه و ۳۷ دقیقه تا ۳۶ درجه و ۴۵ دقیقه عرض شمالی قرار دارد از شمال به استان های مازندران و گیلان ، از غرب به استان های همدان و زنجان ، از جنوب به استان مرکزی و از شرق به استان تهران محدود می شود . سلسه جبال البرز مرکزی و کوه های رامند و خرقان از سه جهت استان را فرا گرفته و دشت گسترده ای را به وجود آورده اند که از شمال به جنوب ۷۵ کیلومتر و از شرق به غرب حدود ۹۵ کیلو متر است . ارتفاعات شمال استان به بیش از ۴۰۰۰متر و جنوب غربی به ۲۷۰۰ متر از سطح دریا می رسد و کوه های معروف آن سیالان ، شاه البرز ، خشچال ، سفید کوه ، شجاع الدین ، اله تره ،رامند ، آق داغ ، خرقان ، ساری داغ ، سلطان پیر، سیاه کوه و... هستند که سیالان با ۴۱۷۵ وشاه البرز با ۴۰۵۶ متر بلندتر از دیگرانند . محدوده مرکزی و شرق استان که دشت پهناور قزوین را تشکیل داده دارای شیبی است که از شمال غرب به جنوب شرق امتداد یافته و در پایین ترین نقطه ۱۱۳۰ متر است . کمترین نقطه استان از سطح دریا با ۳۰۰ متر در منطقه تارم سفلی و کناره های دریاچه سد سفید رود واقع شده که تفاوت آشکاری را از نظر توپوگرافی به وجود آورده است.
● اقلیم آب و هوایی:
ساختار توپوگرافیکی متفاوت ، شرایط اقلیمی مختلفی را در پهنه جغرافیایی استان به وجود آورده که با نوسان آشکاری همراه است . این گونا گونی برحسب عوامل و عناصر متاثر در شرایط آب و هوایی چهار محدوده جغرافیایی را برجسته می سازد:
الف ) آب و هوای سرد کوهستانی که نواحی شمالی و نیز ارتفاعات جنوب غربی استان را در بر می گیرد . ب )آب و هوای معتدل کوهپایه ها و دامنه ها.
پ) آب و هوای نسبتا خشک تانیمه خشک نواحی مرکزی دشت قزوین و بوئین.
ت ) آب و هوای مرطوب گرمسیری در بخش هایی از تارم و دره شاهرود.
میانگین بارندگی استان در حدود ۳۳۰ میلی متر در سال است . بررسی کلیموگرام نشان می دهد بارانی ترین ماه سال فروردین و خشک ترین ماه تیر بوده ، میزان بارش با شرایط توپوگرافیکی متغیر است به نحوی که مناطق کوهستانی نسبت به پایکوه ها و اراضی واقع در دشت از بارش بیشتری برخوردارند.
دو جریان عمده باد گرم وسرد در استان وجود دارد که آن را " باد مه " و " باد راز "می نامند . جریان باد گرم – شره – که از جهت جنوب شرقی به شمال غربی می وزد موجب افزایش دما و تبخیر و کاهش چشمگیر رطوبت می شود . باد سرد ـ مه ـ که از شمال و شمال غربی جریان می یابد تحت تاثیر سیستم های پر فشار عمل می کند به افزایش سردی و رطوبت می انجامد.
● آب های سطحی استان در۲ حوزه آبریز جاری است :
الف) حوزه شمالی که از رودخانه های طالقان رود و الموت رود که در منطقه شیر کوه به هم می پیوندند و رود پر آب شاهرود را به وجود می آورند. رودخانه های خارود ، نینه رود ، اربدیان ، وجینک ، سردرود ، تارولات ، گرما رود و اندج رود نیز در مسیر به سوی سد سپید رود به آن می ریزند . شاهرود با میزان حدود ۱۱۵۰ میلیون متر مکعب در شهر لوشان از استان خارج می شود.
ب) حوزه آبریز جنوبی ( شور ) که رودخانه های حاجی عرب ، ابهر رود و خر رود را شامل می گردد و بیش از چهل رود فصلی دامنه های جنوبی البرز از جمله ارنزک و دیزج نیز در آن جاری هستند.

منبع : تبیان