چشم‌انداز مشترک

دیدار نوری مالکی نخست‌وزیر عراق از ایران دارای ابعاد و اهمیت سیاسی فراوانی است. عراق در شرایط بسیار حساسی به سر می‌برد. از یکسو عراق به مرحله باثباتی دست یافته است و از سوی دیگر می‌رود تا افق‌های نوینی را رقم زند. در مقایسه با سال گذشته حجم عملیات انتحاری و تروریستی به طرز قابل ملا‌حظه‌ای کاهش یافته است. دولت مالکی که در آغاز تردیدهای فراوانی نسبت به توان آن دولت برای کنترل امور امنیتی می‌رفت، به تدریج توانست قابلیت مناسبی از خود نشان دهد.
در آن ایام حتی گزارش‌هایی مبنی بر تحرک برخی جریان‌های افراطی در آمریکا علیه مالکی انتشاریافته بود؛ اما مالکی با درایت و کاردانی و با حمایت مراجع شیعی و خیرخواهان عراقی بر بخش قابل توجهی از مشکلا‌ت غلبه نمود. اینک عراق می‌رود تا به نقطه ثبات دست یابد. جمهوری اسلا‌می ایران از آنجا که برای ایجاد ثبات و امنیت در عراق حتی حاضر شد با درخواست مقامات عراقی تابوی مذاکرات با آمریکایی‌ها را نیز زیر پا گذارد، نقش غیرقابل انکاری در این میان دارد. علی‌رغم زمزمه‌های فتنه‌آمیز برخی دولت‌ها، مقامات و شخصیت‌های عراقی بهتر از همه از این نقش آگاهی دارند. امروز بسیاری از دولت‌های عرب که حاضر نبودند دولت عراق را به رسمیت بشناسند در صدد اعزام سفیر به آن کشور هستند. این در حالی است که ایران جزو اولین دولت‌هایی بود که رژیم جدید عراق را به رسمیت شناخت و به آن کشور سفیر اعزام نمود. از سوی دیگر سفر مالکی می‌تواند چشم‌انداز مطلوبی از آینده مناسبات را رقم بزند. دو ملت ایران و عراق دارای ریشه‌های تاریخی، مذهبی و فرهنگی قابل اعتنایی هستند. در این میان می‌توان اولویت‌های اقتصادی را بر آن افزود. ایران در زمینه انرژی، آب، برق، ساختمان و غذا می‌تواند به یک شریک قابل اعتنا در عراق بدل شود. ‌
وجود اماکن مذهبی در دو کشور برای ساکنان دو همسایه، یک مزیت منحصربه‌فرد است. به این لیست باید مناسبات بازرگانی را اضافه نمود. هنوز ظرفیت‌های فراوانی در این میان وجود دارد که به فعلیت نرسیده است. ‌
به این فهرست باید امنیت پایدار و راه‌های دستیابی بدان‌ها را افزود. ثبات و امنیت عراق و همسایگانش به یکدیگر گره خورده است. آنگونه که از اخبار به گوش می‌رسد دولت آمریکا در صدد تحمیل قرارداد جدید امنیتی بر دولت عراق است. لا‌زم است که تمام ارکان دولت عراق در این راستا حساس بوده و با دقت مفاد قرارداد را با صاحبنظران، شخصیت‌ها، احزاب و مرجعیت عالیقدر شیعه در عراق در میان نهند. لا‌زم به ذکر است که هرگونه طرح موفق امنیتی در گرو امنیت همه‌جانبه عراق با همسایگانش معنا دارد. بدیهی است که عراق به تنهایی نمی‌تواند به هیچ شاخصی از امنیت پایدار دست یابد. نیاز همسایگان به امنیت عراق بدیهی و عراق نیز به امنیت همسایگان نیازمند است. ‌
از سوی دیگر با توجه به حسن ظن مسوولا‌ن ایرانی و عراقی نسبت به یکدیگر شایسته است که دولت عراق متوجه اقدامات و اظهارات برخی از سیاستمداران عراقی باشد. اظهاراتی از جنس حرف‌ها و نجواهای سفیر عراق در ایران و یا مصاحبه جلا‌ل طالبانی با یک روزنامه عربی درباره قرارداد ۱۹۷۵ که بلا‌فاصله مجبور به تکذیب آن شد، کمکی به ارتقای مناسبات فی‌مابین نمی‌کند. این سفر می‌تواند آغازگر دور جدید روابط مبتنی بر حسن روابط دوجانبه و منافع بلندمدت طرفین باشد. امیدی که چندان بیراه نمی‌باشد.

منبع : روزنامه اعتماد ملی